küçükresim|260x260pik Nostratik diller, Hint-Avrupa, Ural, Güney Kafkas ve Altay dil ailelerini tek bir makro aile altında birleştiren bir varsayımsal dil ailesidir. Bu varlığı tartışmalı olan dil ailesine sık sık Arap Yarımadası, Afrika Boynuzu, Kuzey Afrika ve Yakın Doğu'ya yayılmış Afro-Asyatik diller ile Hindistan alt kıtasında yer alan Dravid dilleri de dâhil edilir. Nostratik dillerin varsayımsal dil atasına Proto-Nostratik dil denir ve bu dilin son buzul çağının sonuna doğru Mezolotik dönemde MÖ 15.000 ile MÖ 12.000 arasında konuşulduğu varsayılır. Nostratik dil ailesi hâlâ tartışmalı olup küresel açıdan dilbilimciler arasında kabul edilmesi konusunda farklılıklar gösterir. Dünya'da genel olarak, arasında Nostratik dillerin de yer aldığı makro dil ailesi teorileri dilbilimciler tarafından desteklenmemektedir. Rusya'da ise küçük dilbilimi grupları tarafından kabul edilse de çoğunluk arasında kabul görmemiştir. Allan Bomhard teoriyi desteklemiştir, Lyle Campbell ise eleştirmiştir. Bazı dilbilimciler ise nostratik dil ailesi konusunda çekimser kalmıştır. Etimoloji Nostratik diller terimini ilk olarak 1903 yılında yazdığı Türkische Lautgesetze adlı makalesinde Danimarkalı dilbilimci Holger Pedersen kullanmıştır. Hint-Avrupa dilleriyle bağlantılı dillerin konu edildiği bu makalede kullanılan Nostratik terimi Latincedeki "nostrates" (bizim ülkenin insanları) sözcüğünden gelmektedir. Tarihçe Pedersen'in 1903 tarihli Türkische Lautgesetze adlı makalesinde geçen bu hipotezi SSCB sahasında gelişme alanı bulmuştur. 1960'lı yılların başlarında Sovyet dilbilimci Vladislav İlliç-Svitıç tarafından hipotez geliştirilerek teoriye dönüştürülmüştür. İlliç-Svitıç Hint-Avrupa, Ural, Altay, Kartveli, Hami-Sami ve Dravid dilleri üzerindeki benzerlikler üzerinde durmuştur. Nostratik dillerin ortak sözlüğü için çalışmalarını sürdüren İlliç-Svitıç projesini tamamlayamadan 1966'da yaşamını yitirmiştir. İlliç-Svitıç'ın çalışmaları daha sonra Vladimir Dıbo tarafından Opıt Sravneniya Nostratiçeskih Yazıkov adıyla 1971, 1976 ve 1984 yıllarında üç cilt halinde yayımlanmıştır. Aron Dolgopolski, Sergey Starostin ve Vladimir Dıbo gibi bilim adamları bu alandaki çalışmalarına devam etmiş, yeni sözlükler yayınlamışlardır. İçerdiği dil aileleri [[Dosya:Nostratic tree.svg|küçükresim|Allan Bomhard'ın önerisine göre Nostratik dillerin filogenetik soyağacı]] Sergey Starostin'e göre olarak Nostratik dillerin içerdiği dil aileleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Afroasyatik Güney Kafkas Hint-Avrupa Ural Dravid Altay dilleri veya ayrı bir şekilde: Kore Türk Moğol Tunguz Japon Eskimo - Aleut Çoğunluk tarafından izole diller olarak kabul edilen Sümerce ve Etrüskçe de bazen nostratik olarak sınıflandırılır. Buna rağmen bazı diğer kişiler bu dilleri bir diğer makro dil ailesi olan Dene-Kafkasya dil ailesi içinde sınıflandırır. Bir diğer izole dil olan Elamca da bazen Dravid dilleri ile beraber Elam-Dravid dilleri grubu altında nostratik dilllere dâhil edilir.Avrasyatik diller gibi Nostratik dillere benzeyen diğer önerilmiş dil aileleri de bulunmaktadır. Aşağıdaki tabloda araştırmacılar tarafından Nostratik dil ailesine dahil edilen dil aileleri görülmektedir. Temel sözcükler Nostratik dil ailesinin şu kelimeleri içerdiği düşünülür ve bu kelime listesi Dolgopolsky tarafından öne sürülmüştür : Ses bilgisi Aşağıdaki tablo Nostratik dilin rekonstrükt edilmiş seslerini göstermektedir. Ünlüler Ünsüzler Biçim bilgisi Dil bilgisi unsurları diller arasında kelimelere kıyasla daha az alındığından diller arasındaki akrabalık ilişkilerini tespit konusunda gramer unsurları kuvvetli kanıtlar sunarlar. Aşağıdaki tabloda sunulan benzerlikler Kaiser ve Shevoroshkin (1998) tarafından öne sürülmüştür. Tabloda bulunan /N/ sesi herhangi bir nazal ses, /V/ ise herhangi bir ünlü ses olabilir. Leksikon Dolgopolsky'e göre, Proto-Nostratik analitik bir dildi. Dolgopolsky Proto-Nostratik dilde üç leksikal kategorinin olduğunu öne sürmektedir: Söz varlığı (isim-fiil vb) Zamirler Yardımcı sözcükler Özne isim olduğunda söz dizimi özne-nesne-fiil, zamir olduğunda ise nesne-fiil-özne şeklindeydi. Niteleyiciler nitelenenden önce gelmekteydi. Zamir niteleyicileri ( "benim", "bu") isimden sonra gelebilmekteydi. Yardımcı sözcükler ise edattı. Kişi Zamirleri Kişi zamirleri diller arasında nadiren ödünç alınır. Bu yüzden Nostratik zamirleri arasındaki birçok denklik Proto-Nostratik bir dilin varlığına dair güçlü bir kanıt oluşturmaktadır. Afro-Asyatik kökteş sözcükler bulmanın zorluğu, bazıları tarafından Nostratik dilinin Afro-Asyatik ve Avrasyatik ( muhtemelen Dravidyan da dahil) olarak iki veya üç dalı olduğuna dair bir kanıt olarak görülür. Aşağıdaki tablodaki zamirlerin hepsi sadece Proto-Avrasyatik diline kadar izi sürülmektedir. Notlar Kaynakça Kitap kaynakları Bomhard, Allan R. (2008). Reconstructing Proto-Nostratic: Comparative Phonology, Morphology, and Vocabulary, 2 volumes. Leiden: Brill. Ruhlen, Merritt (1991). A Guide to the World's Languages, Volume 1: Classification. . Kategori
il aileleri
il aileleri