Ortorombik kristal yapı

[bullvar_katip]

Ortorombik kristal sistemi kristal kafes yapılarından biridir. Bu sistemde a, b ve c eksenleri farklı boylarda, bunlar arasındaki açılar da 90'e eşittir a≠b≠c ve α=β=γ=90° olmalıdır. Bravais motifleri Ortorombik sisteminin Basit, Taban merkezli, İç merkezli ve Yüzey merkezli olmak üzere 4 adet Bravais motifi vardır. Kristal sınıfları Ortorombik sistemin, 59 adet kristal sınıfı vardır. Ortorombik Kristal Yapısına Sahip Bazı Mineraller Krizoberil küçükresim|sol|Krizoberil-Oksit Kimyasal Bileşimi, BeAl2O4 Kristal Sistemi: Ortorombik Kristal Biçimi: Genellikle levhamsı kristalli İkizlenme: {130} yüzeyinde yaygın kontakt ve interpenetrasyon ikizleri Sertlik: 8.5 - 9 Özgül Ağırlık: 3.65 - 3.80 Dilinim: {110} zayıf Renk ve Şeffaflık: Sarımsı yeşilin değişik tonları, sarı, gri, kahverengi, mavi-yeşil, zümrüt yeşili; şeffaf-yarı şeffaf Çizgi Rengi: Beyaz Parlaklık: Camsı parlaklıkta Ayırıcı Özellikleri: Rengi, sertliği ve kristal şekli Bulunuşu: Granitik kayalarda, pegmatitlerde ve mikaşistlerde oluşur. Ayrıca, dolomitik mermerlerde ve alüvyonlarda da rastlanılabilir. Aragonit küçükresim|sol|Aragonit-Karbonat Kimyasal Bileşimi, CaCO3 Kristal Sistemi: Ortorombik Kristal Biçimi: İkizlenme göstermeyen türleri nadir, iğnemsi, bazen levha şekillidir. Güçlü ikizlenme gösteren türleri iğnemsi, prizmatik, lifsi, pizolitik, sarkıt ve sütun şekillidir. İkizlenme: Çok yaygın pseudo-hegzagonal şekilli ikizleri, özellikle {110} yüzeyinde altılı prizmalar halinde gözlenir. Sertlik: 3.5-4 Özgül Ağırlık: 2.947 Dilinim: {010} belirgin Renk ve Şeffaflık: Renksiz, beyaz, sarımsı, gri, yeşil, mavimsi yeşil,mavi, kırmızı, kahverengi; şeffaf-yarı şeffaf Çizgi Rengi: Beyaz Parlaklık: Camsı, reçine parlaklığı Ayırıcı Özellikleri: HCl'de çözünebilirlik, CaCO3'ın polimorfu olan kalsitten kristal formu ve özgül ağırlığının fazla olması nedeniyle ayrılabilir. Bulunuşu: Kalsit kadar yaygın değildir. Yüzeye yakın kesimlerde oluşan düşük sıcaklıklı yataklardan itibaren jips bantları ile birlikte oluşur. Maden yataklarının oksidasyon zonlarında malahit ve smitsonit gibi ikincil minerallerle birlikte; değişik metamorfik ve sedimanter kayalarda oluşabilir. Markazit küçükresim|sol|Markazit-Sülfür Kimyasal Bileşimi: FeS2 Kristal Sistemi: Ortorombik Kristal Biçimi: Çoğunlukla levhamsı kristalli, masif, ışınsal lifler şeklinde İkizlenme: { 101} yüzeyinde olağan Sertlik: 6 - 6.5 Özgül Ağırlık: 4.87 - 4.92 Dilinim: { 101} yüzeyinde belirsiz Renk ve Şeffaflık: Soluk bronz sarısı, opak Çizgi Rengi: Grimsi siyah Parlaklık: Metalik Ayırıcı Özellikleri Pirite çok benzer ancak, yoğunluğu daha düşük ve rengi daha soluktur. Bulunuşu, Markazit: 450 oC'den düşük sıcaklıklarda, çinko-kurşun içeren hidrotermal damarlarda oluşur. Tebeşir ve kireçtaşı gibi sedimanter çökellerde de oluşabilir. Talk küçükresim|sol|Talk-Silikat Kimyasal Bileşimi: Mg3Si4O10(OH)2 Kristal Sistemi: Monoklinik Kristal Biçimi: Kristalleri çoğunlukla ince levhamsı; masif, ince taneli kompakt Sertlik: 1 Özgül Ağırlık: 2.58 - 2.83 Dilinim: { 001} mükemmel Renk ve Şeffaflık: Beyaz, gri, donuk yeşil, gümüş beyazı; Yarı şeffaf Çizgi Rengi: Beyaz Parlaklık: İnci pırıltılı Ayırıcı Özellikleri: Yumuşaklığı, sabunsu olması, rengi Bulunuşu: Olivin, piroksen ve amfibol grubu minerallerin alterasyonu ile ikincil olarak meydana gelir. Magnezyumlu kayaların düşük-orta mertebeli metamorfizmasıyla birincil olarak oluşur ve genellikle tremolitle beraber bulunur. Götit küçükresim|sol|Götit-Hidroksit Kimyasal Bileşimi: HFeO2 - FeO(OH) Kristal Sistemi: Ortorombik Kristal Biçimi: Genellikle masif, böbreğimsi, lifsi, ışınsal dokuda ve nadir bulunan bir mineraldir. Sertlik: 5 - 5.5 Özgül Ağırlık: 3.3 - 4.3 Dilinim: {010} mükemmel Renk ve Şeffaflık: Kristal olanlar siyahımsı kahverengi, masif olan türleri kırmızımsı-sarımsı kahverengi; opak Çizgi Rengi: Turuncu-kahverengimsi sarı Bulunuşu: Yaygın olarak bulunan bir mineraldir. Demir içeren pirit, manyetit, kalkopirit ve sideritin alterasyonu ile oluşur. Kükürt küçükresim|sol|Kükürt-Doğal Element Kimyasal Bileşimi: S Kristal Sistemi: Ortorombik Kristal Biçimi: Çubuksu veya bipramidal kristalleri nadir, kristal yüzeyleri düzensiz gelitim gösterir İkizlenme: {011}, {101} ve {110} yüzeylerinde nadir. Sertlik: 1.5 - 2.5 Özgül Ağırlık: 2.07 - 2.1 Renk ve Şeffaflık: Parlak sarı, sarımsı, kahverengimsi sarımsı gri. Kırmızımsı, yeşilimsi; Şeffaf-yarı şeffaf Çizgi Rengi: Beyaz Parlaklık: Reçinemsi Ayırıcı Özellikleri: Renk, düşük sertlik, düşük erime noktası, suda ve derişik hidroklorik asitte çözünmesi. Bulunuşu: Volkanik süreçlerde ve hidrotermal yataklarda, jips içeren sedimentar kayaçlarda, tuz domlarında ve cevher yataklarında ikincil olarak bulunur. Sölestin küçükresim|sol|Sölestin-Sülfat Kimyasal Bileşimi: SrSO4 Kristal Sistemi: Ortorombik Kristal Biçimi: Levhamsı veya prizmatik kristalli, bazen lifsi veya tanesel Sertlik: 3 - 3.5 Özgül Ağırlık: 3.97 Dilinim: {001} mükemmel Renk ve Şeffaflık: Renksiz-mavimsi beyaz, beyaz, mavi, bazen kırmızımsı; şeffaf-yarı şeffaf Çizgi Rengi: Beyaz Parlaklık: Camsı Ayırıcı Özellikleri: Yüksek özgül ağırlığı, dilinimi, rengi Bulunuşu: Yaygın olarak sedimanter kayalarda özellikle dolomitlerde boşlukların çeperlerinde, anhidrit ile birlikte evaporit çökellerde, hidrotermal damarlarda, nadiren bazik magmatik kayalarda oluşur. Barit, jips, halit, anhidrit, kalsit, dolomit ve fluorit ile birlikte bulunur. Kaynakça Kategori:Kristal sistemleri