Osmanlı Kadınları Çalıştırma Cemiyeti

[bullvar_katip]

Osmanlı Kadınları Çalıştırma Cemiyeti, Osmanlı kadınlarının iş gücüne katılımını sağlamak için 1916 yılında Enver Paşa tarafından kurulan ve 1923 yılına kadar faaliyet gösteren cemiyet. Dolaylı olarak feminist özellikte olduğu kabul edilir. İhtiyaçlar ve cemiyetin kuruluşu Cemiyetin kurulması fikri Enver Paşa ve eşi Naciye Sultan'a aitti. Cemiyetin merkezi İstanbul'daydı ve şubeleri bulunuyordu. Birinci Ordu'ya bağlı olarak kurulmuştu. Cemiyetin sürekli denetimi ve gözetimi altında bulunan Kadın Birinci İşçi Taburu adlı bir teşkilat da oluşturulmuştu. Cemiyetin çalıştırdığı kadın sayısı zaman içinde 8194 kişiye kadar çıktı. Bunlara rağmen cemiyetin kurucuları arasında tek bir kadın bile bulunmuyordu. Ülkenin durumu ve cemiyetin faaliyetleri I. Dünya Savaşı'nda erkeklerin askere alınması nedeni ile iş gücünde önemli bir kayıp yaşanmıştı. Bu arada iktidardaki İttihat ve Terakki Partisi'nin üretim kapasitesini arttırmaya yönelik politikaları sonuç vermiş ve üretim bir miktar arttırılabilmişti. Ancak üretimin devam edebilmesi için iş gücüne gereksinim vardı. Üretimin devam edebilmesi için 1. Dünya Savaşı boyunca kadının sosyolojik açıdan konumu önemli bir değişim yaşadı. Kadının iş gücü olarak tanımlanması, İttihat ve Terakki Partisi döneminde yaşandı. Osmanlı kadınları savaş döneminde cephe gerisinde hizmet verdiği gibi, tarımda da önemli bir insan kaynağı olarak yer aldı. Savaş uzadıkça kadının tarımda aldığı pay giderek arttı. Bu cemiyetin çalışmaları kadının toplum içindeki rolünün yeniden tanımlanması için önemli bir adım oldu. Devletin, savaş ve ekonomik rasyonalizasyon çerçevesinde yeniden biçimlemiş olduğu emek süreçleri, kadınların toplumsal statülerinde kısmen de olsa değişikliklere neden olmuştur. Dul kalmış müslüman Osmanlı kadınlarının namuslarının korunarak geçimlerini kendilerinin sağlaması amacı da güdülmekteydi. Hatta Kadın İşçileri Evlendirme Kampanyası düzenlenerek İzdivaç Talimatnamesi yayınlandı ve gazetelere evlenme ilanları verilerek bu kadınların ve henüz evlenmemiş genç kızların evlenmelerine olanak sağlandı. Cemiyetin bu tür faaliyetleri, kadınları çalıştırmanın amaç değil araç olduğu eleştirileri ile karşılandı. Ayrıca bakınız Osmanlı İmparatorluğu'nda feminizm Kaynakça Kategori:1916'da kurulan dernekler ve vakıflar Kategori:Türkiye'de kadın hakları Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nda feminist kuruluşlar Kategori:Ekonomide kadın