Orhan Gencebay

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Orhan Gencebay ya da gerçek adıyla Orhan Kencebay (4 Ağustos 1944, Samsun) Türk besteci, ses sanatçısı, şair, enstrümanist, aranjör, müzik yapımcısı, müzik direktörü ve oyuncu. Arabesk müzik olarak adlandırılan, fakat kendisinin bu terimi "yanlıştır ve eksiktir" gerekçesiyle reddedip Serbest Türk müziği, özgür Türk müziği, serbest çalışmalar ve Gencebay müziği gibi kavramlarla adlandırdığı, 1960'larda yayılan Türk müziği tarzının yaratıcı ve öncülerindendir. Gencebay, 33. Türkiye Hükûmeti'nde Kültür Bakanlığı'nın tavsiyesiyle verilmeye başlanan Devlet Sanatçısı unvanına 1998'de layık görüldü. Yaşamı İlk yılları Orhan Gencebay, 4 Ağustos 1944'te Samsun'da doğdu. Tatar olan ailesinin kökeni Kırım'a dayanmaktadır. Müziğe 6 yaşında ailesi gibi Kırım göçmeni ve Ukrayna Konservatuvarı mezunu klasik batı müzisyeni Emin Tarakçı'dan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. 7 yaşında bağlama ve Türk halk müziği dersleri almaya başladı. 10 yaşında ilk beste çalışması olan Kara Kaşlı Esmerdi Kim Bilir Kimi Sevdi isimli eseri yaptı. 13 yaşında Türk Sanat Müziği ve tambur eğitimi almaya başladı. Ortaokul ve lise yıllarında Samsun, Edirne ve İstanbul musiki cemiyetlerinde yaylı tambur, THM cemiyetlerinde ise bağlama çaldı. Samsun ve İstanbul'da halk evlerinin kuruculuğunu yaptı. Kendi açtığı müzik dershanelerinde öğretmenlik yaptı. Çocukluk yıllarında en çok etkilendiği kişi zamanının bağlama üstadı Bayram Aracı'ydı. Gencebay'a o yıllarda bu nedenle küçük Bayram diyorlardı. İlk profesyonel bestesi "Ruhumda Titreyen Sonsuz Bir Alevsin"i 14 yaşında yapan Orhan Gencebay, 16 yaşından itibaren caz ve Rock müziği ile ilgilenmeye başladı, batı nefesli sazlardan oluşan orkestralarda tenor saksofon çaldı. İstanbul'a gelerek, Türkiye'nin ilk konservatuvarı ve eski adı Dârülelhan olan İstanbul Belediye Konservatuvarı'na girdi, bir süre icra heyetinde bulundu. Profesyonel geçişi 1964 yılında TRT Ankara Radyosu sınavına girdi ve yüksek başarıyla kazandı. Fakat, sınavda usulsüzlük olduğu gerekçesiyle sınav iptal edilince, müzik çalışmalarına ara vererek askerlik sebebiyle İstanbul'a gitti. Vatani görevini Heybeliada'da bahriyeli olarak sürdürdüğü yıllarda merasim bölüğü bandosunda saksafon çalmaya devam etti. 1966'da TRT İstanbul Radyosu sınavlarına girdi ve iftiharla kazandı. Aynı yıl, Türkiye çapında yapılan bağlama çalma yarışmasında Arif Sağ ve Cinuçen Tanrıkorur ile birlikte derece aldı. TRT İstanbul Radyosu'nda 10 ay bağlama sanatçılığı yaptı. Kurumun müzikal anlayışının ilerlemeye elverişli ve özgür olmadığı gerekçesiyle 1967 yılında kendi isteği ile ayrıldı. Bu yıllarda babasının işlerinin bozulması nedeniyle Samsun'a döndü. TRT'den ayrıldıktan sonra, Arif Sağ ile birlikte 1966-1968 arası dönemde Muzaffer Akgün, Yıldız Tezcan, Gülden Karaböcek, Ahmet Sezgin, Şükran Ay, Sabahat Akkiraz, Nuri Sesigüzel gibi birçok sanatçıya bağlama çaldı. Bu dönem içinde Kızılırmak Karakoyun, Ana, Kuyu gibi Türk filmlerinin müzik direktörlüğünü yaptı. İstanbul'daki halk evlerinde Abdullah Nail Bayşu, İsmet Sıral, Burhan Tonguç, Erkin Koray, Ömer Faruk Tekbilek, Vedat Yıldırımbora, Özer Şenay, Neşet Ertaş gibi sanatçılarla sık sık bir araya gelip müzik yaparak gelecekte kendi ortaya koyacağı müziksel sentezin ilk meyvelerini verdi. Ağlıyorum Yana Yana, Gönül bağları, Yıldız Akşamdan Doğarsın, Neredesin Leylâm gibi türkü plakları çıkardı. Sevemedim Karagözlüm, Sabır Taşı, Goca Dünya gibi besteleri çeşitli sanatçılar tarafından okunmaya, sanat dünyasında adı besteci ve bağlama virtüözü olarak duyulmaya başlandı. Kariyerinde hızlı yükselişi Türkü plâklarından sonra, 1968 yılında ilk serbest çalışmalar plâğı Sensiz Bahar Geçmiyor-Başa Gelen Çekilirmişi çıkardı. Bundan sonra Topkapı Plak ve İstanbul Plak'tan seri olarak plaklar çıkarmaya devam etti. 1969 yılında çıkardığı Bir Teselli Ver-Yorgun Gözler 45'liği ile Türkiye çapında ün yaptı. Bestekâr ve enstrümanist kimliğinin yanı sıra, yorumcu kimliği ile ön plana çıkmaya başladı. Ben Eski Halimle Daha Mesuttum, Hor Görme Garibi, Severek Ayrılalım, Ümit Şarkısı, Sevenler Mesut Olmaz gibi plaklara imza attı. 1971 yılında ise İstanbul Plak'a ortak oldu. 1972 yılında Yaşar Kekeva ile birlikte Kervan Plak şirketini kurdu, şirketin yöneticisi oldu. Kervan Plak, Türkiye'nin ilk yerli sermayeli plak şirketiydi. Bünyesine Erkin Koray, Ajda Pekkan, Muazzez Abacı, Mustafa Sağyaşar, Ahmet Özhan, Kamuran Akkor, Semiha Yankı, Samime Sanay, Neşe Karaböcek, Bedia Akartürk, Nil Burak, Ziya Taşkent, Semiramis Pekkan, Ferdi Özbeğen, Gönül Yazar, Sezen Aksu gibi starları alan Kervan Plak, dönemin plak piyasasının en güçlü şirketlerinden biri oldu. Orhan Gencebay, bugüne kadar 35 (31 sinema, 4 televizyon) filminde başrol oynadı, 90'a yakın filmde müzik direktörlüğü yaptı. 1000'den fazla bestesi bulunan Orhan Gencebay, bunların 300'e yakınını kendisi seslendirdi. Orhan Gencebay'ın yaptığı çalışmalara TRT denetleme kurulunca arabesk dendiyse de, Orhan Gencebay bu değerlendirmeyi "yanlıştır ve eksiktir" diyerek kabul etmedi. Yasal olarak 67 milyon civarı plak ve kaset tirajı olan Orhan Gencebay'ın, korsan üretimlerin yasal üretimlerden 2 kat fazla olduğu düşünülürse, yasal olmayan üretimlerle birlikte 200 milyon civarı tirajı olduğu tahmin ediliyor. Bu da, dünyanın sayılı tiraj rakamlarındandır. Günümüz Orhan Gencebay, 29 Kasım 2009 tarihinde Milliyet Gazetesi'nden Olcay Ünal Sert'e verdiği röportajda "Batsın Bu Dünya, Türkiye'nin ağıtıdır. Şu bir gerçek, 70'li yıllar çok kötü yıllardı. Günde 100-150 kişi öldürülüyordu. 1975’te böyle bir Türkiye’de yaptım ‘Batsın Bu Dünya’yı. O, Türkiye’nin ağıtıdır, ağlanacak parçasıdır." demiştir. 17 Eylül 2012'de Orhan Gencebay'a saygı için Poll Production'dan yayınlanan Orhan Gencebay ile Bir Ömür albümünde Türkiye'nin önde gelen sanatçıları yer alarak Gencebay'ın bestelerini seslendirmiştir. Orhan Gencebay, 2018 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 24 Haziran seçimlerinin ardından oluşturulan Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu'na üye olarak atanmıştır. Kurulda Hülya Koçyiğit, Alev Alatlı, Murat Bardakçı, Prof. Dr. Mehmet Çelik, Prof. Dr. İskender Pala, Prof. Dr. Ümit Meriç gibi isimler yer almaktadır., Kervan Plak Kervan Plak, bir Türk müzik şirketi. Mü-yap üyesi olan Kervan Plak 1 Şubat 1972 tarihinde Orhan Gencebay ve Yaşar Kekeva tarafından kurulmuştur. Yaşar Kekeva 1980 yılında şirketten ayrılarak Yaşar Kekeva Plakçılık'ı kurmuştur. Şirketin prodüktör koltuğunda uzunca seneler Orhan Gencebay'ın ağabeyi Burhan Kencebay oturmuştur. Günümüzde çıkan albümlerin prodüktörlüğünü ise Orhan Gencebay ve oğlu Altan Gencebay yapmaktadırlar. Şirket bugüne kadar Orhan Gencebay, Sibel Can, Volkan Konak, Hakan Sarıca, Neşe Karaböcek, Sezen Aksu, Ajda Pekkan, Semiramis Pekkan, Ahmet Özhan, Zekai Tunca, Ferdi Özbeğen, Bedia Akartürk, Kamuran Akkor, Mine Koşan, Gönül Yazar, Azize Gencebay, Erkin Koray, Mustafa Sağyaşar, Salim Dündar, Osman İşmen, Filiz, Biricik ve başka birçok sanatçının albümlerini çıkartmıştır. Özel hayatı 1966 yılında Beyaz Kelebekler grubunun o dönem solisti olan ses sanatçısı Azize Atalay ile evlendi. Çiftin bu evliliğinden 1970 yılında Altan ismini verdikleri bir oğlu dünyaya geldi. Çift, evliliklerini 1977 yılında sonlandırdı. Gencebay, ikinci evliliğini 1978 yılında Sevim Emre ile yaptı. Çiftin bu evliliğinden 1981 yılında Gökhan ismini verdikleri bir oğlu dünyaya geldi. Orhan Gencebay'ın büyük oğlu Altan Gencebay hâlen Kervan Plak'ın prodüktörlüğünü yürütmektedir. Diskografi Filmografi Sinema (Film Müziği) Kızılırmak-Karakoyun, 1967 Kozanoğlu, 1967 Ana, 1967 Kuyu, 1968 Kara Gözlüm, 1970 Tv-Şov Orhan Abi Halk Show, sunucu, TGRT, 1996-1997 Popstar Alaturka, jüri üyesi, Star TV, 2006-2008 Popstar 2013, jüri üyesi, Star TV, 2013 Belgesel Aynalar, Can Dündar, Show TV, 1996 Bir Yudum İnsan, Nebil Özgentürk, atv, 1998 İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek, 2004 Reklâm Dışbank, İdeal Kart, 2002 Vodafone Türkiye, 2010 Rexona, 2018 Ödüller 1968-1976 arası her 45'liği için Altın Plak ödülleri 1976 Ses dergisi Yılın Türk Müziği Sanatçısı ödülü 1970: İstanbul Plak tarafından, yüksek tiraj başarısından olayı verilen Altın Taç Ödülü. 1984: Tercüman gazetesi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü. 1984: Merhaba dergisi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü. 1985: Ses dergisi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü. 1990: MÜYAP tarafından Dokunma adlı albümünün göstermiş olduğu yüksek satış başarısından dolayı verilen Yüksek Tiraj Ödülü. 1990: ABD-Mısır-İsrail'in önde gelen üniversiteleriyle, Hacettepe Üniversitesi'nin ortaklaşa vermiş olduğu Montu Merit Doktorası (Fahri Müzik Doktoru) Ödülü. 1995: Mehmetçik Vakfı tarafından verilen Altın Madalya Ödülü. 1998: İntermedia ekonomi dergisi tarafından verilen Ekonomide Yılın Yıldızları Ödülü. 1998: Kültür Bakanlığı'nca verilen Devlet Sanatçısı unvanı. 2000: Altın Kelebek Ödülleri Fantezi Müzik Onur Ödülü. 2009: Cumhurbaşkanlığı tarafından, Türk Milli Eğitimine katkılarından dolayı verilen Onur Ödülü. 2011: Kral Tv Müzik Ödülleri Onur Ödülü. 2013: Müyap Fiziki Satış Ödülü 2013: Kral Tv Müzik Ödülleri En İyi Proje Ödülü. 2015: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü Konuyla ilgili yayınlar Ayrıca bakınız Arabesk müzik Arabesk pop Arabesk rock Devlet sanatçısı Arif Sağ Erkin Koray Notlar Kaynakça Dış bağlantılar BBC Türkçe ile 1983 yılında yapılan röportaj Kategori:Yaşayan insanlar Kategori

evlet Sanatçıları Kategori:1944 doğumlular Kategori:Samsun doğumlu sanatçılar Kategori:Kırım Tatarı asıllı Türkler Kategori:Tatar asıllı Türkler Kategori:Türk arabesk şarkıcıları Kategori:Türk erkek şarkıcı-şarkı yazarları Kategori:Türk bağlamacılar Kategori:Türk müzik yapımcıları Kategori:Türk erkek sinema oyuncuları Kategori:Kral TV Video Müzik Ödülü sahipleri Kategori:20. yüzyıl Türk bestecileri Kategori:21. yüzyıl Türk bestecileri Kategori:İstanbul Plak sanatçıları Kategori:Kervan Plak sanatçıları Kategori:Altın Kelebek Ödülü sahipleri Kategori:Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları üyeleri Kategori:1960'ların şarkıcıları Kategori:1970'lerin şarkıcıları Kategori:1980'lerin şarkıcıları Kategori:1990'ların şarkıcıları Kategori:2000'lerin şarkıcıları Kategori:2010'ların şarkıcıları Kategori:2020'lerin şarkıcıları Kategori:20. yüzyılda Türk erkek şarkıcılar Kategori:21. yüzyılda Türk erkek şarkıcılar

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Orhan Gencebay

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi