Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Forum içeriğine ve tüm hizmetlerimize erişim sağlamak için foruma kayıt olmalı ya da giriş yapmalısınız. Foruma üye olmak tamamen ücretsizdir.

Rudolf Virchow

bullvar_katip

Administrator
Katılım
21 Mayıs 2024
Mesajlar
532,105
Rudolf Ludwig Carl Virchow (13 Ekim 1821 - 5 Eylül 1902) Alman hekim, antropolog, patolog, prehistoryacı, biyolog, yazar, editör ve siyasetçidir. "Modern patolojinin babası", sosyal tıbbın kurucusu ve meslektaşları tarafından "tıbbın Papa'sı" olarak bilinir. Virchow, Friedrich Wilhelm Üniversitesinde Johannes Peter Müller'in yanında tıp eğitimi aldı. Charité hastanesinde çalışırken, Yukarı Silezya'daki 1847-1848 tifüs salgını üzerine yaptığı araştırma, Almanya'da halk sağlığının temelini atmış ve Virchow'un siyasi ve sosyal kariyerinin önünü açmıştır. Bu araştırmadan çok iyi bilinen bir aforizma çıkardı: "Tıp sosyal bir bilimdir ve politika da büyük ölçekte tıptan başka bir şey değildir". 1848'deki devrime katılması ertesi yıl Charité'den atılmasına neden oldu. Daha sonra Die Medizinische Reform (Tıbbi Reform) adlı bir gazete yayınladı. 1849'da Würzburg Üniversitesinde ilk Patolojik Anatomi Kürsüsü'nü aldı. Beş yıl sonra Charité onu yeni Patoloji Enstitüsü'ne geri aldı. Deutsche Fortschrittspartei adlı siyasi partinin kurucuları arasında yer aldı ve Prusya Temsilciler Meclisine seçilerek Reichstag'da bir sandalye kazandı. Otto von Bismarck'ın mali politikasına karşı çıkması, Bismarck tarafından düelloya davet edilmesiyle sonuçlandı. Ancak Virchow, Kulturkampf ("kültür mücadelesi") adını verdiği Katolik Kilisesi karşıtı kampanyalarında Bismarck'ı destekledi. Üretken bir yazar olarak 2000'den fazla bilimsel yazı yazdı. Modern patolojinin kökeni olarak kabul edilen Hücresel Patoloji (1858), hücre teorisinde üçüncü dictum'u ortaya koydu: Omnis cellula e cellula ("Tüm hücreler hücrelerden gelir"). 1849'da Physikalisch-Medizinische Gesellschaftın ve 1897'de Deutsche Gesellschaft für Pathologienin kurucuları arasında yer aldı. Archiv für Pathologische Anatomie und Physiologie und für Klinische Medicin (1847'de Benno Reinhardt ile birlikte, daha sonra Virchows Archiv olarak yeniden adlandırıldı) ve Zeitschrift für Ethnologie (Etnoloji Dergisi) gibi dergileri kurdu. Sonuncusu, kendisinin de kurucusu olduğu Alman Antropoloji Derneği ve Berlin Antropoloji, Etnoloji ve Prehistorya Derneği tarafından yayımlandı. Virchow lösemi, kordoma, okronoz, emboli ve tromboz gibi hastalıkları ilk tanımlayan ve adlandıran kişidir. "Nöroglia", "agenez", "parankim", "osteoid", "amiloid dejenerasyonu" ve "spina bifida" gibi biyolojik terimleri icat etmiş; Virchow düğümü, Virchow-Robin boşlukları, Virchow-Seckel sendromu ve Virchow üçlüsü gibi terimler onun adıyla anılmaktadır. Yuvarlak solucan Trichinella spiralisin yaşam döngüsünü tanımlaması et muayenesi uygulamasını etkilemiştir. İlk sistematik otopsi yöntemini geliştirmiş ve adli soruşturmalarda saç analizini başlatmıştır. Hastalıkların mikrop teorisine karşı çıkarak Ignaz Semmelweis'in dezenfeksiyon fikrini reddetti. Ari ırkına ilişkin "Nordik mistisizm" olarak tanımladığı şeyi eleştirdi. Bir anti-Darwinist olarak Charles Darwin'i "cahil" ve kendi öğrencisi Ernst Haeckel'i "aptal" olarak nitelendirdi. Neandertal insanının orijinal örneğini "deforme olmuş bir insandan başka bir şey değil" olarak tanımladı. İlk yılları sol|küçükresim| Genç Virchow Virchow, Prusya'nın Doğu Pomeranya bölgesindeki Schievelbein'da (günümüzde Świdwin, Polonya) doğdu. Carl Christian Siegfried Virchow (1785-1865) ve Johanna Maria'nın -kızlık soyadı Hesse- (1785-1857) tek çocuğuydu. Babası bir çiftçi ve şehir haznedarıydı. Akademik açıdan çok parlak olan Virchow, derslerinde hep birinciydi ve Almanca, Latince, Yunanca, İbranice, İngilizce, Arapça, Fransızca, İtalyanca ve Hollandaca dillerini akıcı bir şekilde konuşabiliyordu. Papaz olma hedefiyle 1835 yılında Köslin'deki (bugün Polonya'daki Koszalin) gymnasium'a girdi. Çalışma ve Zahmetle Dolu Bir Hayat Yük Değil Lütuftur başlıklı teziyle 1839'da mezun oldu. Ancak, sesinin vaaz vermek için çok zayıf olduğunu düşündüğü için tıbbı seçti. Bilimsel kariyeri [[Dosya:Erinnerungsstein_und_Denkmal_für_den_Arzt_Rudolf_Virchow_in_78-300_Swidwin_(Schivelbein).jpg|küçükresim| Rudolf Virchow'un şimdi Polonya'da bulunan memleketi Świdwin'deki anıt taşı]] 1840 yılında, yoksul ailelerin yetenekli çocuklarına ordu cerrahı olmaları için verilen bir burs olan askeri bursu kazanarak Berlin'deki Friedrich Wilhelm Üniversitesinde (günümüz Berlin Humboldt Üniversitesi) tıp eğitimi aldı. En çok doktora danışmanı Johannes Peter Müller'den etkilendi. Virchow, De rheumate praesertim corneae (Romatizmal hastalığın kornea belirtileri) başlıklı doktora tezini 21 Ekim 1843'te savundu. Mezuniyetinin hemen ardından Müller'e yardımcı hekim oldu. Ancak kısa bir süre sonra staj için Berlin'deki Charité Hastanesine katıldı. 1844 yılında, patolojiye ilgi duymasına neden olan mikroskobu öğrendiği prosector (patolog) Robert Froriep'in tıbbi asistanlığına atandı. Froriep aynı zamanda Virchow'a Fransa ve İngiltere'nin bilimsel fikirleri konusunda ilham veren, yabancı çalışmalar üzerine uzmanlaşmış bir derginin editörüydü. Virchow ilk bilimsel makalesini 1845 yılında yayınladı ve löseminin bilinen en eski patolojik tanımını yaptı. 1846'da tıp lisansı sınavını geçti ve Charité'de hastane savcısı olarak Froriep'in yerine geçti. 1847'de privatdozent rütbesiyle ilk akademik görevine atandı. Makaleleri Alman editörlerden ilgi görmediği için 1847'de meslektaşı Benno Reinhardt ile birlikte Archiv für Pathologische Anatomie und Physiologie und für Klinische Medicini (günümüzde Virchows Archiv olarak bilinmektedir) kurdu. Reinhardt'ın 1852'deki ölümünden sonra kendi ölümüne kadar tek başına editörlük yaptı. Bu dergi, modası geçmiş, test edilmemiş, dogmatik veya spekülatif fikirler içeren hiçbir makalenin yayınlanmayacağı kriterine dayanan eleştirel makaleler yayınladı. Alman meslektaşlarının aksine Virchow, tıp bilimlerinde temel araştırma ilkeleri olarak klinik gözleme, hayvan deneylerine (hastalıkların nedenlerini ve ilaçların etkilerini belirlemek için) ve özellikle mikroskobik düzeyde patolojik anatomiye büyük bir inanç duyuyordu. Daha da ileri giderek, hastalığı anlamak için incelenmesi gereken temel vücut biriminin hücre olduğunu belirtmiştir. Her ne kadar 'hücre' terimi 1665 yılında İngiliz bilim adamı Robert Hooke'un mikroskobu biyolojiye ilk uyguladığı dönemde ortaya atılmış olsa da yaşamın yapı taşları hala Fransız hekim Xavier Bichat tarafından tanımlanan Bichat'ın 21 dokusu olarak kabul ediliyordu. Prusya hükûmeti Virchow'u 1847-1848 yıllarında Yukarı Silezya'daki tifüs salgınını incelemesi için görevlendirdi. Virchow, kurbanları ve yoksulluklarını gördükten sonra sosyal tıp ve politika üzerine fikirlerini bu tıbbi kampanyada geliştirdi. Salgınla mücadelede pek başarılı olamasa da 1848'de 190 sayfalık Yukarı Silezya'daki Tifüs Salgınına ilişkin Rapor'u Almanya'da siyaset ve halk sağlığı açısından bir dönüm noktası oldu. Berlin'e 10 Mart 1848'de döndü ve sadece sekiz gün sonra, aktif bir rol oynadığı hükûmete karşı bir devrim patlak verdi. Siyasi adaletsizlikle mücadele etmek için o yılın Temmuz ayında sosyal tıbbı teşvik eden haftalık bir gazete olan Die Medizinische Reformun (Tıbbi Reform) kurulmasına yardım etti. Gazete "tıp sosyal bir bilimdir" ve "hekim, yoksulların doğal avukatıdır" pankartları altında yayın yapıyordu. Siyasi baskılar onu Haziran 1849'da yayına son vermeye zorladı ve resmi görevinden uzaklaştırıldı. Kasım 1848'de kendisine akademik bir görev verildi ve Almanya'nın ilk patolojik anatomi kürsüsüne sahip olmak üzere Würzburg Üniversitesine gitmek üzere Berlin'den ayrıldı. Buradaki altı yıllık dönemi boyunca, venöz tromboz ve hücresel teori üzerine ayrıntılı çalışmalar da dahil olmak üzere bilimsel çalışmalarına yoğunlaştı. Buradaki ilk önemli çalışması, 1854 yılında yayınlanan altı ciltlik Handbuch der speciellen Pathologie und Therapie (Özel Patoloji ve Terapötikler El Kitabı) oldu. 1856'da Friedrich-Wilhelms Üniversitesinde yeni oluşturulan Patolojik Anatomi ve Fizyoloji Kürsüsünün yanı sıra Charité binasında yeni inşa edilen Patoloji Enstitüsünün direktörü olmak üzere Berlin'e döndü. Sonraki 20 yıl boyunca bu görevi sürdürdü. Hücre biyolojisi [[Dosya:Virchow-cell.jpg|küçükresim| Virchow'un hücre teorisinin çizimi]] Virchow birçok önemli keşfe imza atmıştır. En yaygın bilinen bilimsel katkısı, Theodor Schwann'ın çalışmaları üzerine inşa ettiği hücre teorisidir. Hücrelerin kökeninin önceden var olan hücrelerin bölünmesi olduğunu gösteren Robert Remak'ın çalışmasını ilk kabul edenlerden biriydi. Başlangıçta hücre bölünmesine ilişkin kanıtları kabul etmedi ve bunun yalnızca belirli hücre türlerinde gerçekleştiğine inandı. Remak'ın haklı olabileceği 1855'te kabul ettiğinde, Remak'ın çalışmasını kendi çalışması gibi yayınlayarak Remak'la arasının açılmasına neden oldu. Virchow, hücresel teori konusunda özellikle "hem fizyolojik hem de patolojik hücre yaşamının en eski ve en keskin gözlemcilerinden biri" olarak tanımladığı Edinburgh'lu John Goodsir'in çalışmalarından etkilenmiştir. Virchow büyük eseri Die Cellularpathologieyi Goodsir'e ithaf etmiştir. Virchow'un hücresel teorisi, 1855 yılında yayınladığı Omnis cellula e cellula ("tüm hücreler hücrelerden gelir") epigramında özetlenmiştir. (Bu özlü söz aslında François-Vincent Raspail tarafından ortaya atılmış, ancak Virchow tarafından popüler hale getirilmiştir). Bu, organizmaların cansız maddelerden ortaya çıkabileceğini savunan spontane jenerasyon kavramının reddidir. Örneğin, kurtçukların çürüyen ette kendiliğinden ortaya çıktığına inanılıyordu; Francesco Redi bu fikri çürüten deneyler yaptı ve Omne vivum ex ovo ("Her canlı bir canlıdan gelir" - kelimenin tam anlamıyla "yumurtadan") özdeyişini ortaya attı; Virchow (ve selefleri) bunu, canlı bir hücrenin tek kaynağının başka bir canlı hücre olduğunu belirtecek şekilde genişletti. Kanser 1845 yılında Virchow ve John Hughes Bennett bağımsız olarak bazı hastaların beyaz kan hücrelerinde anormal artışlar gözlemlediler. Virchow bu durumu doğru bir şekilde bir kan hastalığı olarak tanımladı ve 1847'de leukämie (daha sonra lösemi olarak değiştirildi) olarak adlandırdı. 1857'de, klivustan (kafatasının tabanında) kaynaklanan ve kordoma adı verilen bir tümör türünü tanımlayan ilk kişi oldu. Kanserin kökeni teorisi Virchow, kanserlerin kökenini normal hücrelere bağlayan ilk kişidir. (Hocası Müller, kanserlerin hücrelerden, ancak blastema adını verdiği özel hücrelerden kaynaklandığını öne sürmüştü). 1855 yılında, kanserlerin olgun dokularda bulunan hareketsiz hücrelerin (belki de günümüzde kök hücre olarak bilinen hücrelere benzer) aktivasyonundan kaynaklandığını öne sürdü. Virchow, kansere dokulardaki şiddetli tahrişin neden olduğuna inanıyordu ve teorisi "kronik tahriş teorisi" olarak biliniyordu. Oldukça yanlış bir şekilde, tahrişin sıvı şeklinde yayıldığını ve böylece kanserin hızla arttığını düşünüyordu. Kanserlerin sıvı yoluyla değil, zaten kanserli olan hücrelerin metastazı yoluyla yayıldığı konusunda yanıldığı kanıtlandığı için teorisi büyük ölçüde göz ardı edildi. (Metastaz ilk olarak 1860'larda Karl Thiersch tarafından tanımlanmıştır). Bazı kanserlerin (modern anlamda karsinom) doğası gereği tahriş (inflamasyon) üreten beyaz kan hücreleriyle (günümüzde makrofaj olarak adlandırılmaktadır) ilişkili olduğuna dair çok önemli bir gözlemde bulundu. Virchow'un teorisinin ciddiye alınması ancak 20. yüzyılın sonlarına doğru gerçekleşti. Belirli kanserlerin (mezotelyoma, akciğer, prostat, mesane, pankreas, servikal, özofagus, melanom ve baş ve boyun kanserleri dahil) gerçekten de uzun süreli inflamasyonla güçlü bir şekilde ilişkili olduğu fark edildi. Buna ek olarak, aspirin gibi anti-inflamatuar ilaçların uzun süreli kullanımının kanser riskini azalttığı anlaşıldı. Deneyler ayrıca inflamasyonu engelleyen ilaçların aynı zamanda tümör oluşumunu ve gelişimini de engellediğini göstermektedir. Kaiser vakası Virchow, gırtlak kanserinden muzdarip olan Kaiser III. Friederich'in önde gelen hekimlerinden biriydi. Ernst von Bergmann gibi diğer hekimler gırtlağın tamamının ameliyatla alınmasını önerirken Virchow buna karşı çıkmıştı çünkü bu türden başarılı bir ameliyat daha önce yapılmamıştı. İngiliz cerrah Morell Mackenzie 1887'de Kaiser'den bir biyopsi alarak Virchow'a gönderdi ve Virchow bunu "pachydermia verrucosa laryngis" olarak tanımladı. Virchow, birkaç biyopsi testinden sonra bile dokuların kanserli olmadığını teyit etti. Kaiser, 15 Haziran 1888'de öldü. Ertesi gün Virchow ve asistanı tarafından otopsi yapıldı. Gırtlağın ülserasyon nedeniyle büyük ölçüde hasar gördüğü tespit edildi ve mikroskobik incelemede epidermal karsinom doğrulandı. Die Krankheit Kaiser Friedrich des Dritten (Kaiser III. Frederick'in Tıbbi Raporu) 11 Temmuz'da Bergmann'ın başyazarlığında yayımlandı. Ancak Virchow ve Mackenzie atlandı ve tüm çalışmaları için özellikle eleştirildiler. Aralarındaki tartışmalar yüzyıl süren bir tartışmaya dönüştü ve Virchow'un yanlış teşhis ve malpraktisle suçlanmasıyla sonuçlandı. Ancak teşhis geçmişinin yeniden değerlendirilmesi Virchow'un bulgularında ve kararlarında haklı olduğunu ortaya koydu. Günümüzde Kaiser'in çok nadir görülen bir verrüköz karsinom türü olan hibrid verrüköz karsinoma sahip olduğuna ve Virchow'un bunu doğru bir şekilde tanımlamasının mümkün olmadığına inanılmaktadır. (Bu kanser türü ancak 1948 yılında Lauren Ackerman tarafından doğru bir şekilde tanımlandı). Anatomi Virchow ve Charles Emile Troisier tarafından yaklaşık eş zamanlı olarak, genişlemiş bir sol supraklaviküler düğümün, genellikle mide veya daha az yaygın olarak akciğer kanseri gibi gastrointestinal malignitenin en erken belirtilerinden biri olduğu keşfedildi. Bu işaret Virchow nodu ve aynı zamanda Troisier işareti olarak bilinir hale geldi. Tromboembolizm Virchow pulmoner tromboembolizm (damarlarda kan pıhtılaşması durumu) mekanizmasını aydınlatması ve embolizm ve tromboz terimlerini ortaya atmasıyla da tanınır. Pulmoner arterdeki kan pıhtılarının ilk olarak venöz trombüsten kaynaklandığını 1859'da belirtmiştir:"Yumuşayan trombüsün ucundan daha büyük veya daha küçük parçaların ayrılması ve bunların kan akımı tarafından taşınarak uzak damarlara sürüklenmesi. Bu, Emboli adını verdiğim ve çok sık görülen bir sürecin ortaya çıkmasına neden olur."Otopsilere dayanarak bu ilk keşifleri yaptıktan sonra, bilimsel bir hipotez ortaya atmaya başladı: pulmoner trombüslerin bacak damarlarından taşındığı ve kanın böyle bir nesneyi taşıma yeteneğine sahip olduğu. Daha sonra bu hipotezi iyi tasarlanmış deneylerle, kanıtları sağlamlaştırmak için defalarca tekrarlayarak ve titizlikle detaylandırılmış metodolojiyle kanıtlamaya devam etti. Bu çalışma, Fransız patolog Jean Cruveilhier'in flebitin pıhtı gelişimine yol açtığı ve dolayısıyla pıhtılaşmanın venöz iltihabın ana sonucu olduğu iddiasını çürüttü. Bu görüş Virchow'un çalışmalarından önce birçok kişi tarafından benimsenmişti. Bu araştırmayla bağlantılı olarak Virchow, venöz tromboza katkıda bulunan faktörleri, Virchow üçlüsü olarak tanımladı. Patoloji Virchow, hücresel patoloji ve karşılaştırmalı patoloji (insanlarda ve hayvanlarda ortak olan hastalıkların karşılaştırılması) tıp alanlarını kurdu. Bu alandaki en önemli çalışması, 1858 yılında derslerinin bir derlemesi olarak yayınlanan Hücresel Patoloji (Die Cellularpathologie in ihrer Begründung auf physiologische und pathologische Gewebelehre) olmuştur. Bu eser modern tıp biliminin temeli ve "bilimsel tıbbın, başlangıcından bu yana kaydettiği en büyük ilerleme" olarak kabul edilmektedir. Virchow'un son derece yenilikçi çalışmaları, Virchow'un çalışmalarını incelediği Giovanni Battista Morgagni ile Virchow mikroskobik patolojiyi geliştirirken Charité'de okuyan Paul Ehrlich'in çalışmaları arasında görülebilir. Virchow'un Alman tıp eğitimine en büyük katkılarından biri, tıp öğrencilerinin mikroskop kullanmasını teşvik etmekti ve öğrencilerini sürekli olarak "mikroskobik düşünmeye" teşvik etmesiyle tanınıyordu. İnsanlar ve hayvanlar arasındaki bulaşıcı hastalıklar arasında bir bağlantı kuran ilk kişiydi ve bunun için "zoonoz" terimini icat etti. Ayrıca "kromatin", "agenezi", "parankim", "osteoid", "amiloid dejenerasyon" ve "spina bifida" gibi bilimsel terimleri de ortaya attı. Patolojiye ilişkin kavramları, hastalıkların dengesiz vücut sıvılarından kaynaklandığına dair eski bir tıbbi dogma olan ve hala yaygın olan humorizme doğrudan karşı çıkıyordu. Virchow, Berlin'deki doktora çalışmaları sırasında asistanı olarak çalışan İsveçli patolog Axel Key üzerinde büyük bir etkiye sahipti. Parazitoloji Virchow, yuvarlak solucan Trichinella spiralisin yaşam döngüsü üzerinde çalıştı. Virchow, köpek ve insan kadavralarının kaslarında, 1835 yılında Richard Owen tarafından tanımlananlara benzer dairesel beyaz benekler fark etti. Mikroskobik gözlemle beyaz parçacıkların gerçekten de kas dokusunda kıvrılmış yuvarlak solucan larvaları olduğunu doğruladı. Rudolph Leukart, bu küçük solucanların bir köpeğin bağırsağında yetişkin yuvarlak solucanlara dönüşebildiğini buldu. Doğru bir şekilde bu solucanların insan helmintiyazisine de neden olabileceğini ileri sürdü. Virchow ayrıca, enfekte etin önce 10 dakika boyunca 137°F'ye ısıtılması durumunda solucanların köpeklere veya insanlara bulaşamayacağını gösterdi. İnsan yuvarlak kurt enfeksiyonunun kontamine domuz eti yoluyla gerçekleştiğini ortaya koydu. Bu doğrudan, ilk olarak Berlin'de benimsenen et denetiminin kurulmasına yol açtı. Otopsi Virchow, hücresel patoloji bilgisine dayanarak sistematik bir otopsi yöntemi geliştiren ilk kişidir. Modern otopsi hâlâ onun tekniklerine dayanmaktadır. İlk önemli otopsisini 1845 yılında 50 yaşında bir kadın üzerinde yapmıştır. Olağandışı sayıda beyaz kan hücresi buldu ve 1847'de ayrıntılı bir tanımlama yaparak bu durumu lösemi olarak adlandırdı. 1857'de yaptığı otopsilerden biri vertebral disk rüptürünün ilk tanımıydı. 1856'da bir bebek üzerinde yaptığı otopsi, akciğerin nadir ve ölümcül bir hastalığı olan konjenital pulmoner lenfanjiektazinin (bir yüzyıl sonra K. M. Laurence tarafından verilen bir isim) ilk tanımıydı. Kadavraların ölüm sonrası muayeneleri konusundaki deneyimlerinden edindiği yöntemi 1876'da küçük bir kitapta yayınladı. Kitabı, özellikle organlardaki anormallikleri incelemek ve önemli dokuları daha ileri inceleme ve gösterim için saklamak amacıyla otopsi tekniklerini tanımlayan ilk kitaptı. Daha önceki diğer uygulayıcılardan farklı olarak, vücut organları tek tek diseke edilerek tüm vücut parçalarının tam cerrahisini uyguladı. Bu, standart yöntem haline geldi. Okronoz Virchow, hastanın bağ dokularında homogentisik asit biriktirdiği ve mikroskop altında görülen renk değişikliği ile tanımlanabilen metabolik bir bozukluk olan okronoz adını verdiği klinik sendromu keşfetti. Bu olağandışı belirtiyi 8 Mayıs 1884'te 67 yaşındaki bir adamın cesedine yapılan otopside buldu. Bu, kıkırdak ve bağ dokusunu etkileyen bu anormal hastalığın ilk kez gözlemlendiği ve karakterize edildiği zamandı. Tanımlaması ve bu ismi bulması Virchows Archivin Ekim 1866 sayısında yayınlandı. Adli çalışma Virchow, ceza soruşturmasında saçı analiz eden ilk kişidir ve 1861 yılında saçla ilgili ilk adli raporu hazırlamıştır. Bir cinayet davasında uzman tanık olarak çağrıldı ve kurbandan toplanan saç örneklerini kullandı. Saçın kanıt olarak sınırlılığını fark eden ilk kişi oldu. Saçların bir bireyde farklı olabileceğini, her bir saçın karakteristik özelliklere sahip olduğunu ve farklı bireylerden alınan saçların çarpıcı bir şekilde benzer olabileceğini tespit etti. Saç analizine dayalı kanıtların yetersiz olduğu sonucuna varmıştır. İfadesi şu şekildedir: Antropoloji ve tarih öncesi biyoloji [[Dosya:Rudolf_Virchow_by_Hugo_Vogel,_1861.JPG|küçükresim| Rudolf Virchow'un portresi, Hugo Vogel, 1861]] Virchow, 1865 yılında Almanya'nın kuzeyinde göl üstü evleri keşfettiğinde antropolojiye ilgi duymaya başladı. 1869 yılında Alman Antropoloji Derneğinin kurucuları arasında yer aldı. 1870 yılında, Alman arkeolojik araştırmalarının koordine edilmesi ve yoğunlaştırılmasında çok etkili olan Berlin Antropoloji, Etnoloji ve Tarih Öncesi Derneğini (Berliner Gesellschaft für Anthropologie, Ethnologie und Urgeschichte) kurdu. Virchow ölümüne kadar, eski öğrencisi Adolf Bastian ile dönüşümlü olarak birkaç kez (en az on beş kez) başkanlığını yaptı. Başkan olarak Virchow, Adolf Bastian'ın Virchow'un bir diğer öğrencisi Robert Hartmann ile birlikte 1869'da kurduğu cemiyetin ana dergisi Zeitschrift für Ethnologieye (Etnoloji Dergisi) sık sık katkıda bulundu ve ortak editörlüğünü yaptı. 1870 yılında Pomeranya'daki tepe kalelerinde büyük bir kazıya öncülük etti. Ayrıca 1875 yılında Robert Koch ile birlikte Wöllstein'daki duvar höyüklerini kazdı ve bu konuda bir makale hazırladı. Alman arkeolojisine yaptığı katkılardan dolayı her yıl onuruna Rudolf Virchow konferansı düzenlenmektedir. Bazen Heinrich Schliemann ile birlikte Anadolu, Kafkasya, Mısır, Nübye ve diğer yerlere saha gezileri yaptı. Troya bölgesine 1879'da yaptığı yolculuk Beiträge zur Landeskunde in Troas (Troya'daki peyzaj bilgisine katkılar, 1879) ve Alttrojanische Gräber und Schädel (Eski Troya mezarları ve kafatasları, 1882) adlı kitaplarda anlatılmaktadır. Anti-Darwinizm Virchow, Darwin'in evrim teorisine muhalifti ve özellikle insan evriminin ortaya çıkış tezine şüpheyle yaklaşıyordu. Evrim teorisini bir bütün olarak reddetmedi ve doğal seçilim teorisini "ölçülemez bir ilerleme" olarak gördü ancak ona göre hâlâ "gerçek bir kanıtı" yoktu. 22 Eylül 1877'de Münih'teki Alman Doğa Bilimciler ve Hekimler Kongresi'nde "Modern Devlette Bilim Özgürlüğü" başlıklı bir konuşma yaptı. Burada, evrim teorisinin henüz kanıtlanmamış bir hipotez olduğunu, ampirik temellerden yoksun olduğunu ve bu nedenle öğretilmesinin bilimsel çalışmaları olumsuz etkileyeceğini savunarak okullarda öğretilmesine karşı çıktı. Virchow'un öğrencisi olan Ernst Haeckel, daha sonra eski profesörünün "insanın maymundan gelmediği kesindir... şu anda neredeyse tüm sağduyulu uzmanların aksi kanaatte olduğunu hiç umursamadan" dediğini bildirdi. Virchow, 1856'da keşfedilen Neandertal'in ayrı bir tür ve modern insanın atası olduğu tartışmasında önde gelen muhaliflerden biri oldu. Kendisi 1872 yılında orijinal fosili inceledi ve gözlemlerini Berliner Gesellschaft für Anthropologie, Ethnologie und Urgeschichte önünde sundu. Neandertal'in ilkel bir insan formu olmadığını, kafatasının şekline bakılırsa yaralanmış ve deforme olmuş, kemiklerinin alışılmadık şekline bakılırsa da artritik, cılız ve güçsüz olan anormal bir insan olduğunu belirtti. Böyle bir otoriteyle, fosil yeni bir tür olarak reddedildi. Virchow bu akıl yürütmeyle "Darwin'i bir cahil, Haeckel'i de bir aptal olarak yargıladı ve bu yargılarını yüksek sesle ve sık sık yayınladı" ve "insanın maymundan gelmediğinin kesin olduğunu" ilan etti. Neandertaller daha sonra Homo neanderthalensis adıyla ayrı bir insan türü olarak kabul edildi. 22 Eylül 1877'de Münih'te düzenlenen Alman Doğa Bilimciler ve Hekimler Birliğinin Ellinci Konferansı'nda Haeckel, evrimin devlet okulları müfredatına girmesini savunmuş ve Darwinizm'i sosyal Darwinizm'den ayırmaya çalışmıştır. Kampanyasının nedeni, bir yıl önce yaşamın karbondan cansız kökeni üzerine verdiği ders nedeniyle yasaklanan öğretmen Herman Müller'di. Bu durum Virchow ile kamuoyunda uzun süren tartışmalara yol açtı. Birkaç gün sonra Virchow, Darwinizm'in sadece bir hipotez olduğunu ve öğrenciler için ahlaki açıdan tehlikeli olduğunu söyledi. Darwinizm'e yönelik bu ağır eleştiri London Times tarafından hemen ele alındı ve İngiliz akademisyenler arasında başka tartışmalar patlak verdi. Haeckel, Nature dergisinin Ekim sayısında "Evrim Teorisinin Bugünkü Konumu" başlıklı bir yazı kaleme aldı, Virchow da bir sonraki sayıda "Modern Devlette Bilimin Özgürlüğü" başlıklı bir makaleyle buna yanıt verdi. Virchow, evrim öğretisinin "sadece gerçeklerle hesaplaşan doğa bilimcilerinin vicdanına aykırı" olduğunu belirtti. Tartışma Haeckel'in 1879'da Bilimde ve Öğretimde Özgürlük adlı tam bir kitap yazmasına yol açtı. O yıl konu Prusya Temsilciler Meclisinde tartışıldı ve Virchow lehine karar çıktı. 1882'de Prusya eğitim politikası okullarda doğa tarihini resmen dışladı. Yıllar sonra, Alman doktor Carl Ludwig Schleich, yakın arkadaşı olan Virchow ile yaptığı bir konuşmayı hatırlayacaktı: "...Darwinizm konusuna gelelim. 'Bütün bunlara inanmıyorum,' dedi Virchow bana. 'Eğer koltuğuma uzanıp başka bir adamın purosunun dumanını üflemesi gibi olasılıkları kendimden uzaklaştırırsam, elbette bu tür hayallere sempati duyabilirim. Ama bilginin testine dayanamazlar. Haeckel bir aptal. Bu, bir gün ortaya çıkacaktır. Buna gelince, eğer transmutasyon gibi bir şey gerçekleşmişse bu ancak patolojik dejenerasyon sırasında olabilir!'" Virchow'un evrim hakkındaki nihai görüşü, ölümünden bir yıl önce kendi sözleriyle bildirildi: Virchow'un evrim karşıtlığı, Albert von Kölliker ve Thomas Brown'unki gibi dinden kaynaklanmıyordu, çünkü kendisi inançlı biri değildi. Anti-ırkçılık Virchow, Haeckel'in tekçi sosyal Darwinizm propagandasının doğası gereği siyasi olarak tehlikeli ve anti-demokratik olduğuna inanıyordu ve ayrıca bunu Almanya'da ortaya çıkan milliyetçi hareketle, kültürel üstünlük fikirleriyle ve militarizmle ilişkili gördüğü için eleştiriyordu. 1885 yılında, "Ari ırk" hakkındaki çağdaş bilimsel ırkçı teorilerle çelişen sonuçlar veren bir kraniyometri çalışması başlattı ve Karlsruhe'deki 1885 Antropoloji Kongresi'nde "Nordik mistisizmini" kınadı. Virchow'un çalışma arkadaşlarından Josef Kollmann, aynı kongrede, Alman, İtalyan, İngiliz ya da Fransız olsun, Avrupa halklarının "çeşitli ırkların karışımına" ait olduğunu belirtmiş, ayrıca "kraniyoloji sonuçlarının" "şu ya da bu Avrupa ırkının diğerlerine üstünlüğüne ilişkin herhangi bir teoriye karşı mücadeleye" yol açtığını ilan etmiştir. Yahudileri ve Aryanları tanımlamak için 6.758.827 okul çocuğunun saç, deri ve göz rengini analiz etti. 1886'da yayınlanan ve ne bir Yahudi ne de bir Alman ırkının olamayacağı sonucuna varan bulguları, antisemitizme ve bir "Aryan ırkının" varlığına vurulmuş bir darbe olarak kabul edildi. Anti-hastalık yapıcı mikrop teorisi Virchow, Louis Pasteur ve Robert Koch tarafından savunulan mikrop teorisine inanmıyordu. Hastalıkların dışarıdaki patojenlerden değil, hücrelerin içindeki anormal faaliyetlerden kaynaklandığını öne sürdü. Salgın hastalıkların sosyal kökenli olduğuna ve salgın hastalıklarla mücadele etmenin yolunun tıbbi değil siyasi olduğuna inanıyordu. Mikrop teorisini önleme ve tedavi için bir engel olarak görüyordu. Yoksulluk gibi sosyal faktörleri hastalığın başlıca nedenleri olarak görüyordu. Hatta Koch'un ve Ignaz Semmelweis'in antiseptik bir uygulama olarak el yıkama politikasına saldırdı ve onun hakkında şunları söyledi "Doğanın kaşifleri, spekülasyon yapan bireylerden başka böcek tanımazlar." Mikropların yalnızca enfekte organları yaşam alanı olarak kullandığını, ancak hastalığın nedeni olmadığını öne sürmüş ve "Hayatımı yeniden yaşayabilseydim mikropların hastalıklı dokunun nedeni olmak yerine doğal yaşam alanları olan hastalıklı dokuyu aradıklarını kanıtlamaya adardım" dedi. Siyaset ve sosyal tıp sol|küçükresim| Rudolf Virchow Virchow bir laboratuvar hekiminden öte, sosyal ve siyasi reformun ateşli bir savunucusuydu. İdeolojisi, hastalıkların nedeni olarak sosyal eşitsizliğin siyasi eylemler gerektirdiğini belirtiyordu: "Tıp sosyal bir bilimdir ve siyaset de büyük ölçekte tıptan başka bir şey değildir. Tıp, bir sosyal bilim olarak, insanoğlunun bilimi olarak, sorunlara işaret etmek ve bunların teorik çözümünü denemekle yükümlüdür: siyasetçi, pratik antropolog, bunların gerçek çözümü için araçlar bulmalıdır... Kendi iyiliği için bilim, genellikle onu takip eden insanların iyiliği için bilimden başka bir anlama gelmez. Eylemi destekleyemeyen bilgi gerçek değildir - ve anlayış olmadan faaliyet emin değildir... Eğer tıp büyük görevini yerine getirecekse, o zaman politik ve sosyal hayata girmelidir... Hekimler yoksulların doğal avukatlarıdır ve toplumsal sorunlar büyük ölçüde onlar tarafından çözülmelidir." Virchow, yoksulluk ve hastalıklarla mücadele etmek amacıyla sosyal değişim için aktif olarak çalıştı. Yöntemleri patolojik gözlemleri ve istatistiksel analizleri içeriyordu. Bu yeni sosyal tıp alanını "sosyal bilim" olarak adlandırdı. Onun en önemli etkileri, öğrencilerinin sosyal tıbbı tanıttığı Latin Amerika'da görülebilir. Örneğin, öğrencisi Max Westenhöfer, Şili Üniversitesi Tıp Fakültesinde patoloji direktörü oldu ve en etkili savunucusu haline geldi. Westenhöfer'in öğrencilerinden biri olan Salvador Allende, Virchow'un doktrinine dayanan sosyal ve siyasi faaliyetler sayesinde Şili'nin 29. devlet başkanı oldu (1970-1973). Virchow, Almanya'daki devrimler yılında (1848) belirgin bir demokrasi yanlısı ilerici olarak tanındı. Virchow'un siyasi görüşleri Yukarı Silezya'daki Tifüs Salgını Raporunda açıkça görülmektedir; burada salgının tek tek hastaları ilaçlarla tedavi ederek ya da gıda, barınma veya giyim yasalarında küçük değişiklikler yaparak çözülemeyeceğini, ancak tüm bir nüfusun ilerlemesini teşvik edecek radikal eylemlerle çözülebileceğini, bunun da ancak "tam ve sınırsız demokrasi" ve "eğitim, özgürlük ve refah" ile sağlanabileceğini belirtmektedir. Bu radikal açıklamaları ve devrimdeki küçük rolü, hükûmetin 1849'da onu görevinden almasına neden oldu, ancak bir yıl içinde "şartlı olarak" prosektör görevine geri getirildi. Prosektörlük hastanede ikincil bir pozisyondu. Berlin'deki bu ikincil pozisyon onu, bilimsel araştırmalarına devam ettiği taşra kenti Würzburg'daki tıp fakültesinde patolojik anatomi kürsüsünü kabul etmeye ikna etti. Altı yıl sonra bilim ve tıp çevrelerinde ün kazanmış ve Charité Hastanesi'ndeki görevine geri dönmüştür. 1859'da Berlin Belediye Meclisi üyesi oldu ve kariyerine bir sivil reformcu olarak başladı. 1862'de Prusya Diyetine seçilerek Radikal veya İlerici Partinin lideri oldu; 1880'den 1893'e kadar Reichstag üyeliği yaptı. Özellikle modern su ve kanalizasyon sistemleri için çalışarak Berlin vatandaşlarının sağlık koşullarını iyileştirmek için çalıştı. Virchow, antropolojinin ve sosyal tıbbın kurucusu olarak anılır ve sıklıkla hastalığın asla tamamen biyolojik olmadığı, genellikle sosyal olarak türetildiği veya yayıldığı gerçeğine odaklanır. Bismarck tarafından düelloya davet Virchov, liberal Deutsche Fortschrittsparteinin kurucularından ve üyelerinden biri olarak Bismarck'ın önde gelen siyasi muhaliflerinden biriydi. Bismarck'ın aşırı askeri bütçesine karşı çıktı ve bu da Bismarck'ı 1865'te Virchow'u düelloya davet edecek kadar kızdırdı. Virchow düelloyu bir çatışmayı çözmek için medeni olmayan bir yol olarak gördüğü için reddetti. Çeşitli İngilizce kaynaklar, olayların "Sosis Düellosu" olarak adlandırılan farklı bir versiyonunu iddia etmektedir. Buna göre Virchow, kendisine meydan okunan ve bu nedenle silah seçme hakkına sahip olan kişi olarak, biri Trichinella larvalarıyla dolu, diğeri güvenli iki domuz sosisi seçer; Bismarck ise bunu reddeder. Ancak bu versiyonu doğrulayan herhangi bir Almanca belge bulunmamaktadır. Kulturkampf Virchow, 1871 ve 1887 yılları arasında Katolik Kilisesi'nin siyasi ve sosyal etkisini azaltma girişiminde Bismarck'ı destekledi. Hareketin "insanlığın yararına büyük bir mücadele niteliği" kazandığını belirtti. Paul Ludwig Falk'ın Mayıs Kanunları'nın (Maigesetze) tartışılması sırasında buna Kulturkampf ("kültür mücadelesi") adını verdi. Virchow Masonik çevrelerde saygı gören biriydi ve bir kaynağa göre Mason olabilirdi, ancak buna dair resmi bir kayıt bulunamamıştır. Kişisel hayat sol|küçükresim| 1851'de Rudolf ve Rose Virchow küçükresim|Virchow, oğlu Ernst ve kızı Adele ile birlikte Virchow, 24 Ağustos 1850'de Berlin'de bir liberalin kızı olan Ferdinande Rosalie Mayer (29 Şubat 1832 - 21 Şubat 1913) ile evlendi. Üç oğulları ve üç kızları oldu: Karl Virchow (1 Ağustos 1851 - 21 Eylül 1912), kimyager (10 Eylül 1852 - 7 Nisan 1940), anatomist Adele Virchow (1 Ekim 1855 - 18 Mayıs 1955), Alman dili ve edebiyatı profesörü Rudolf Henning'in eşi Ernst Virchow (24 Ocak 1858 - 5 Nisan 1942) Marie Virchow (29 Haziran 1866 - 23 Ekim 1951), Avusturyalı anatomist Carl Rabl'ın eşi Hanna Elisabeth Maria Virchow (10 Mayıs 1873 - 28 Kasım 1963) Ölüm küçükresim|Rudolf ve Rose Virchow'un Alter St.-Matthäus-Kirchhof'taki mezarı Virchow 4 Ocak 1902'de elektrikli tramvaydan inerken çalışan tramvaydan atlayarak uyluk kemiğini kırdı. Tam iyileşme beklemesine rağmen, kırılan uyluk kemiği asla iyileşmedi ve fiziksel aktivitesini kısıtladı. Sağlığı giderek kötüleşti ve sekiz ay sonra, 5 Eylül 1902'de Berlin'de kalp yetmezliğinden öldü. Defne yaprakları, palmiyeler ve çiçeklerle süslenen Berlin Belediye Binası'ndaki Meclis Salonu'nda 9 Eylül'de bir devlet cenaze töreni düzenlendi. Berlin, Schöneberg'deki Eski Aziz Matthew Kilisesi Bahçesi'ne defnedildi. Mezarı 21 Şubat 1913 tarihinde eşi tarafından paylaşıldı. Koleksiyonlar ve vakıflar Rudolf Virchow aynı zamanda bir koleksiyoncuydu. Virchow'un koleksiyonlarından Berlin'de birçok müze ortaya çıkmıştır: Märkisches Müzesi, Tarih Öncesi ve Erken Tarih Müzesi, Etnoloji Müzesi ve Tıp Tarihi Müzesi. Buna ek olarak, Virchow'un çok sayıda Avrupalı ve Avrupalı olmayan popülasyona ait anatomik örneklerden oluşan ve bugün hala varlığını sürdüren koleksiyonu da bulunmaktadır. Koleksiyonun sahibi Berlin Antropoloji ve Prehistorya Derneğidir. Koleksiyon, 2020 yılında iki gazeteci Markus Grill ve David Bruser'in arşivci Nils Seethaler ile işbirliği içinde, kaybolduğu düşünülen ve 19. yüzyılın sonlarında Kanadalı doktor William Osler'in aracılığı ile Virchow'un eline geçen yerli Kanadalılara ait dört kafatasını tanımlamayı başarmasıyla uluslararası manşetlere çıkmıştır. Başarılar ve miras Virchow, Haziran 1859'da Berlin Temsilciler Meclisine seçildi. 1860 yılında Königliche Wissenschaftliche Deputation für das Medizinalwesen'in (Tıbbi İşler için Kraliyet Bilim Kurulu) resmi üyesi seçildi. 1861 yılında İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin yabancı üyesi seçildi. 1862 yılında Amerikan Felsefe Topluluğunun uluslararası üyeliğine seçildi. Mart 1862'de Prusya Temsilciler Meclisine seçildi. 1873 yılında Prusya Bilimler Akademisine seçildi. "von Virchow" unvanını almayı reddetti, yine de 1894'te Geheimrat ("özel danışman") olarak atandı. 1880 yılında Reichstag üyeliğine seçildi. 1881 yılında 60. doğum günü vesilesiyle Rudolf-Virchow Vakfı kuruldu. 1892 yılında Berlin Üniversitesi Rektörlüğüne atandı. 1892'de Royal Society'nin Copley Madalyası ile ödüllendirildi. Würzburg Üniversitesinde bir biyomedikal araştırma merkezi olan Rudolf Virchow Merkezi Ocak 2002'de kuruldu. Rudolf Virchow Ödülü, Tıbbi Antropoloji Derneği tarafından tıbbi antropoloji alanındaki araştırma başarıları için verilmektedir. Rudolf Virchow Konferansı, Römisch-Germanisches Zentralmuseum Mainz tarafından paleolitik arkeoloji alanındaki seçkin bilim insanları için her yıl düzenlenen halka açık bir konferanstır. Rudolf Virchow Tıp Derneği New York'ta bulunmaktadır ve Rudolf Virchow Madalyası vermektedir. sağ|küçükresim|235x235pik| Hastane - Campus Virchow Klinikum, Kardiyoloji Merkezi Campus Virchow Klinikum (CVK), Berlin'deki Charité Hastanesinin bir kampüsünün adıdır. Kaslı bir kireçtaşı heykeli olan Rudolf Virchow Anıtı 1910 yılında Berlin'deki Karlplatz'a dikildi. Langenbeck-Virchow-Haus, Virchow ve Bernhard von Langenbeck'in onuruna 1915 yılında Berlin'de inşa edildi. Aslen bir tıp merkezi olan bina günümüzde Alman Cerrahi Derneği (Deutsche Gesellschaft für Chirurgie) ve Berlin Tıp Derneğinin (BMG-Berliner Medizinische Gesellschaft) konferans merkezi olarak kullanılmaktadır. Rudolf Virchow Çalışma Merkezi, Virchow'un tüm eserlerinin derlenmesi amacıyla Viadrina Avrupa Üniversitesi tarafından kuruldu. Antarktika'daki bir tepeye Virchow Tepesi adı verildi. Adına sahip tıbbi terimler Çalışmalar Virchow üretken bir yazardı. Eserlerinden bazıları şunlardır: Mittheilungen über die in Oberschlesien herrschende Typhus-Epidemie (1848) Die Cellularpathologie in ihrer Begründung auf physiologische und pathologische Gewebelehre., başlıca çalışması (1859; İngilizce çeviri, 1860): Bu çalışmanın dördüncü baskısı aşağıdaki Vorlesungen über Pathologienin ilk cildini oluşturmuştur. Handbuch der Speciellen Pathologie und Therapie, prepared in collaboration with others (1854-76) Vorlesungen über Pathologie (1862-72) Die krankhaften Geschwülste (1863-67) Ueber den Hungertyphus (1868) Ueber einige Merkmale niederer Menschenrassen am Schädel (1875) Beiträge zur physischen Anthropologie der Deutschen (1876) Die Freiheit der Wissenschaft im Modernen Staat (1877) Gesammelte Abhandlungen aus dem Gebiete der offentlichen Medizin und der Seuchenlehre (1879) Gegen den Antisemitismus (1880) Kaynakça Konuyla ilgili yayınlar Becher (1891). Rudolf Virchow, Berlin. Pagel, J. L. (1906). Rudolf Virchow, Leipzig. Ackerknecht, Erwin H. (1953) Rudolf Virchow: Doctor, Statesman, Anthropologist, Madison. Virchow, RLK (1978). Cellular pathology. 1859 special ed., 204–207 John Churchill London, UK., available at Project Gutenberg (co-authored by Virchow with Tomás Comyn, Fedor Jagor, and Chas Wilkes) Dış bağlantılar The Former Philippines thru Foreign Eyes, Gutenberg Projesi'nde mevcuttur (Virchow tarafından Tomás Comyn, Fedor Jagor ve Chas Wilkes ile birlikte yazılmıştır) Max Planck Bilim Tarihi Enstitüsü Sanal Laboratuvarı'nda kısa biyografi ve bibliyografya Amerikan Nörolojik Cerrahlar Birliği tarafından Virchow'un Serebrovasküler Patoloji alanındaki ilk çalışmalarını ele alan bir biyografi Rudolf Virchow ile ilgili bazı yerler ve anılar Kategori:19. yüzyıl Alman erkek yazarları Kategori:19. yüzyıl Alman yazarları Kategori:İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi üyeleri Kategori:Pour le Mérite sahipleri (sivil sınıfı) Kategori:Royal Society'nin yabancı üyeleri Kategori:Ulusal Bilimler Akademisi üyesi yabancılar Kategori:St Petersburg Bilimler Akademisi'nin muhabir üyeleri Kategori:Berlin Humboldt Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:Alman patologlar Kategori:19. yüzyıl Alman biyologları Kategori:Alman antropologlar Kategori:Alman Protestanlar Kategori:1902 yılında ölenler Kategori:1821 doğumlular
 

Tema özelleştirme sistemi

Bu menüden forum temasının bazı alanlarını kendinize özel olarak düzenleye bilirsiniz.

Zevkine göre renk kombinasyonunu belirle

Tam ekran yada dar ekran

Temanızın gövde büyüklüğünü sevkiniz, ihtiyacınıza göre dar yada geniş olarak kulana bilirsiniz.

Izgara yada normal mod

Temanızda forum listeleme yapısını ızgara yapısında yada normal yapıda listemek için kullanabilirsiniz.

Forum arkaplan resimleri

Forum arkaplanlarına eklenmiş olan resimlerinin kontrolü senin elinde, resimleri aç/kapat

Sidebar blogunu kapat/aç

Forumun kalabalığında kurtulmak için sidebar (kenar çubuğunu) açıp/kapatarak gereksiz kalabalıklardan kurtula bilirsiniz.

Yapışkan sidebar kapat/aç

Yapışkan sidebar ile sidebar alanını daha hızlı ve verimli kullanabilirsiniz.

Radius aç/kapat

Blok köşelerinde bulunan kıvrımları kapat/aç bu şekilde tarzını yansıt.

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Forum içeriğine ve tüm hizmetlerimize erişim sağlamak için foruma kayıt olmalı ya da giriş yapmalısınız. Foruma üye olmak tamamen ücretsizdir.

Geri