Omar M. Yaghi

[bullvar_katip]

Omar M. Yaghi (; d. 9 Şubat 1965) , Berkeley California Üniversitesi'nde James ve Neeltje Tretter Kimya Bölümü Profesörü ve ABD Ulusal Bilimler Akademisi'nin seçilmiş bir üyesidir. Gençliği ve eğitim Yaghi, Filistinli mülteci bir ailenin çocuğu olarak 1965 yılında Amman, Ürdün'de doğdu. Çok çocuklu, elektriksiz ve temiz suya sadece sınırlı erişimi olan bir evde büyüdü. 15 yaşında babasının teşvikiyle Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı. Çok az İngilizce biliyor olmasına rağmen, Hudson Valley Community College'da derslere başladı. Daha sonra üniversite eğitimini bitirmek için SUNY Albany üniversitesine geçti. Yüksek lisans eğitimine Illinois Üniversitesi, Urbana-Champaign'da başladı, doktora derecesini 1990 yılında Walter G. Klemperer rehberliğinde aldı. Profesör Richard H. Holm ile Harvard Üniversitesi'nde (1990-1992) Ulusal Bilim Vakfı Doktora Sonrası Araştırmacısı olarak görev yaptı. Kariyeri Arizona Eyalet Üniversitesi'nde öğretim görevlisi ve yardımcı doçent (1992–1998), Michigan Üniversitesi Robert W. Parry Kimya Profesörü (1999-2006), California Üniversitesi, Los Angeles Christopher S. Foote Kimya Profesörü ve Irving ve Jean Stone'un Fizik Bilimleri Kürsüsü'nün sahibi (2007-2012) olarak görev yaptı. 2012 yılında, şu anda James ve Neeltje Tretter Kimya Profesörü olduğu Kaliforniya Üniversitesi Berkeley'e taşındı. Berkeley Küresel Bilim Enstitüsü Kurucu Direktörü'dür. Aynı zamanda California Üniversitesi, Berkeley ve Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı Kavli Enerji NanoSciences Enstitüsü'nün yanı sıra BASF California Araştırma Birliği'nin eş direktörüdür. Profesyonel çalışmaları Yaghi, açık çerçeveler yapmak için moleküler yapı taşlarını güçlü bağlarla birleştirmeyle ilgili yeni bir kimya alanı olan retiküler kimyaya öncülük etti. En tanınmış eseri, metal-organik çerçeveler (metal-organic frameworks, MOF), zeolitik imidazolat çerçeveler (zeolitic imidazolate frameworks, ZIF), ve kovalent organik çerçeveler (covalent organic frameworks, COF) olarak bilinen yeni bileşik sınıflarının tasarımı ve üretimidir. MOF'lar son derece yüksek yüzey alanları (MOF-177 için 5.640 m/g) ve çok düşük kristal yoğunlukları (COF-108 için 0,17 g.cm) ile öne çıkmaktadır. Yaghi ayrıca moleküler dokumaya öncülük etti ve dünyanın atomik ve moleküler seviyelerde dokunan ilk materyalini (COF-505) sentezledi. Bu malzemeleri hidrojen ve metan depolama, karbondioksit yakalama ve depolama ve çöl havasından su toplama gibi temiz enerji teknolojilerinde uygulama çabalarına öncülük etmektedir. Dünyada en çok atıf alan ikinci kimyagerdir (2000-2010). Ödülleri Yeni malzemelerin tasarım ve sentezindeki başarıları ile Amerikan Kimya Derneği ve Exxon Co.'nun (1998) Katı Hal Kimya Ödülü ve İtalyan Kimya Derneği Sacconi Madalyası (2004) kazandı. Hidrojen depolama konusundaki çalışmaları ABD Enerji Hidrojen Programı Ödülü (2007) tarafından kabul edildi. Metal-organik çerçevelerin teorisi, tasarımı, sentezi ve uygulamaları için Malzeme Araştırmaları Derneği Madalyası aldı ve Science'da yayınlanan en iyi makale için Amerikan Bilimi Geliştirme Derneği Newcomb Cleveland Ödülü aldı (2007). Yaghi, Amerikan Kimya Derneği Malzeme Kimyası Ödülü (2009), Izatt-Christensen Uluslararası Ödülü (2009), Kraliyet Kimya Derneği Yüzüncü Yıl Ödülü (2010), ve Çin Nano Ödülü (2013) kazandı. 2015 yılında hem Kral Faysal Uluslararası Kimya Ödülü hem de Nanobilim ve Nanoteknoloji alanında Mustafa Ödülü'ne layık görüldü. 2016 yılında Retiküler Kimya'yı kurması onuruna Temel ve Mühendislik Bilimleri TÜBA Akademi Ödülü'ne layık görüldü. 2017 yılında Yaghi'ye Royal Society of Chemistry tarafından Spires Memorial Ödülü, Kral II. Abdullah tarafından Birinci Derece Mükemmellik Madalyası, Japonya Koordinasyon Kimyası Uluslararası Derneği Ödülü, Anorganik Kimyada Bailar Madalyası, Kuveyt Temel Bilimler Ödülü, ve Dünya Kültür Konseyi tarafından verilen Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü ile ödüllendirildi. Yaghi, 2018 yılında Retiküler Kimyaya öncülük ettiği için Temel Bilimlerde BBVA Vakfı Bilginin Sınırları Ödülü'nü kazandı; ayrıca 2018'de metalik organik çerçeveler aracılığıyla retiküler kimyaya ve kovalent organik çerçevelere öncülük ettiği atfıyla Wolf Kimya Ödülü aldı. Metal-organik çerçeveler kullanarak çöl havasından su toplama çalışması, İsviçre'deki Dünya Ekonomik Forumu tarafından yeni gelişen önemli 10 teknolojiden biri olarak gösterildi ve 2018 Prens Sultan bin Abdulaziz Uluslararası Su Ödülü ile ödüllendirildi. Yaghi ayrıca metan depolama, karbondioksit yakalama ve dönüştürme ve çöl havasından su toplama gibi temiz enerji çözümlerine çerçeve kimyası uygulama konusundaki çalışmalarından dolayı 2018 Eni Ödülü'nü aldı. Retiküler kimyanın geliştirilmesi için İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından 2019 Gregori Aminoff Ödülü ile onurlandırıldı. 2019'da ayrıca Birleşik Arap Emirlikleri'nin MBR Bilimsel Mükemmellik Madalyası ve Nano Araştırma Ödülü'nü aldı. Yaghi, retiküler kimyaya katkısı ve öncü MOF'lar, COF'ler ve moleküler dokuma için Alman Kimya Derneği'nin 2020 August-Wilhelm-von-Hofmann-Denkmünze altın madalyasıyla ödüllendirildi. Yaghi ayrıca, metal-organik çerçeveler kullanarak çöl havasından su toplamanın etkili gelişimi için 2020 Kraliyet Kimya Derneği Sürdürülebilir Su Ödülü'nü aldı. Kaynakça Dış bağlantılar Yaghi Group web sitesi. Yaghi CV Omar M. Yaghi - Google Akademik Alıntılar MOF'lar şimdiye kadar yapılmış en güzel bileşiklerdir Omar M. Yaghi Dersi - Retiküler Kimya Omar M. Yaghi Dersi - Çöl havasından su toplama Kategori:Wolf Kimya Ödülü sahipleri Kategori:Michigan Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:Arizona Eyalet Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:University of Illinois at Urbana–Champaign'de öğrenim görenler Kategori:Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles öğretim üyeleri Kategori:21. yüzyıl Amerikalı kimyagerleri Kategori:İnorganik kimyacılar Kategori:Filistin asıllı Amerikalılar Kategori:Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü sahipleri Kategori:Yaşayan insanlar Kategori:1965 doğumlular