Oya Baydar

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Oya Baydar (d. 3 Temmuz 1940, İstanbul), Türk yazar, gazeteci ve sosyolog. Yakın tarihte Türkiye’de yaşanan sosyal ve siyasal olayları ele alan romanları ile tanınmış bir edebiyatçıdır. Uzun zaman sosyalist siyasetin içerisinde yer almıştır. T24 internet gazetesinde yazarlık yapmaktadır. Yaşamı Ailesi, gençliği ve ilk romanları 1940 yılında İstanbul'da doğdu. Annesi cumhuriyetin ilk kuşak öğretmenlerinden ilkokul öğretmeni Behice Hanım, babası subay Ahmet Cevdet Baydar'dır. Babasının değişen görev yerleri sebebiyle, çocukluğu Anadolu’nun farklı yerlerinde geçti; Akşehir, Balıkesir, Merzifon, Eskişehir, Tayakadın Köyü gibi yerlerde bulundu. Ortaokul ve liseyi yarı burslu olarak Notre Dame de Sion Fransız Kız Lisesi'nde okudu. Lise öğrencisi iken o sırada on sekiz- on dokuz yaşlarında olan Fransız yazar Françoise Sagan’ın Bonjour Tristesse adlı romanla tanınmasından etkilenerek ilk romanını yayımladı. Umut Yolu adını verdiği roman, Hürriyet gazetesinde "Kalbimin Aradığı Erkek" adıyla tefrika edildi. Lise son sınıf öğrencisi olduğu ertesi yıl, "Allah Çocukları Unuttu" adlı gençlik romanı hem Hürriyet gazetesinde tefrika oldu hem de kitap olarak yayımlandı. Yazar, ilk romanını yazdıktan sonra Dame de Sion’dan atılma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı; ancak Yüksek Maarif Kurulu'ndan gelen atılma kararı, Baydar'ın mezun oluşundan sonra ulaştığı için okuldan mezun olabildi. Lise yıllarında yazdığı ilk romanlarından sonra yazmaya ara verdi. Romanlarından kazandığı para ödülleriyle Fransa'ya giderek bir süre Paris'te yaşadı ve bu dönemde sosyalizm ile tanıştı. Annesinin isteği üzerine üniversite öğrenimi görmek üzere Türkiye'ye döndü. Paris'teki çevresinden etkilenerek sosyoloji eğitimi almaya karar verdi ve aktif olarak siyasetle uğraştı. Akademik yaşamı 1964'te İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nü bitirdi ve bu bölüme asistan olarak girdi. Aynı fakültede asistan olan Muzaffer Sencer ile evlendi, boşandıkları 1971 yılına kadar akademik çalışmalarında Oya Sencer adını kullandı. Sencer çifti, birlikte yaptıkları "Türkiye'de Toprak Mülkiyeti Sorunu" adlı araştırma ile 1963 Ali Naci Karacan Armağanı ikincilik ödülü kazandı. Baydar Türkiye işçi sınıfı tarihi üzerine "Türkiye’de İşçi Sınıfı’nın Doğuşu ve Yapısı" başlıklı doktora tezini hazırladı. Tez, Üniversite Profesörler Kurulu tarafından iki kez reddedilince 26 Aralık 1968'de üniversiteden istifa etti. Baydar'ın istifası üzerine, başını Deniz Gezmiş'in çektiği öğrenciler, ret kararının akademik değil ideolojik gerekçelerle verildiği gerekçesiyle, olayı protesto için üç saat süre ile rektörlüğü işgal ettiler, fakülte dekanını istifaya çağırdılar. Okulun süresiz tatil edilmesi ile sonuçlanan bu olay, o dönemde Türkiye'deki ilk üniversite işgali eylemlerinden birisi idi. Baydar, bir süre ABD'de Columbia Üniversitesi'nde, sosyal bilimlerde istatistik yöntemleri konusunda çalıştı. Akademik yaşamına 1969-1970 arasından Ankara Hacettepe Üniversitesi'nde asistan olarak devam etti. Tekrar doktora yapmaya başlayan Baydar, "Türkiye’de Kırsal Kesimde Bir Tipoloji Denemesi” adlı tezi hazırladı. Bu çalışma ile TRT'nin açtığı bir yarışmada sosyal araştırma dalında ödül aldı. 1971'deki 12 Mart Darbesi sırasında, Türkiye İşçi Partisi ve Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) üyesi olarak, sosyalist kimliği nedeniyle tutuklandı ve üniversiteden ayrıldı. Köşe yazarlığı 1972-1974 arasında Yeni Ortam, 1976-1979 arasında Politika gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. 1974 yılında Aydın Engin ve Yusuf Ziya Bahadınlı ile birlikte İlke dergisini kurdu. Sosyalist yazar, araştırmacı ve eylem kadını olarak tanındı. 1977 yılında gazeteci Aydın Engin ile evlendi; çiftin Ekim adında bir oğlu oldu (d. 1979). Yazıları yüzünden hakkında çeşitli davalar açılan Baydar, 1979 yılında Politika gazetesinden ayrıldı. Sürgün yaşamı Baydar, 12 Eylül Darbesi'nden birkaç gün önce bir toplantıya katılmak için yurt dışına çıktı, Türkiye'de darbe olması nedeniyle geri dönemedi ve 12 yıl boyunca Almanya'da sürgünde kaldı. Burada, sosyalist sistemin çöküş sürecini yakından yaşadı. Bu süreci 1991’de yayımladığı Elveda Alyoşa adlı öykü kitabında anlattı. Sürgün yılları sırasında bir dönem Marksist-Leninist eğitim için Türkiye Komünist Partisi (TKP) tarafından Moskova'ya gönderildi. Türkiye'ye dönüşü ve romancılığı Yazar, 1992’de çıkan bir aftan yararlanarak Türkiye’ye döndü. Tarih Vakfı ve Kültür Bakanlığı'nın ortak yayınları olan Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisinde redaktör ve Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisinde Genel Yayın Yönetmeni olarak çalıştı. 1962 yılında yazdığı Savaş Çağı Umut Çağı romanından sonra 1990'lara kadar edebiyat alanında eser vermeyen Baydar, özellikle Berlin Duvarı’nın yıkımına şahit olmanın onda yaratığı karamsarlığı edebiyata dönerek atlatmaya çalıştı. 1990’lı yıllardan itibaren ardı ardına yayınladığı öykü ve romanları ile çok sayıda ödül kazandı ve sevilen bir yazar oldu. Ödülleri Elveda Alyoşa ile 1991 Sait Faik Hikâye Armağanı Kedi Mektupları ile 1992 Yunus Nadi Roman Ödülü Sıcak Külleri Kaldı ile 2001 Orhan Kemal Roman Ödülü Erguvan Kapısı ile 2004 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü Hiçbir Yere Dönüş ile 2011 Akdeniz Kültür Ödülü Eserleri Roman Kedi Mektupları (1992) Hiçbiryer’e Dönüş (1998) Sıcak Külleri Kaldı (2000) Erguvan Kapısı (2004) Kayıp Söz (2007) Çöplüğün Generali (2009) Savaş Çağı Umut Çağı (2010) O Muhteşem Hayatınız (2012) Köpekli Çocuklar Gecesi (2019) Öykü Elveda Alyoşa (1991) Diğer eserleri' Cumhuriyetin Aile Albümleri 75 Yılda Köylerden Şehirlere 75 Yılda Çarklardan Chip'lere 75 Yılda Çarkları Döndürenler 75 Yılda Değişen Yaşam Değişen İnsan-Cumhuriyet Modaları Cumhuriyet Modaları Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi Bir Dönem İki Kadın (2011)

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Kaynakça Kategori:1940 doğumlular Kategori:İstanbul doğumlu yazarlar Kategori:20. yüzyıl Türk yazarları Kategori:21. yüzyıl Türk yazarları Kategori:Sait Faik Hikâye Armağanı sahipleri Kategori:Orhan Kemal Roman Armağanlı yazarlar Kategori:Notre Dame de Sion Fransız Lisesinde öğrenim görenler Kategori:İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğrenim görenler Kategori:Yunus Nadi Ödülü sahipleri Kategori:Yaşayan insanlar Kategori:T24 (gazete) kişileri Kategori:20. yüzyıl Türk kadın yazarları

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Oya Baydar

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi