Rızaeddin Fahreddin

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Rızaeddin Fahreddin veya tam adıyla Rızaeddin bin Fahreddin bin Seyfeddin eş-Şirdanî (Tatarca: Ризаэддин Фәхреддин; 12 Ocak 1859, Kiçuçat, Bugulma uyezdı - 12 Nisan 1936, Ufa), Tatar müftü, tarihçi. Ceditçi ve reformcu fikirleriyle tanınmaktadır. Hayatı On yaşında, bugün Leninogorsk bölgesinde bulunan Tüben Şelçeli Medresesi'nde eğitimine başladı. Bu sırada klasik eserleri istinsah ederek bilgi birikimini artırdı. 25 yaşından itibaren İsmail Gaspıralı'nın çıkardığı Tercüman gazetesini okumaya başlamasıyla yeni fikirler tanıdı ve Gaspıralı ile mektuplaşmaya başladı. Şehabeddin Mercanî'nin reformcu fikirleri dikkatini çekti ve kendisiyle tanışmak için Kazan'a gitti. Eğitiminin ardından 1887'de öğrenim gördüğü medresede ders vermeye başladı. Ertesi yıl fikir dünyasını etkileyen Cemaleddin Efganî ile Sankt-Peterburg'da tanıştı. 1889'da medreseden ayrıldıktan sonra imam ve müderrislik görevine başladı. 1891 yılında Ufa'da bulunan Orenburg Müftülüğü'nde kadılık görevine getirildi. Rus Devrimi (1905)'nden sonra Müslümanların basın kurmasına izin verilmesi üzerine kadılık görevinden istifa ederek Orenburg'da Vakit gazetesinde yazı yazmaya Şura dergisinde editörlük yapmaya başladı. Bu sırada bulunduğu şehirde medresede siyer ve hadis dersi verdi. Sevinçle karşıladığı Ekim Devrimi'nden sonra yazdığı gazete ve derginin kapatılmasından sonra umudu kırıldı. Ardından tekrar Ufa'daki kadılık görevine geri döndü. Alimcan Barudi'nin ölümünden sonra onun yerine müftülük görevini vekaleten devraldı. 1923'te Ufa Müftülüğüne seçildi. Bu müftülüğün yayın organı olarak İslam Mecellesi adında bir dergi çıkardı. 1926'da Mekke'de organize edilen İslam Kongresi'ne Sovyetler Birliği delegeleri reisi olarak iştirak etti. Sovyetler Birliği'nin din adamları ve kurumları üzerindeki baskılarını artırması üzerine protestolarını her daim sürdürdü. 12 Nisan 1936'da maddi sıkıntılar içerisinde Ufa'da öldü. Fikir dünyası Fikri dünyasını etkileyenler arasında Cemaleddin Efganî, İsmail Gaspıralı, Muhammed Abduh, Kasım Emin ve Şehabeddin Mercani gibi isimler vardır. Musa Carullah ise yakın ahbabıdır. Türk dilinde birliği savunmuş, tasavvufa mesafeli durmuştur. Sovyetler Birliği'ni methetmemiştir. Eserleri Tarih Bulgar ve Kazan Türkleri İbn Battuta'nın Deşt-i Kıpçak'taki Seyahati Altınorda Hanları Kazan Hanları Biyografi Asar İbn Rüşd Meşhur Hatunlar İmam Gazzali Ebü'l-Ala el-Maarri İbn Teymiyye Şeyh Zeynullah Hazret'in Terceme-i Hali İbn Arabî Ahmed Midhad Efendi Din, Ahlak ve Eğitim Kitabü'l-İ'tibar et-Tahrirü'l-musaffa Terbiyeli Bala Menasıb-ı Diniyye Terbiyeli Ana Terbiyeli Ata Ya ki Kıraat-i Türki Adab-ı Ta'lim Nasihat Aile Rusya Müslümanlarının İhtiyaçları ve Onlar Hakkında İntikad İslamlar Hakkında Hükûmet Tedbirleri Rahmet-i İlahiyye Meselesi Cevamiu'l-kelim Şerhi İlm-i Hadisten Kütüb-i Sitte ve Müellifleri Dini ve İctimai Meseleler Kaynakça Kategori:1859 doğumlular Kategori:1936 yılında ölenler Kategori:Müftüler Kategori:Tatarlar Kategori:Tatar tarihçiler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Rızaeddin Fahreddin

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi