Opiza Manastırı

[bullvar_katip]

Opiza Manastırı (Gürcüce: ოპიზის მონასტერი; okunuşu: “op’izis monast'eri”), tarihsel Klarceti bölgesinde, Opiza köyünde kurulmuş olan Orta Çağ Ortodoks Gürcü manastırıdır. Bugün Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Bağcılar köyünde yer alır. Manastır bir ana kilise, küçük kilise, çan kulesi, yemekhane, mezarlık binası, sarnıç ve başka yapılardan oluşmaktadır. Giorgi Merçule’nin eseri Grigol Hantsteli’nin Yaşamı ile Opiza Manastırı’nın ilahiler yazmasına (1093) düşülen nota göre manastır Vaftizci Yahya’ya adanmıştır. Manastır yapı topluluğu oldukça geniş bir alanı kaplıyordu. Ne var ki bu yapıların asıl kısımları tamamen yıkılmış veya işlevleri anlaşılmayacak derecede zarar görmüştür. Tarihçe Opiza Manastırı, sadece Klarceti’deki manastırlar arasında değil, orta çağda bütün Gürcistan’da en erken kurulmuş manastırlardan biridir. Kartlis Tshovreba’ denilen Gürcistan tarihinin yazarlarından biri olan tarihçi Cuanşeri’nin verdiği bilgiye göre, Opiza Manastırı Vahtang Gorgasali’nin girişimiyle 5. yüzyılda kuruldu. Göründüğü kadarıyla manastır, Arap saldırılarından sonra 8. yüzyılda yenilenmiştir. Nitekim Vahtang Gorgasali’nin Ardanuç’taki kalesini ve çevresindeki kenti yeniden yaptırıp başkent edinen Kral Aşot’un Opiza Manastırı’nda dört yıl süren onarım ve yenileme çalışmaları yaptırttığı kilisedeki kitabeden anlaşılmaktadır. Ana kilise Manastırın ana kilisesi olan Opiza Kilisesi, 10. yüzyılda inşa edilmiştir. Kubbeli ve yarı serbest haç planlı bir yapı olan kiliseden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Kalan izlerden kilisenin duvar resimlerine sahip olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar ayakta kalabilen kilisenin kubbesi içindeki sahne ya da figürlerin varlığı çeşitli yayınlarda yer almaktadır. Opiza Kilisesi, 1960’larda köyün yolunun yapımı sırasında dinamitle yıkılmıştır. Kilisenin taşları hemen yanı başında bulunan caminin inşasında kullanılmıştır ve bu taşlardaki süslemeler bugün de fark edilmektedir. Opiza Manastırı’nın tek nefli bir yapı olan küçük kilisesinin bugüne sadece yıkıntıları kalmıştır. Ayrıca Opiza ile Hantsta manastırları arasındaki alanda, son yıllardaki araştırmalarla beş küçük kilisenin yıkıntıları ortaya çıkarılmıştır. Ancak bu kiliselerin hangi manastıra ait olduğu henüz tespit edilmemiştir. Opiza İncili Opiza Manastırı el yazmaları merkezi olarak da tanınıyordu. 913 yılında Opiza Manastırı’nda kopyalanmış olan ve Opiza İncili denilen İncil, günümüzde Yunanistan’daki İviron Manastırı’nda korunmaktadır. 13,9 × 12,4cm ebatlarında olan Opiza İncili 261 yapraktan oluşmaktadır ve Grigol adında biri tarafından kopyalanmıştır. Galeri Kaynakça Kategori:Artvin'deki Gürcü Ortodoks kiliseleri Kategori:Artvin tarihi Kategori:Artvin'deki kiliseler Kategori:Tao-Klarceti