Patricia Goldman-Rakic

[bullvar_katip]

Patricia Goldman-Rakic ( ; doğum: Patricia Shoer, 22 Nisan 1937 - 31 Temmuz 2003) Yale Üniversitesi Tıp Fakütesinde nörobilim, nöroloji, psikiyatri ve psikoloji profesörü. Prefrontal korteks ve çalışma belleğiyle ilgili çokdisiplinli araştırmalara öncülük etmiştir. Hayatı ve eğitimi Patricia Shoer, Salem, Massachusetts'te doğdu. Babası Irving Shoer, Letonyalı iki göçmenin oğlu ve annesi Jenny Pearl, bir Rus göçmenidir. Patricia Shoer, Massachusetts, Peabody'de büyüdü ve öğrenim gördü. Goldman-Rakic lisans derecesini nörobiyoloji alanında yüksek onurla 1959'da Vassar College'dan ve doktorasını 1963'te deneysel Gelişim Psikolojisi alanında Los Angeles'taki Kaliforniya Üniversitesi'nden aldı. Goldman-Rakic, UCLA ve New York Üniversitesi'ndeki doktora sonrası pozisyonlarının ardından Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü'nde (National Institute of Mental Health) önce nöropsikoloji alanında, daha sonra 1965-1979 yılları arasında Gelişimsel Nörobiyoloji Başkanı olarak çalıştı. 1979'da Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde çalışmaya başladı ve ölümüne kadar burada kaldı. Nörobiyoloji bölümünde Eugene Higgins nörobilim profesörüydü ve aynı zamanda psikiyatri, nöroloji ve psikoloji bölümlerinde ortak görevlendirmeleri bulunuyordu. 1988'de, Yale Üniversitesi'nde Nörobilim Araştırmaları Merkezi'ni (Center for Neuroscience Research) kurmak için beş yıllık, 6 milyon dolar değerinde bir hibe aldı. Araştırmaları Goldman-Rakic, prefrontal korteksin devrelerini ve çalışma belleğiyle ilişkisini keşfeden ve tanımlayan ilk kişidir. Daha önce bilim insanları, prefrontal korteksin yüksek bilişsel işlevlerinin bilimsel çalışmanın kapsamı dışında olduğunu düşünüyorlardı. Goldman-Rakic'in araştırmaları, duyusal korteksleri incelemek için kullanılan yöntemlerin en yüksek dereceli prefrontal kortikal alanlara da uyarlanabileceğini gösterdi ve bu, yüksek bilişsel işlevlerin de devre temelli olduğunu öne sürdü. Goldman-Rakic'in izinde bilim insanları, daha yüksek bilişsel işlevlerin ve şizofreni, Alzheimer hastalığı, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), serebral palsi, Parkinson hastalığı ve demans gibi bozuklukların nörobiyolojik temellerini daha iyi anlamaya başladılar. Goldman-Rakic, çalışma belleğini biyokimyasal, elektrofizyolojik, farmakolojik, anatomik ve davranışsal teknikler uygulayarak multidisipliner yaklaşımla inceledi. Prefrontal kortikal fonksiyon üzerindeki dopamin etkileri üzerine ilk çalışmalara; şizofreni, DEHB ve Parkinson hastalığını anlama yolundaki kritik araştırmalara öncülük etti. Kadın bilim insanlarına rehberlik etmedeki özel rolü de dahil olmak üzere, hayatı boyunca yaptığı çalışmaların bir incelemesi bulunabilir. Goldman-Rakic, 300'den fazla bilimsel makalenin eş yazarlığını ve 3 kitabın editörlüğünü yaptı. Eşi Dr. Pasko Rakic ile, Oxford Press'in özel bir yayını olan Cerebral Cortex Journal'ı kurdu. Kariyerinin başlarında, erken gelişimde beynin kendini onarma kapasitesini inceledi ve bu fenomeni incelemek için radyoaktif izleyicileri kullanan ilk kişilerden biri oldu. Araştırmalarında mikroelektrot kayıt kullandı ve belleğin frontal lob tarafından kontrol edilmediğini savunan geleneksel düşünceye meydan okudu. Çalışma belleğinin, uzun süreli bellekten farklı, kendine ait bir yapısı olduğunu ileri sürdü. Ölümü 29 Temmuz 2003'te Goldman-Rakic'e, Hamden, Connecticut'ta bir caddenin karşısına geçtiği esnada bir araba çarptı. İki gün sonra, 31 Temmuz'da Yale-New Haven Hastanesi'nde öldü ve Grove Street Mezarlığı'na gömüldü. Goldman-Rakic'in anısının yaşatılması ve beynin frontal lobu üzerine yaptığı keşiflerin kutlanması amacıyla Constance ve Stephen Lieber tarafından Goldman-Rakic Bilişsel Nörobilimde Üstün Başarı Ödülü başlatılmıştır. Bu ödül her yıl psikiyatristlerden moleküler nörobilimcilere kadar biliş çalışmalarına önemli katkılarda bulunmuş seçkin bilim insanlarına verilmektedir. Ödül 40.000 dolar değerindedir ve kazananlar New York'ta düzenlenen yıllık Uluslararası Ödül Yemeği'nde onurlandırılır. Onurlar ve ödüller George Peabody Ödülü (1954) Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü hibesi (1980–2000) W. Alden Spencer Ödülü, Columbia Üniversitesi (1982) Krieg Kortikal Keşif Ödülü, Cajal Club (1989) Ulusal Bilimler Akademisi'ne seçildi (1990) Fyssen Vakfı Nörobilim Ödülü (1990) NIMH Başarı Ödülü (1990) Lieber Ödülü, National Alliance for Research on Schizophrenia and Depression (1991) Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi'ne seçildi (1991) Robert J. ve Claire Pasarow Vakfı Medikal Araştırma Ödülü (1993) John P. McGovern Davranış Bilimleri Ödülü (American Association for the Advancement of Science) (1993) Karl Lashley Ödülü, Amerikan Felsefe Topluluğu (1996) Ariëns Kappers Madalyası, Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (1996) Fahri doktora, Utrecht Üniversitesi (2000) Ralph Gerard Ödülü, Society for Neuroscience (2002) Bilime Üstün Katkı Altın Madalyası, American Psychological Association (2002) Fahri derece, Edinburgh Üniversitesi St. Andrews College Connecticut Kadınlar Onur Listesi, Bilim ve Sağlık kategorisine seçildi (Women's Hall of Fame, Science & Healthy category) (2008) Goldman-Rakic aynı zamanda 1989-1990 yılları arasında Nörobilim Derneği'nin (Society for Neuroscience) başkanlığını yapmıştır. Amerikan Psikoloji Derneği'nin (fellow) üyesiydi. Kaynakça Kategori:21. yüzyılda Amerikalı kadınlar Kategori:Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi üyeleri Kategori:20. yüzyıl Amerikalı bilim insanları Kategori:Ulusal Bilimler Akademisi üyeleri Kategori:Grove Street Mezarlığı'na defnedilenler Kategori:Vassar College'da öğrenim görenler Kategori:Yale Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles'ta öğrenim görenler Kategori:Salem, Massachusetts kişileri Kategori:2003 yılında ölenler Kategori:1937 doğumlular Kategori:Amerikalı sinirbilimciler