Nuri Bilge Ceylan

[bullvar_katip]

Nuri Bilge Ceylan (d. 26 Ocak 1959, İstanbul), Türk yönetmen, senarist ve fotoğrafçı. 1997 yılından itibaren çektiği uzun metrajlı filmler ile birçok ödül kazanmış ve uluslararası alanda tanınmıştır. Kış Uykusu filmi 2014 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye Ödülü kazanmış ve sinema tarihinde bu ödülü kazanan ikinci Türk filmi olmuştur. Yönetmenin beş filmi En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü için Türkiye'nin adayı olarak seçilmiştir. Hayatı 1959'da İstanbul'un Bakırköy ilçesinde doğdu. Annesi Fatma Ceylan (1925-2023), babası ziraat mühendisi Mehmet Emin Ceylan'dır. Çocukluk yıllarının büyük bölümü babasının memleketi olan Çanakkale'nin Yenice ilçesinde geçti. İlköğrenimini Yenice'de tamamladı; ortaokul ve liseyi İstanbul'da tamamladı. Yükseköğrenimine 1976 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya bölümünde başladı. 1978 yılında Boğaziçi Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümüne geçti. Boğaziçi Üniversitesi'ndeki eğitimi sırasında üniversitenin fotoğrafçılık (BÜFOK), dağcılık ve mağaracılık kulüplerine katılarak doğa etkinlikleri ile ilgilendi. Adı fotoğrafçılıkta duyulmaya başladı; 1982 yılında Milliyet Sanat dergisinin “Türk Fotoğraf Sanatında Gençler” başlıklı sayısında ona da yer verildi. 1980'lerde kimi portföyleri Gergedan gibi kültür ve sanat dergilerinde yayınlandı. 1989'da Çıplak ve Deniz adlı fotoğraf dizisi Kodak’ın düzenlediği yarışmada birinci seçildi ve uluslararası yarışmada Türkiye’yi temsil etme hakkı kazandı. 1985 yılında mezun olduktan sonra Londra ve Katmandu'ya seyahat etti. Türkiye'ye döndükten sonra Ankara'nın Mamak ilçesinde askerlik hizmetini yaptığı sırada sinemacı olmaya karar verdi.Mimar Sinan Üniversitesinde iki yıl sinema eğitimi gördü. 1993'te Mehmet Eryılmaz'ın Seviyorum Ergo Sum adlı kısa filminde oyunculuk yaptı ve çekimlerde kamera arkasında bulunarak teknik bilgisini geliştirdi. Kendi kısa filmini çekmek için 'Seviyorum Ergo Sum'un çekildiği kamerayı satın aldı ve ilk kısa filmini 1993 yılında çekti. Yönetmeni, senaryo yazarı ve yapımcısı olduğu Koza adlı film ile Cannes Film Festivali'ne katıldı. Koza, yarışmaya seçilen ilk kısa Türk filmi oldu. İlk uzun metrajlı filmi olan Kasaba'yı 1997 yılında çekti. Kozanın devamı sayılabilecek, otobiyografik ve pastoral bir film olan Kasaba, aralarında Berlin Uluslararası Film Festivali'nin de olduğu pek çok dünya festivalinde gösterildi. Kasaba, kimilerinin "taşra üçlemesi" diye nitelendirdiği üç filmin ilkiydi. Üçlemenin diğer filmleri 1999 yılında çektiği Mayıs Sıkıntısı ve 2002 yapımlı Uzak'tır. Bu filmlerinde Ceylan, akrabalarını ve ailesini oyuncu olarak kullandı ve görüntü yönetmenliğinden senaryo ve kurguya kadar hemen her işi kendisi gördü. Mayıs Sıkıntısı, Berlin Film Festivali'nin yarışmalı bölümünde gösterildi. Uzak ise 56. Cannes Film Festivali’nde yarıştı ve favori filmler arasında gösterildi. Film, festivalin ikinci önemli ödülü olan ‘Büyük Jüri Ödülü’nü (‘Grand Prix’) aldı. Filmin başrol oyuncuları, Muzaffer Özdemir ve film tamamlandıktan hemen sonra bir trafik kazasında ölen Mehmet Emin Toprak, ‘En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü paylaştı. Ceylan, Uzak filminin 2003 Cannes Film Festivali'nde Büyük Jüri Ödülü'nü alması ile uluslararası alanda tanınan bir isim oldu. Uzak filminin senaryosu 2004 yılında kitap olarak yayımlandı. Ceylan, bu eser ile edebî bir kimlik kazandı. Ceylan, dördüncü uzun metrajlı filmi olan İklimler, görüntü yönetmenliğini Ceylan'ın kendisinin üstlenmediği ilk filmdi. Bu film ile birlikte Ceylan'ın filmlerinin yönetmenliğini Gökhan Tiryaki yapmaya başladı. Filmin yapımcılığını da ilk defa kendisi değil, Zeynep Özbatur Atakan üstlendi. Ceylan, İklimler'de eşi Ebru Ceylan ile başrolleri paylaştı. Film, 2006 Cannes Film Festivali'nin yarışma bölümüne kabul edildi. Ceylan, İklimler filminin mekan aramaları sırasında fotoğraf sanatına döndü ve sinemanın yanı sıra fotoğrafçılığı da sürdürmeye başladı. Küçük zaafların büyük yalanları doğurmasıyla parçalanan bir ailenin, gerçeklerin üzerini örterek bir arada kalma çabasını anlatan Üç Maymun filminde ilk kez profesyonel oyuncular ile çalıştı. Bu film ile 2008 Cannes Film Festivali'nde "En İyi Yönetmen Ödülü"nü aldı. Ödülü aldıktan sonra yaptığı teşekkür konuşmasında "Bu ödülü, tutkuyla sevdiğim, yalnız ve güzel ülkeme armağan ediyorum sözleri uzun süre Türkiye gündeminde kaldı ve tartışıldı Film, Yabancı Dilde En İyi Film Oscar adaylığında ilk 9'a kalan ilk Türk filmi oldu. sağ|küçükresim|230px|Ceylan, 2009 Cannes Film Festivali'nde diğer jüri üyeleri ile birlikte. Ceylan, 2009 Cannes Film Festivali'nde jüri üyesi olarak yer aldı. 2011 Cannes Film Festivali'nde Bir Zamanlar Anadolu'da filmiyle Büyük Jüri Ödülü'ne layık görüldü. Yönetmenliğini yaptığı Kış Uykusu, 2014 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'ye layık görüldü. Böylece Şerif Gören ve Yılmaz Güney'in Yol filminin ardından ikinci kez bir Türk filmi bu ödülü kazanmış oldu. 2018 yapımı Ahlat Ağacı filmi, yönetmenin en çok izlenen ikinci filmi oldu. Film, 2018 Cannes Film Festivali'ne katılmış ve 91. Akademi Ödülleri'nde En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü'ne aday gösterilmiştir. Ceylan ile yapılan söyleşileri içeren bir seçki, Mehmet Eryılmaz tarafından hazırlanıp Söyleşiler (2012) adlı kitap olarak yayımlanmıştır. Ceylan'ın Kuru Otlar Üstüne isimli, başrollerinde Deniz Celiloğlu ve Merve Dizdar'ın yer aldığı filminin çekimlerine 2021 yılında başlandı. Filmin prömiyeri 2023 Cannes Film Festivalinde 19 Mayıs'ta ana yarışma bölümünde yapıldı. Merve Dizdar En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazandı. Filmografi Ödüller Koza (1995) 1995 Cannes Film Festivali Uluslararası Kısa Film Yarışması Kasaba (1997) 17. Uluslararası İstanbul Film Festivali (1998) "Fipresci Ödülü" Berlin Film Festivali (1998) "Caligari Ödülü" Nuri Bilge Ceylan Köln Film Festivali (1999) "En İyi Film" "En İyi Görüntü Yönetmeni" Nuri Bilge Ceylan Mayıs Sıkıntısı (1999) 21. SİYAD Türk Sineması Ödülleri, 1999 "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Yönetmen" "En İyi Film" 36. Antalya Altın Portakal Film Festivali (1999) "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Yönetmen" "Nuri Bilge Ceylan - Dr. Avni Tolunay Özel Ödülü" "En İyi 2. Film" 19. Uluslararası İstanbul Film Festivali 2000 "Altın Lale" "En İyi Türk Filmi" "Fipresci Ödülü (Uluslararası)" "Halk Jürisi Ödülü" Buenos Aires Uluslararası Film Festivali, 2001 Nuri Bilge Ceylan - En İyi Yönetmen 12. Ankara Film Festivali 2000 En İyi Film İskenderiye Film Festivali 2000 "Jüri Özel Ödülü" "Mehmet Emin Ceylan" - En İyi Erkek Oyuncu "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Kurgu" Uzak (2002) 56. Cannes Film Festivali, 2003 "Nuri Bilge Ceylan - Büyük Jüri Ödülü" "Mehmet Emin Toprak - En İyi Erkek Oyuncu" "Muzaffer Özdemir - En İyi Erkek Oyuncu" 39. Antalya Altın Portakal Film Festivali 2002 "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Yönetmen" "En İyi Film" "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Senaryo" "Mehmet Emin Toprak - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu" "En İyi Film" 14. Ankara Film Festivali 2002 "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Yönetmen" "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Görüntü Yönetmeni" "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Kurgu" "Zuhal Gencer Erkaya - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu" 24. SİYAD Türk Sineması Ödülleri, 2002 "En İyi Film" "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Yönetmen" "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Görüntü Yönetmeni" 22. Uluslararası İstanbul Film Festivali 2003 "En İyi Film" "Nuri Bilge Ceylan - Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Vakfı Yılın En İyi Türk Yönetmeni" "FIPRESCI Ödülü" Cinemaya Film Festivali 2003 "En İyi Film" "Büyük Ödül" 13. Orhan Arıburnu Ödülleri 2002 "En İyi Film" "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Yönetmen" "Muzaffer Özdemir - En İyi Erkek Oyuncu" 39. Chicago Uluslararası Film Festivali, 2003 Nuri Bilge Ceylan - En İyi 2. Film 25. Montpellier Film Festivali 2003 "Nuri Bilge Ceylan - Altın Antigone" "Nuri Bilge Ceylan - Eleştirmenler Birliği Ödülü" Beyrut Film Festivali 2003 "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Film" "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Senaryo" 16. Trieste Film Festivali, 2004 Nuri Bilge Ceylan - En İyi Film Mexico City Film Festivali, 2004 "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Yönetmen" "Nuri Bilge Ceylan - En İyi Görüntü Yönetmeni" İklimler (2006) 43. Antalya Film Festivali, 2006 [1] En İyi Laboratuvar Sinefekt En İyi Ses Tasarımı (İsmail Karadaş) En İyi Kurgu (Ayhan Ergürsel) En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Nazan Kırılmış) En İyi Yönetmen (Nuri Bilge Ceylan) 59. Cannes Film Festivali, 2006 FIPRESCI Ödülü 26. Uluslararası İstanbul Film Festivali, 2007 En İyi Film Skip City Uluslararası Dijital Sinema Festivali, Japonya, 2007 [2] En İyi Dijital Film Üç Maymun (2008) 61. Cannes Film Festivali En İyi Yönetmen Ödülü 2. Yeşilçam Ödülleri En İyi Film En İyi Yönetmen En İyi Senaryo En İyi Kadın Oyuncu En İyi Görüntü Yönetmeni Genç Yetenek Özel 41. SİYAD Ödülleri; En İyi Kurgu En İyi Kadın Oyuncu Performansı En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Performansı En İyi Yönetmen Osian's Cinefan Film Festivali En İyi Yönetmen Haifa Film Festivali En İyi Film (Golden Anchor) Asia Pasific Screen Awards En İyi Yönetmen En İyi Film (Tulpan) "Manaki Brothers" Film Camera Festivali Mosfilm Awards Special Mention (Özel Mansiyon) Bir Zamanlar Anadolu'da (2011) 64. Cannes Film Festivali Jüri Büyük Ödülü Asia Pasific Screen Awards En İyi Yönetmen Büyük Jüri Ödülü En İyi Görüntü Yönetmeni - Gökhan Tiryaki Kış Uykusu (2014) 67. Cannes Film Festivali Altın Palmiye FIPRESCI Ödülü 47. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri En İyi Film En İyi Yönetmen Ahlat Ağacı (2018) 51. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri (2018) En İyi Film En İyi Yönetmen (Nuri Bilge Ceylan) En İyi Senaryo (Akın Aksu, Ebru Ceylan, Nuri Bilge Ceylan) En İyi Erkek Oyuncu (Doğu Demirkol) En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Bennu Yıldırımlar) En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Murat Cemcir) Kuru Otlar Üstüne (2023) 76. Cannes Film Festivali (2023) En İyi Kadın Oyuncu (Merve Dizdar) Kaynakça Yayınlanan Senaryoları Mayıs Sıkıntısı, Norgunk Yayıncılık, 2003. Uzak, Norgunk Yayıncılık, 2004. Kasaba, Norgunk Yayıncılık, 2007. İklimler', Norgunk Yayıncılık, 2009. Dış bağlantılar Nuri Bilge Ceylan - IMDb sayfası. Nuri Bilge Ceylan - Sinema Türk sayfası. Türk Sineması Araştırmaları sayfası Nuri Bilge Ceylan'ın en sevdiği 10 film, Milliyet BBC Türkçe ile 2008 yılında yapılan röportaj Kategori:Yaşayan insanlar Kategori:Nuri Bilge Ceylan Kategori:1959 doğumlular Kategori:Bakırköy doğumlular Kategori:İstanbul doğumlu film yönetmenleri Kategori:20. yüzyıl Türk senaristleri Kategori:21. yüzyıl Türk senaristleri Kategori:Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik Fakültesinde öğrenim görenler Kategori:Cannes Film Festivali En İyi Yönetmen Ödülü sahipleri Kategori:Türk film yönetmenleri Kategori:Türk fotoğrafçılar Kategori:Türk senaristler Kategori:Türk erkek sinema oyuncuları Kategori:Ankara Uluslararası Film Festivali Ödülü sahibi yönetmenler Kategori:Ankara Uluslararası Film Festivali Ödülü sahibi kurgucular Kategori:Ankara Uluslararası Film Festivali Ödülü sahibi görüntü yönetmenleri Kategori:Altın Portakal En İyi Film Ödülü kazanan yapımcılar