Rosa Luxemburg

[bullvar_katip]

Rosa Luxemburg (; ; 5 Mart 1871 – 19 Ocak 1919), Polonyalı Marksist, filozof, ekonomist, savaş karşıtı aktivist ve devrimci sosyalistti. 28 yaşında Alman vatandaşı oldu. Hayatı 1871 yılının (bazı kaynaklara göre 1870) 5 Mart'ında Yahudi bir ailenin çocuğu olarak Polonya'da doğdu. Daha genç yaşlarında sosyalizmle tanıştı ve dönemin solcu gruplarında yer aldı. Daha 18 yaşındayken içinde bulunduğu gruplar ve politik görüşü yüzünden İsviçre'ye kaçmak zorunda kaldı. 1889'da Zürih Üniversitesi'ne girdi. Burada felsefe, tarih, politika, ekonomi ve matematik öğrenimi gördü, hayatında büyük etki bırakacak isimlerle tanıştı. [[Dosya:Zetkin luxemburg1910.jpg|sol|küçükresim|Clara Zetkin ile Rosa Luxemburg]] 1890 yılında Bismarck'ın sosyal demokrasiyi yasaklayan kanunun lağvedilmesi ardından, sosyalist parlamentoya girdi. Parlamentoya giriş, dönemin sosyal demokratlarının devrimci uçtan uzaklaşmasına ve parlamentoda daha etkin olabilmek için çalışmasına neden oldu. Bu, Rosa Luxemburg'un da dahil olduğu devrimci görüş çizgisindekileri rahatsız etmekteydi. Bu sırada Zürih'te öğrenim görmeye devam eden Rosa 1898 yılında doktorasını tamamladı. Özgür bir Polonya için çalışmalarına devam etse de, onun kafasındaki tabloda Almanya, Avusturya ve Rusya'da devrim gerçekleştiği takdirde Polonya özgür olabilirdi. Bu tablo milliyetçi bir çizgi çizen Polonyalı sosyalist grupların ve Polonya Sosyalist Partisi'nin ondan daha da uzaklaşmasına neden oldu. Daha sonra bu görüşleri Rus sosyalist çevrelerle de ilişkisinin bozulmasına yol açacaktı. 1898 yılında Gustav Lübeck ile evlenerek Berlin'e taşındı, Alman vatandaşlığı kazandı. SPD'nin (Almanya Sosyal Demokrat Partisi) aktif bir üyesi oldu. 1900 yılına gelindiğinde Luxemburg'un fikirleri tüm Avrupa'da sosyalist çevrelerde büyük yankı uyandırmakta, yazdığı makaleler ilgi görmekteydi. Özellikle Eduard Bernstein'in düşüncelerine getirdiği eleştiriler ile öne çıkıyordu. Alman militarizminin yükselen değer olması Luxemburg'u ziyadesiyle rahatsız ediyordu, bu konuda partiyle de ters düşmüştü. 1904 ile 1906 yılları arasında siyasi faaliyetleri ve görüşleri nedeniyle üç kez hapse girdi. Aldığı hapis cezaları onu yıldırmadı, faaliyetlerine devam etti. SPD'nin eğitim merkezlerinde Ekonomi ve Marksizm öğretmeye başladı. Savaşın başlamasıyla esen milliyetçi rüzgâr SPD'nin de milliyetçi eğilime yönelmesine neden oldu, ki bu Luxemburg'un fikirleri ile tamamen tezatlık oluşturuyordu bu sebeple partiyle olan tüm ilişkisini kesti. 5 Ağustos 1914'te Karl Liebknecht ile beraber Internationale grubunu kurdu. 1 Ocak 1916'da grubun adı Spartaküs Birliği (Spartakistler - Almanca Spartakusbund) oldu. Luxemburg, Bolşevik önder Lenin'in I.Dünya Savaşı'na karşı çıkmasını destekleyerek tüm halkların emperyalist hükûmetlerine kaşı mücadele etmesi gerektiğini savundu.Almanya'da Grubun devlete karşıt tutumu yüzünden 28 Haziran 1916'da Luxemburg hapis cezasına çarptırıldı. Hapiste geçirdiği yıllarda birçok makale kaleme aldı. Özellikle Rus devrimi üzerine yazdıkları ve Bolşeviklere getirdiği eleştiriler çarpıcıdır. 1918 Kasım'ında Luxemburg hapisten çıktı. Faaliyetlerine devam etti ve Liebknecht ile birlikte Alman Komünist Parti'sini kurdu. 15 Ocak 1919'da Rosa Luxemburg, Karl Liebknecht ve Wilhelm Pieck, Freikorps tarafından tutuklandılar, Pieck kaçmayı başarırken Luxemburg ile Liebknecht yedikleri darbelerle bilinçlerini kaybettiler. Berlin, 15 Ocak 1919 gecesi. Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht, tutuldukları Eden otelinden çıkarıldılar. Luxemburg, er Otto Runge tarafından tüfeğini dipçiği ile başına vuruldu, arabaya taşındı. Araç Landwehr kanalına doğru yola çıktı, ardından Teğmen Kurt Vogel ya da Teğmen Hermann Souchon tarafından başından vuruldu. Cesedi Berlin'in Landwehr Kanalına bir köprüden atılmıştı. Liebknecht ise Tiergarten'de vuruldu, cesedi isimsiz olarak morga getirildi ve ölü vücudu nehre atılmış Liebknecht de başından yediği kurşunlarla öldürülmüştü. Eserleri Gesammelte Werke ("Toplu Çalışmaları"), 5 cilt, Berlin 1970-1975. Gesammelte Briefe ("Toplu Mektupları"), 6 cilt, Berlin 1982-1997. Politische Schriften ("Politik Yazıları"), 3 cilt, Frankfurt am Main 1966. Dış bağlantılar Rosa Luxemburg Vakfı (Türkçe) Jörn Schütrumpf: Rosa Luxemburg ya da: Özgürlüğün bedeli (Türkçe) Kaynakça İngilizce Vikipedi Rosa Luxemburg sayfası Encyclopedia of Marxism: Glossary of People Kategori:1871 doğumlular Kategori:Zamość doğumlular Kategori:1919 yılında ölenler Kategori:19. yüzyıl Alman yazarları Kategori:19. yüzyıl filozofları Kategori:20. yüzyıl Alman yazarları Kategori:20. yüzyıl filozofları Kategori:20. yüzyıl kadınları Kategoriolonyalı komünistler Kategoriolonyalı devrimciler Kategoriolonyalı sosyalistler Kategoriolonyalı marksistler Kategori:Yahudi asıllı Polonyalılar Kategori:Alman İmparatorluğu kişileri Kategori:Alman devrimciler Kategori:Alman feministler Kategori:Alman filozoflar Kategori:Alman komünistler Kategori:Alman marksistler Kategori:Alman sosyalistler Kategori:Yahudi asıllı Almanlar Kategoriolonya Yahudisi asıllı Almanlar Kategori:Zürih Üniversitesinde öğrenim görenler Kategori:Yahudi feministler Kategori:Yahudi ateistler Kategori:Yahudi filozoflar Kategori:Yahudi sosyalistler Kategori:Sol komünistler Kategori:Açlık karşıtı aktivistleri Kategori:I. Dünya Savaşı karşıtı aktivistler Kategori:Marksist teorisyenler Kategori:Marksist yazarlar Kategori:1918-1919 Alman Devrimi'nde kişiler Kategori:Almanya Sosyal Demokrat Partisi mensubu siyasetçiler Kategori:Almanya Komünist Partisi mensubu siyasetçiler Kategori:Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi mensubu siyasetçiler Kategori:Alman cinayet kurbanları Kategoriayaktan ölenler Kategori:Suikast sonucu ölen Almanlar Kategori:Suikast sonucu ölen Yahudiler Kategori:Suikast sonucu ölen siyasetçiler Kategori:İdam edilmiş aktivistler Kategori:20. yüzyıl Alman filozofları Kategori:Almanya'da ateşli silahtan ölenler Kategori:Siyasî parti kurucuları