Ntsu Mokhehle

[bullvar_katip]

Ntsu Mokhehle (d. 26 Aralık 1918 - ö. 6 Ocak 1999), Lesotholu asker ve siyasetçi. Mokhehle, Afrika ülkesi Lesotho'da 1993-1994 ve 1994-1998 yılları arasında olmak üzere iki farklı dönem başbakanlık makamında bulunmuştur. 1952'de Basutoland Afrika Kongresi'ni (BAC), 1957'de Basutoland Kongre Partisi'ni ve 1997'de de Lesotho Demokrasi Kongresi'ni (LCD) kurdu. 2 Nisan 1993 - 17 Ağustos 1994 ve 14 Eylül 1994 - 29 Mayıs 1998 tarihleri arasında başbakan olarak görev yaptı. Mokhehle'nin iki dönem arasındaki 17 Ağustos 1994 ile 14 Eylül 1994 tarihleri arasında kısa dönem Hae Phoofolo geçici olarak başbakanlık görevlerini yürütmüştür. Afrika Ulusal Kongresi'ne Fort Hare üniversitesinde öğrenci olduğu süreçte katıldı ve ANC Gençlik Ligi'nin oluşumunda etkili oldu ve sözleşmeli üye oldu. Lesotho'ya dönüşünün ardından siyasete devam etti ve 1952'de Basutoland Kongre Partisi'ni (1966'da bağımsızlığın ardından Basotho Kongre Partisi olarak yeniden adlandırıldı) kurdu ve istifa edip yeni bir siyasi parti olan Lesotho Demokrasi Kongresi'ni (LCD) kurduğu 1997 yılına kadar partiyi yönetti (ilk parti başkanı olarak görev yaptı). Lesotho'da sömürge yönetimine karşı savaştı ve daha fazla özyönetim talep etti. Ayrıca etkili Mohlabani (Savaşçı) ve Makatolle siyasi gazetelerini kurdu. Açık sözlü siyasi görüşleri, 1954'te Basutoland Lisesi'ndeki öğretmenlik görevinden alınmasına neden oldu. Partisi Basutoland Kongre Partisi, 1960 yılında Lesotho'da yapılan ilk seçimlerde birçok sandalye kazandı. 1965 seçimlerinde Basutoland Kongre Partisi, Leabua Jonathan'ın Basotho Ulusal Partisi'nin ardından ikinci oldu. 1965 seçimlerinin ardından, başka bir genel seçim yapılmadıkça ve en önemli şeflere daha fazla yetki verilmedikçe, Lesotho'nun bağımsızlığını engellemek için Kral II. Moshoeshoe ile başarısız bir ittifak kurdu. İttifak, II. Moshoeshoe'nun toplantısının Aralık 1966'da Thaba Bosiu'da hükûmet tarafından bastırılmasıyla sona erdi. 1970 yılında Basotho Kongre Partisi seçimleri kazandı ve başbakan Leabua Jonathan iktidarı bırakmayı reddetti, anayasayı askıya aldı ve olağanüstü hal ilan etti. İktidarı zorla ele geçirdi ve birçoğu bir yıldan fazla bir süre yargılanmadan hapsedildi. Leabua'nın bir anti-demokrat olduğu ve silahın namlusundan hükmettiği açıktı. 1974'te Basotho Kongre Partisi, polis karakollarına saldırarak başarısız bir şekilde güç denedi ve ardından birçok kişi tutuklandı, öldürüldü ve Şef Leabua tarafından terör saltanatı devam etti. Ntsu Mokhehle Lesotho'dan kaçtı ve sürgüne gitti ve Botsvana, Zambiya ve Güney Afrika'da yaşadı. Sürgündeyken, Lesotho Kurtuluş Ordusu'nun kurulmasına başkanlık etti ve Lesotho'yu istikrarsızlaştırmak için Güney Afrika güvenlik güçleriyle gizlice çalıştı. Mokhehle, 1996'da Fort Hare Üniversitesi ve 1990'da Ulusal Lesotho Üniversitesi tarafından fahri doktora verildi. Ordu, Mokhehle ile birlikte diğer sürgündeki isimlerin ülkeye dönüşünü sağlayan bir adım atarak Leabua Jonathan'ı, Şubat 1989'da devirdi. Mokhehle'nin Basotho Kongre Partisi, uluslararası gözlemcilerin adil bulduğu 1993 seçimlerini ezici bir farkla kazandı ve 1998 yılına kadar iktidarda kaldı. Basotho Kongre Partisi'ni istifa edip yeni bir siyasi parti olan Lesoto Demokrasi Kongresi'ni (LCD) kurduğu 1997 yılına kadar yönetti. Sağlığının kötü olması nedeniyle Ocak 1998'in sonlarında bir LCD konferansına katılmadı ve yeniden parti lideri olarak seçilmek istemedi, ancak parti yine de onu yeniden seçti. Mokhehle'nin artık partiyi yönetemeyeceği konusunda ısrar etmesi üzerine yeni bir konferans düzenlendi ve 21 Şubat'ta başbakan yardımcısı Pakalitha Mosisili parti genel başkanlığına seçildi. LCD, ardından gelen parlamento seçimlerini kazandı ve Mosisili, Mokhehle'nin yerine başbakan oldu. Ölümü Mokhehle, 6 Ocak 1999'da Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Bloemfontein kentinde hayatını kaybetti. Kaynakça Kategori:Lesotho başbakanları Kategori:1999 yılında ölenler Kategori:1918 doğumlular