Ragnar Anton Kittil Frisch

[bullvar_katip]

Ragnar Anton Kittil Frisch, (d. 3 Mart 1895, Oslo, Norveç - ö. 31 Ocak 1973, Oslo), Norveçli iktisatçı. 1969'da ilk defa verilen Nobel İktisat Ödülü'nü, özellikle ekonometri bilim dalının kurucusu olması nedeniyle kazanmıştır. Yaşamı Ragnar Frisch okulu bitirince babasının kuyumculuk firmasında çırak olarak hayata atıldı. Ustalık brövesi alıncaya kadar Oslo Üniversitesi'nde en kısa ve en kolay bir branş olarak gördüğü iktisat bölümüne devam etti. 1919'da üniversite iktisat master diplomasını aldı. Ertesi yıl ustalık unvanı alıp babasının firmasına ortak olarak katıldı. 1920-1923'te Oslo Üniversitesi'nden bulduğu bir bursla iktisat ve matematik mezuniyet üstü çalışmaları için Fransa ve İngiltere'ye gitti. 1923'te ciddi olarak akademik kariyere girdi ve 1925'te Oslo Üniversitesi'nden matematik ve istatistik üzerinde bir doktora kazandı. Akademik kariyerde ilerlerken, 1927'de Birleşik Amerika'ya Rockefeller bursu ile gitti. 1931'de Oslo Üniversitesi'nde profesör oldu. 1932'de aynı üniversitede Rockafeller finansmani ile İktisat Enstitüsü'nü kurdu ve bu kurumun ilk araştırma direktörü olarak tayin edildi. Bu görevlerine emekliliğine kadar devam etti. Çalışmaları Frisch, iktisadın bir modern bilim dalı olarak ortaya çıkmasının temelini sağlayanların başında geldiği kuşkusuzca söylenebilir. İktisadın matematiksel ifadesi alanında birkaç gayet çok değerli temel katkıda bulunmuştur ve yeni ekonomik kavramlara şahsen özel isimler vermiştir. 1926'da tüketim teorisini yeni-Walrasiyen matematik baza Frisch koymuştur. 1965'te üretim teorisini formalize etmiştir. 1927'de zaman serileri üzerine, 1934'te doğrusal regresyon üzerine çalışmalar yaparak, 1930'da Econometrics Society (Ekonometri Kurumu)nu Frisch kurmuş ve bu kurumun yayın organı olan Econometrica dergisinin editörlüğünü 20 yıl kendisi yapmıştır. Makro ekonomi teriminin adını 1933'te Frisch vermiştir. 1933'te ekonomik dalgalanmaları darbeyle-yayılması üzerinde yaptığı çalışmalar modern Klasik konjonktür dalgalanması teorisinin temelini sağlamaktadır. Modern devlet sosyal muhasebesi ve iktisat planlaması alanlarında ekonometrik modellemenin başrol oynamasında Frisch'in rolü çok büyüktür. 1993'te Fredrick Waugh ile birlikte tanınmış Frisch-Waugh teoremini ortaya çıkartmıştır. Önemli yayınları 1932: New Methods of Measuring Marginal Utility 1951: Mixed Linear and Quadratic Programing by the Multiplex Method 1956: Macroeconomics and Linear Programing 1970: Econometrics in the World of Today Ayrıca bakınız Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri listesi Dış bağlantılar Nobel e-müzesinde otobiyografisi Nobel Ödülü töreninde Ragnar Frisch takdimi - Nobel-winners.com websitesinde Kategori:1895 doğumlular Kategori:Oslo doğumlular Kategori:1973 yılında ölenler Kategori:Norveçli ekonomistler Kategori:Oslo Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri Kategori:Ekonometristler Kategori:Norveçli Nobel Ödülü sahipleri