Raymond Lemieux

[bullvar_katip]

Raymond Urgel Lemieux, CC, AOE, FRS (6 Haziran 1920 - 22 Temmuz 2000) kimya alanında bir dizi keşfe öncülük etmiş Kanadalı organik kimyager. Alana ilk ve en ünlü katkısı sakkarozun sentezidir. Katkıları arasında anomerik etkinin keşfi ve karbonhidrat kimyasında hala kullanılan sakkarinlerin sentezi için genel yöntemlerin geliştirilmesi vardır. Kanada Royal Society ve Royal Society (İngiltere) üyesidir ve prestijli Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü ve Wolf Kimya Ödülü'ne sahiptir. Hayatı ve kariyeri Dr. Raymond U. Lemieux Lac La Biche, Alberta, Kanada'da dünyaya geldi. Ailesi 1926'da Edmonton, Alberta'ya taşındı. Alberta Üniversitesi'nde kimya okudu ve 1943'te kimya lisans derecesini B.Sc. ve Şeref derecisiyle 1943'te tamamladı. Eğitimine McGill Üniversitesi'nde devam etti ve burada Ph.D. derecesini organik kimya alanında 1946'da tamamladı. Ohio Eyalet Üniversitesi'nde doktora sonrası çalışmaları için burs kazandı. Burada streptomisinin yapısı üstüne yaptığı araştırmalar Bristol Laboratories Inc. şirketi tarafından desteklendi. O sırada doktora öğrencisi olan gelecekteki eşi ile Ohio Üniversitesi'nde tanıştı ve 1948'de evlendiler. Takip eden yıllarda Kanada'ya döndü ve iki yıl boyunca Saskatchewan Üniversitesi'nde yardımcı doçent olarak çalıştı. Ardından Ulusal Araştırma Konseyi'nin Saskatoon'daki Prairie Bölgesel Laboratuvarı'nda Kıdemli Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 1953'te o ve araştırma arkadaşı George Huber sakkarozu başarılı bir şekilde sentezleyen ilk bilim insanları oldular. 1954'te Ottawa Üniversitesi Saf ve Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dekanı olma teklifini kabul etti. Burada Kimya Bölümü'nü kurdu. 1961'de Alberta Üniversitesi Kimya Bölümü'ne profesör olarak döndü ve Organik Kimya Kürsü Başkanı olarak hizmet verdi. Oligosakkaridlerin sentetik versiyonlarının üretilmesi için bir yöntem geliştirdi. Bu keşfi lösemi ve hemofili hastalıklarının tedavilerini iyileştirdi ve yeni antibiyotikler, kan reaktifleri ve organ-reddi baskılayıcı ilaçlarının geliştirilmesinin önünü açtı. Alberta Üniversitesi'ndeyken bir dizi biyokimyasal şirket kurdu. Bu şirketler arasında 1962'de kurulan R&L Molecular Research Ltd., 1966'da kurulan Raylo Chemicals Ltd. (R&L şirketini satın aldı) ve 1977'de kurulan Chembiomed (Calgary, Alberta'dan Synsorb Biotech satın aldı) vardır. Prof. Lemieux "Şekerlerle Keşif: Nasıl Tatlıydı" başlıklı otobiyografisini 1990'da yayımladı. Raymond Lemieux 2000'de anevrizmadan dolayı hayatını kaybetti. 1999'da Alberta Üniversitesi Bilim Fakültesi ve Strathcona County, Karbonhidrat Kimyası Strathcona County/R.U. Lemieux Kürsüsü'nü kurdu. 2001'de Alberta Üniversitesi, Raymond Lemieux ve Harry Gunning'in katkılarının anısına Kimya Bölümü binalarını Gunnung/Lemieux Kimya Merkezi olarak yeniden adlandırdı. Ödüller Dr. R.U. Lemieux kimya alanındaki çalışmaları karşılığında pek çok ödül almıştır: Kanada Royal Soceity'ye kabul edildi (1954) Amerikan Kimya Topluluğu C.S. Hudson Ödülü (1966) Royal Society'ye (İngiltere) seçilen ilk batı Kanadalı (1967) Kanada Nişanı (Officer, 1968) Haworth Ödülü ve Madalyası (1983) Tishler Ödülü, Harvard Üniversitesi (1983) Gairdner Vakfı Uluslararası Ödülü (1985) Stockholm Üniversitesi'nden fahri doktora (1988) Alberta Şeref Madalyası (1990) Bilim alanında Kral Faysal Uluslararası Ödülü (ilk Kanadalı) (1990) Bilim alanında NSERC Altın Madalyası (1991) Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü (1992) Kanada Nişanı (Companion, 1994) Wolf Kimya Ödülü (1999) Önemli öğrencileri David R. Bundle, Prof. Lemieux'nün eski doktora sonrası öğrencisi, günümüzde Kimya profesörü, Karbonhidrat Kimyası Raymond U. Lemieux Kürsü Başkanı ve Alberta Üniversitesi'nde Üstün Başarılı Üniversite Profesörü, Alberta Glycomics Merkezi'nin kurucusu ve eski yöneticisi. http://www.chem.ualberta.ca/~glyco/who/index.htm Ole Hindsgaul, Prof. Lemieux'nün eski doktora öğrencisi, günümüzde Carlsberg Laboratuvarı, Kopenhag, Danimarka'da Üstün Başarılı Profesör ve Kanda Alberta Üniversitesi Kimya Bölümü'nde Yardımcı Profesör. http://www.crc.dk/carbochem/oledraft2.htm Kaynakça Dış bağlantılar Alberta Şeref Madalyası Profili Science.ca Profili Dr. Lemieux'nün anısı (makale) Albertalı Mucitler ve Buluşlar Kanada Nişanı: Raymond U. Lemieux Kategori:20. yüzyıl kimyagerleri Kategori:McGill Üniversitesinde öğrenim görenler Kategori:Royal Society üyeleri Kategori:Wolf Kimya Ödülü sahipleri Kategori:Alberta Üniversitesinde öğrenim görenler Kategori:Organik kimyacılar Kategori:Kanadalı kimyagerler Kategori:Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü sahipleri Kategori:2000 yılında ölenler Kategori:1920 doğumlular Kategori:Ohio Eyalet Üniversitesinde öğrenim görenler