Paraneoplastik sendrom

[bullvar_katip]

Paraneoplastik sendrom bir tümör veya tümörün metastazları ile doğrudan ilgili olmayan, yerleşim yerlerinden uzaktaki, ancak tümörün varlığına bağlı olan ve dolayısı ile tümörün çıkarılmasından sonra gerileyebilen belirti ve bulgularıdır. Belirtiler tümör hücrelerinin hormon veya sitokinler gibi biyolojik olarak aktif komponentler sekrete etmesi sonucunda oluşur. Paraneoplastik sendromun en çok görüldüğü kanserler; akciğer kanseri, meme kanseri, lenfatik sistem kanserleri (lenfoma gibi), over kanseridir. Paraneoplastik sendromlar bazen, malign tümör tanı almadan önce dahi görülebilir. Paraneoplastik sendroma ilişkin bulgular, indiferensiye olmuş tümör hücrelerinin, sekonder salgı ürünleri veya vücutta tümöre karşı üretilmiş antikorların diğer dokularla çapraz reaksiyona girmesi şeklinde oluştuğu bilinse de patogenez henüz net bir şekilde açığa çıkmamıştır. Paraneoplastik sendromun oluşmasından; tümör tarafından üretilip doğrudan veya dolaylı yoldan etki gösteren maddeler, normal maddelerin tüketilmesi, vücudun tümöre olan yanıtı olmak üzere üç olası sebep sorumlu tutulmaktadır. Endokrinolojik, hematolojik, gastrointestinal, nefrolojik, dermatolojik, nöromusküler, kas ve eklem ile ilgili olmak üzere çeşitli sistemlerde bulgu verebilir. Bağışıklık sistemiyle ilgili bazı bulgular, tümör iyileşse bile düzelmeyebilir. Kanser hücrelerinin salgıladıkları hormonlara göre görülebilen belirtilerden bazıları şunlardır; Antidiüretik Hormon (ADH) » hiponatremi ACTH » Cushing sendromu Kalsitonin » hipokalsemi Gonadotropik hormonlar » jinekomasti Serotonin » Karsinoid sendrom Paraneoplastik sendromların nedenlerinin ve bulgularının ayrıntılılarını özetlersek; Ateş (tümörlerin ürettiği pirojen maddelerin etkisi) Tümörler Hodgkin lenfoması Akut lösemi Renal karsinom (Grawitz tümörü) GIS kanserleri Karaciğer karsinomu Osteosarkom Bulgular Tümörün büyüdüğünün göstergesi Kendiliğinden kaybolur Residivlerle yineler Anoreksi (TNF ve çeşitli sitokinlerin etkisi) Tümörler Karsinomlar Bulgular Sindirim ve emilim bozuklukları Artan enerji gereksiniminin karşılanamaması Kilo yitirilmesi Letarji (bitkinlik) Ektopik hormon üretimi (Parathormon etkili peptid) Tümörler Akciğer ca (yassı hücreli) Renal ca Pankreas adacık hücreli tümörü Bulgu Hiperkalsemi (*) ( )Tümörlerde saptanan hiperkalseminin nedenleri: paratiroid tümöründe/hiperplazisinde üretilen parathormon; paratiroid hormon gibi etki gösteren peptidler; multipl myelomalardaki osteoklastik aktiviteyi uyaran faktör (OAF) üretimi; özgün bir osteolitik etkisi bulunan prostoglandin E2; bir lenfotoksin olan TNF−β; IL-1; TGF-α (transforming growth factor-α). Ektopik hormon üretimi (Ektopik ACTH üretimi) Tümörler Akciğer küçük hücreli ca Medüller tiroid karsinomu Pankreas ca Bulgu Cushing sendromu (adrenal hiperplazisi) Ektopik hormon üretimi (Ektopik antidiüretik hormon üretimi) Tümörler Akciğer küçük hücreli ca Medüller tiroid karsinomu Pankreas ca Bulgu Hiponatremi Ektopik hormon üretimi (Ektopik insülin üretimi) Tümörler Mezotelyoma Bazı sarkomlar Bulgu Hiperinsülinemi Nörolojik sendromlar (Ektopik antidiüretik hormon üretimi) Tümörler Akciğer küçük hücreli ca Medüller tiroid karsinomu Pankreas ca Bulgu Hiponatremi Artropati (Romatizmal poliartrit) Tümörler Karsinomlar (kolon, pankreas, prostat) Sarkomlar (beyin tümörleri) Hematolojik tümörler (lenfoma, lösemi, myeloma) Artropati (Hipertrofik osteoartropati) Tümör Akciğer ca Deri lezyonları (Skleroderma) Tümörler Karsinomlar (akciğer, meme, uterus) Deri lezyonları (SLE, Acanthosis nigricans) Tümörler Karsinomlar (akciğer, gonadlar, meme, GIS) Madde birikmeleri (Amiloidozis) Tümörler Multipl myeloma Hodgkin lenfoması Böbrek ca Bulgular Nefrotik sendrom Madde birikmeleri (Sodyum ürat) Tümör Lösemiler Bulgular Gut hastalığı Nefropatiler (İmmun kompleks GN, Renal amiloidozis, Nefrokalsinozis) Tümörler Lenfomalar M. myeloma Hiperkalsemi yapan tümörler (*) Lösemiler M. melanoma Karsinomlar (tiroid, akciğer, kolon, pankreas, meme, ovaryum) Bulgular Nefrotik sendrom Böbrek yetmezliği bulguları Hematolojik sendromlar Anemi: tüm kanserlerde olabilir. Başlıca nedenler: Cachectin/TNF etkisi, düşük Eritropoietin üretimi Trombositoz: karsinomlarda Eritrositoz: Renal cell ca Lökemoid reaksiyonlar: Karsinomlar (akciğer, meme, mide) ve lenfomalarda Pıhtılaşma eğiliminde artma(**): Müsin üreten adenokarsinomlarda (pankreas, akciğer, mide), Akciğer ca ve plevra mezotelyoması olgularında. Bulgular: Bacaklarda derin ven trombozu (phlegmasia alba dolens), DIC ( )Kanserlerde pıhtılaşma eğiliminin artmasına neden olan faktörler: tümörlerin ürettiği ADP; tümörlerin ürettiği trombin; tümörlerin ürettiği prokoagülanlar; adenokarsinomların ürettiği müsinin trombojen etkisi; tümörün tetiklediği makrofajların/monositlerin ürettiği doku faktörleri ve prokoagülanlar; karaciğerin ürettiği antitrombin III ve C-proteini gibi antikoagülanların kanserli hastalarda yetersiz olması Kryoglobulinemi, Elektrolit ve Protein yitirilmesi (diyare): Karsinomlarda (kolon, tiroid, melanoma, myeloma, ovaryum). Hipoproteinemi ve Ödem: Hodgkin lenfoması. Kaynakça Kategori:Onkoloji