Oğuz Atay

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Oğuz Atay (12 Ekim 1934, İnebolu - 13 Aralık 1977, İstanbul), Türk roman, öykü ve oyun yazarı. Hayatı Oğuz Atay, 12 Ekim 1934'te Kastamonu'nun İnebolu ilçesinde dünyaya geldi. Babası, ağır ceza yargıcı ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) VI. ve VII. dönem Sinop, VIII. dönem Kastamonu vekili Cemil Atay'dır. İlk ve ortaokulu Ankara'da okuyan Atay, 1951'de bugünkü adı TED Ankara Koleji olan Ankara Maarif Kolejinden, 1957'de İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesinden mezun oldu. Askerliğini 1957-59 yılları arasında yaptıktan sonra tamir ve kontrol elemanı olarak Kadıköy vapur iskelesinin yapımında çalıştı. Görevinden istifa ettikten sonra İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi (şimdiki Yıldız Teknik Üniversitesi) İnşaat Bölümü'nde öğretim üyesi oldu. 1975'te doçent olan Atay, Topografya adlı bir de mesleki kitap yazdı. Çeşitli dergi ve gazetelerde makale ve söyleşileri yayımlandı. Oğuz Atay, Tutunamayanların 1971-72'de yayımlanmasından sonra, önemli bir tartışmanın odak noktası oldu. Bu romanıyla 1970 TRT Roman Ödülü'nü kazandı. Roman, Oğuz Atay'ın 20. ölüm yıldönümü olan 1997 yılında UNESCO tarafından 20. yüzyıl Türk edebiyatının en seçkin eseri olarak seçilmiştir. Türk edebiyatının en önemli eserlerinden biri olan Tutunamayanlar, eleştirmen Berna Moran tarafından, "hem söyledikleri hem de söyleyiş biçimiyle bir başkaldırı" olarak nitelendirilmiştir. Moran'a göre Tutunamayanlardaki edebi yetkinlik, Türk romanını çağdaş roman anlayışıyla aynı hizaya getirmiş ve ona çok şey kazandırmıştır. Atay'ın büyük etki yaratan eseri Tutunamayanları 1973'te yayımladığı Tehlikeli Oyunlar adlı ikinci romanı izlemiştir. Hikâyelerini Korkuyu Beklerken başlığı altında toplayan Atay, 1911-1967 yılları arasında yaşamış ve aynı zamanda hocası olan Prof. Mustafa İnan'ın hayatını konu edinen Bir Bilim Adamının Romanı'nı 1975 yılında yayımlamıştır. 1973 yılında yayımlanan Oyunlarla Yaşayanlar adlı oyunu, Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir. Atay, beyninde çıkan habis bir tümör nedeniyle büyük projesi "Türkiye'nin Ruhu"nu yazamadan 13 Aralık 1977'de, arkadaşı Altay Gündüz'ün Mecidiyeköy'deki evinde hayatını kaybetmiştir. Atay, Edirnekapı Mezarlığı Sakız Ağacı mevkiine defnedildi. Öldükten sonra 1987'de Günlük, 1998'de ise Eylembilim adlı kitapları yayımlanmıştır. Sağlığında hiçbir kitabı ikinci baskı bile yapamayan Atay'ın kitapları ölümünden sonra büyük ilgi gördü ve defalarca basıldı. Yıldız Ecevit'in hazırladığı Oğuz Atay biyografisi "Ben Buradayım..." - Oğuz Atay'ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası 2005 yılında yayınlandı. Korkuyu Beklerken eseri 2008 yılında Öteki Tiyatro tarafından tiyatro oyunu olarak sahnelenmiştir. Tehlikeli Oyunlar romanı, 2009 yılında Seyyar Sahne tarafından aynı adla tiyatro oyunu olarak uyarlanarak sahnelenmeye başlanmış ve hâlen sahnelenmektedir. Bir Bilim Adamının Romanı adlı biyografik eseri de 2012 yılında Bir Bilim Adamının Oyunu: Mustafa İnan adıyla Te Sahne tarafından tiyatroya uyarlanarak sahnelenmeye başlanmıştır. Eserlerinde düşle gerçeğin birbirine karışması, üstkurmacanın kurgunun ana ilkesi olması Oğuz Atay’ı postmodernist roman kategorisinde eser veren ilk Türk yazar yapmıştır. Oğuz Atay, özellikle Tutunamayanlar romanında, modern şehir yaşamı içinde bireyin yaşadığı yalnızlığı, toplumdan kopuşları ve toplumsal ahlaka, kalıplaşmış düşüncelere yabancılaşan, tutunamayan bireylerin iç dünyasını anlatır. Yapıtları eleştiri, mizah ve ironi barındırır. Kastamonu Valiliği kendisi adına 2007 yılından beri Oğuz Atay Edebiyat ödülleri vermektedir. Yayımlanmış eserleri Tutunamayanlar (1972) Tehlikeli Oyunlar (1973) Bir Bilim Adamının Romanı (1975) Korkuyu Beklerken (1975) Oyunlarla Yaşayanlar (1975) Günlük (1987 - ölümünden sonra) Eylembilim (1998 - ölümünden sonra) Hakkında yazılan eleştiri kitapları ve makaleler Oğuz Atay Sözlüğü, Sefa Kaplan Holden Kİtap, 2021, ISBN 9786057489470 Ölülerle Konuşmak, Shakespeare’den Joyce’a Tutunamayanlar’da Edebi Miras Meselesi, Meltem Gürle İletişim Yayınları, 2016, ISBN 978-975-051-971-0 Türk Romanında Postmodernist Açılımlar, Yıldız Ecevit, İletişim Yayınları, 2001, İstanbul. ISBN 978-975-470-875-2 "Ben Buradayım" - Oğuz Atay'ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası, Yıldız Ecevit, İletişim Yayınları, 2005, İstanbul. ISBN 978-975-05-0321-4 Oğuz Atay'a Armağan – Türk Edebiyatının "Oyun/Bozan"ı, yayına hazırlayan: Handan İnci, İletişim Yayınları, İstanbul 2007. Nabokov’dan Oğuz Atay’a ‘Tutunamayanlar’da ‘Solgun Ateş’ İzleri, Ramazan Gülendam–Bahadır Sürelli, Varlık, 1151, 31-37 (2003). "Yapıtları ve Yaşamıyla Oğuz Atay" , Hasan Uygun, Mavi Melek, sayı:44, 05/02/2010. "Korkuyu Beklerken Gelenler": Oğuz Atay Öyküleri Üzerine Yazılar , derleyen: Hilmi Tezgör. Oğuz Atay: Romandaki düşünce , Feridun Andaç, edebiyathaber.net, 1 Aralık 2015. Oğuz Atay'ın Dünyası, Tatjana Seyppel, İletişim Yayınları, 1989, İstanbul. Oğuz Atay'da Aydın Olgusu, Yıldız Ecevit, Ara Yayıncılık, 1989 Geleceği Elinden Alınan Adam - Oğuz Atay, Sefa Kaplan, Doğan Kitap, 2014 Yer Değiştiren Gölge, Nurdan Gürbilek, Metis Yayınları, 1995 Oğuz Atay İçin Bir Sempozyum, Handan İnci-Elif Türker, İletişim Yayınları, 2009, İstanbul. (13-14 Aralık 2007 tarihlerindeki sempozyumun genişletilmiş basımı.) Belgesel Nilgün Eroğlu Maktav'ın yönettiği Hayat Bir Oyundur'' adlı 2002 TRT yapımı bir belgesel bulunmaktadır. Dış bağlantılar Oğuz Atay'ın 86'ıncı doğum günü vesilesiyle Google'ın hazırladığı Doodle Ayrıca bakınız MEB 100 Türk edebiyatçısı listesi Kaynakça Kategori:1934 doğumlular Kategori:1977 yılında ölenler Kategori:Türk mühendislik akademisyenleri Kategori:Türk inşaat mühendisleri Kategori:Türk roman yazarları Kategori:Türk oyun yazarları Kategori

ostmodern yazarlar Kategori:İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesinde öğrenim görenler Kategori:20. yüzyıl Türk roman yazarları Kategori:İnebolu doğumlular Kategori:Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilenler Kategori:İstanbul'da ölenler Kategori:Türk hikâye yazarları Kategori:Gazi Lisesinde öğrenim görenler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Oğuz Atay

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi