Şablon:Otomatik taksonkutu/belge

[bullvar_katip]

Taksonkutularda herhangi bir takson için "taksonomi hiyerarşisi" bulunur. ("Takson" bir grup organizma için kullanılan genel bir addır, örneğin bir alt tür, tür, familya, takım vb.) Taksonomi hiyerarşisi, belli bir sınıflandırma sistemine göre taksonun bulunduğu konumu gösterir; mesela bir cins için, bulunduğu familyayı ve takımını, en üst âlemine kadar gösterir. Taksonkutular eski sistemde şablonu kullanılarak elle oluşturuluyordu. Her taksonkutu maddede gözükecek tüm taksonomi hiyerarşisini içerisinde barındırmalıdır. Fakat, bu durum gereksiz yere birçok veri fazlalığına sebep olmaktadır. Nisan 2020'de kontrol edilen veriye göre, Kedigiller familyası altında 38 türün maddesi bulunmakta. şablonunu kullanmak demek, Kedigiller familyasının Feliformia alt takımında olduğunu, onun da Carnivora takımında olduğunu ve en üste çıkıldığında Animalia âleminde bulunduğunu 38 defa tekrarlamak demek. Bu 38 maddenin hepsindeki taksonkutunun erişebileceği ve hepsinin ortak veriyi çekebileceği bir veritabanı bulunması gerek. Otomatik taksonkutu sistemi bir grup şablonu kullanan ve bunun yanında Lua kodu içeren ve bu sayede bir taksonomi hiyerarşisini otomatik oluşturabilen bir sistemdir. Sonuç olarak da Felis bieti türünün Felis cinsine ait olduğunu da çıkartabilen bu sistem, toplam hiyerarşiyi doğru bir şekilde türden başlayıp âleme kadar oluşturabilir. Ayrıca bunu herhangi bir sırada bulunan her takson için yapabilir. Temel kullanım Eğer bu şablonu bir tür maddesinde kullanıyorsanız, parametresine o türün cinsini, parametresine ise türün latince ikili adının ikinci sözcüğünü girin. Mesela koalanın ikili adı Phascolarctos cinereus. Parametreler ve şeklinde olmalı. Fosil aralığı Fosil parametreleri için sayfasına bakınız. Taksonkutu renk şeması Bu veriler Modül:Ototaksonkutu/veri sayfasında depolanmaktadır. Detaylı kullanım haritası Tüm taksonlar Eğer kullanacağınız takson ikil adlandırması olan bir takson değilse, yani tek bir Latince ada sahipse temel parametreler iş görecektir. Türler Eğer bir ikili Latince adı olan bir takson sayfasında kullanacaksanız, bu muhtemelen bir türdür. Ve temel kullanımdan farklı olarak tek bir parametreye daha ihtiyacınız var. parametresi. Fakat türlerde kullanılan ekstra diğer parametreler de türlerin korunma durumuna ait parametrelerdir. Bunlar da , ve parametreleridir. Alt türler Hayvan Eğer bir üçlü Latince adı olan bir takson sayfasında kullanacaksanız, bu muhtemelen bir alt türdür. Ve temel kullanımdan farklı olarak bazı parametrelere daha ihtiyacınız var. ve parametreleri. Fakat alt türlerde kullanılan ekstra diğer parametreler de alt türlerin korunma durumuna ait parametrelerdir. Bunlar da , ve parametreleridir. Normalde bu listede türün bağlantısı latince adına verilmektedir. Eğer farklı bir maddeye bağlantı vermek istiyorsanız parametresini kullanabilirsiniz. Bitki Bitki alt türlerinde de hayvan alt türlerinde olan tüm parametreler geçerlidir. Tek farklı olarak parametresi mevcuttur. Bu da ikinci örnek bilgi kutusunda olduğu gibi, alt tür yerine varyete gösterimi yapmak için kullanılmaktadır. Varyeteler Normalde, varyete kullanılan listede alt türün bağlantısı latince adına verilmektedir. Eğer farklı bir maddeye bağlantı vermek istiyorsanız parametresini kullanabilirsiniz. Türün bağlantısı da latince adına verilmektedir. Eğer farklı bir maddeye bağlantı vermek istiyorsanız parametresini kullanabilirsiniz. Kültivarlar Kültivar ya da Kültürvaryete, istenilen bazı özellikleri nedeniyle seçilmiş ve bu özelliklerini çoğaltıldığında koruyan bitkidir. Kültivarlar için de ekstra tek parametre parametresidir. Bunu kullandığınızda şablon otomatik olarak bir kültivar maddesinde olduğunuzu saptar ve ona göre davranır. Yandaki bilgi kutusunda bulunan örneği inceleyebilirsiniz gösterim için. Formlar Formlar için kullanmanız gereken tek parametre parametresidir. Melezler Eğer melez bir tür için kullanacaksanız, ve parametrelerine ebeveyn türlerin ikili adlarının ikinci sözcüklerini girmelisiniz. parametresine ise ilk sözcüğü. ve parametreleri ise, bu türlerin bağlanacağı maddelerin adlarına bağlantı vermek için kullanılmalıdır. Eğer ebeveynlerin cinsiyetleri belli ise direk ve parametrelerini kullanabilirsiniz. Bu sayede türlerin adlarının hemen yanında cinsiyetlerini gösteren simgeler belirecektir. Bu parametreleri kullanırsanız da bağlantı vermek için ve parametrelerini kullanmanız gerekmektedir. Virüsler Virüslerin sayfalarında ise ekstra kullanılan parametreler de yine parametresi ve parametresidir. parametresine ebeveyn takson girildikten sonra, tür olarak da virüsün tam adı yazılır. Fakat bu taksonun bir virüs olduğunu belirtmek için de şeklinde kullanılmalıdır. Buradaki örnekte SARS-CoV virüsünün mutasyona uğrayan SARS-CoV-2 halinin bilgi kutusu verildiği için, bir de parametresi kullanılmakta. Bunun sebebi de, kısmına asıl virüs türünün adı girilir ve bu virüs de başka bir virüsten mutasyona uğrayarak oluştuğu için kısmına da maddede bahsi geçen ad girilmiş. Normalde bu listede türün bağlantısı latince adına verilmektedir. Eğer farklı bir maddeye bağlantı vermek istiyorsanız parametresini kullanabilirsiniz. Parafiletik gruplar Evrimsel süreç içerisinde, ortak atası bilinen, ancak torun türlerin tamamı henüz keşfedilememiş veya aralarındaki ilişkiler tam olarak bilinemeyen grupları tanımlamak için kullanılır. Bu ilişkiler ile türlerin açığa çıkarılmasıyla, parafiletik grup, monofiletik grup haline dönüştürülebilir. Bu şablonun temel kullanım başlığındaki parametreler monofiletik grupların tamamı için geçerlidir. Fakat parafiletik gruplar için fazladan kullanılan iki parametre mevcuttur. veya . Bu iki parametreyi de veya yalnızca bir tanesini kullanabilirsiniz. Bunlardan bir tanesi taksonkutuda yazıldığında, taksonkutu bu maddenin bir parafiletik grup olduğunu saptayacak ve ona göre davranacaktır. Eğer veya parametrelerinin başlıklarındaki yazıları değiştirerek kullanmak istiyorsanız da veya parametrelerini kullanabilirsiniz. Parafiletik gruplar belirsiz bir süreçte olduklarından, tam olarak da ebeveyn taksonları belli olmadığı için bilimsel sınıflandırma başlığını gizlemek isteyebilirsiniz. Bunun için de şeklinde kullanabilirsiniz. İz fosilleri Bir iz fosili ya da iknofosil, biyolojik aktivitenin kanıtı olarak sayılan fakat bir bitkinin veya hayvanın kendisinin asıl kalıntıları olmayan bir fosil türüdür. Eğer taksonun başında zaten "ikno" ibaresi varsa ekstra bir şey yapmanıza gerek yok. Ama yoksa bilgi kutusunun bu taksonu ikno olarak görmesi için, şeklinde bir kullanım yapabilirsiniz. Parametreler ve açıklamaları Normalde başlığın italik olup olmayacağı otomatik saptanır, fakat saptanmadığını düşünüyorsanız sayfa bazlı bunu kullanabilirsiniz. Bu parametre, şablonunun numaralı parametresine denktir. Zaten bu parametre kullanıldığında takson kutuya direkt olarak bu şablon eklenmektedir. Bir taksonun ilk fosillerinin rastlandığı dönemi bu parametreye girebilirsiniz. Eğer bir taksonun yaşadığı jeolojik aralığın takson kutuda görünmesini istiyorsanız, bu parametreyi kullanmanız zorunludur. Parametrenin değeri herhangi bir dönem adı veya milyon yıl (Ma) cinsinden sayı olabilir. Kabul edilen dönemlerin listesi sayfasında mevcuttur. Bu parametre, şablonunun numaralı parametresine denktir. Fakat bu parametre tek başına işe yaramamaktadır, ile birlikte kullanılması şarttır. Bir taksonun rastlandığı en son dönemi girebilirsiniz. Parametrenin değeri herhangi bir dönem adı veya milyon yıl (Ma) cinsinden sayı olabilir. Kabul edilen dönemlerin listesi sayfasında mevcuttur. Normalde kullanılması önerilmez; özel durumlarda taksonun ebeveynlerinde kaç sıra yukarı çıkartılacağını belirler. Taksonkutularda, benzeri sayfalardan veri çekilirken bilimsel sınıflandırma başlığında hangi sıraların görüneceği otomatik olarak belirlenir. Fakat özel durumlarda gösterilmesi isteniyorsa bu parametre kullanılabilir. Aynı zamanda, parametresi; Herhangi bir tür korunma durumu sisteminin adı girilmelidir. Kabul edilen sistemlerin listesi sayfasında mevcuttur. Aynı zamanda, parametresi; Herhangi bir tür korunma durumu sisteminde korunma durumu kodu girilmelidir. Kabul edilen sistemlerin listesi sayfasında mevcuttur. Aynı zamanda, parametresi; Korunma durumu için herhangi bir kaynak eklenmesi gerekirse bu parametreyi kullanabilirsiniz. Bu parametre, şablonunun parametresine denktir. Eğer bir taksonun yaşadığı jeolojik aralığı belirlediyseniz, bunu destekleyen kaynağı eklemek için bu parametreyi kullanabilirsiniz. Herhangi bir taksonkutunun sıralaması için otomatik kaynak eklemesi yapılmış olabilir. Mesela sayfasında Taksonomi kaynakları satırında parametresi kullanılarak girilmiş kaynaklar görünmekte. Eğer herhangi bir Taksonomi/... ile başlayan bir sayfada kaynak girildiyse, takson kutu otomatik olarak bu kaynağı görür ve bilgi kutusuna yerleştirir. Buğdaygiller maddesini örnek olacak olursak, şu kod girildiğinde: yandaki bilgi kutusunun oluştuğunu görürsünüz. Burada, mevcut taksonun hemen bir alt satırında bir kaynak belirmekte. Bu kaynak ise direkt olarak sayfasından çekilen kaynaktır. Bu kaynağın etiketindeki adı da şeklindedir. Bu adın olmasının sebebi, bu kaynağın bahsi geçen madde içerisinde tekrar kullanılmasına izin vermektir. Yani örnekteki durum için etiketi ile kaynak madde içerisinde çağırılabilir. Eğer; , , , parametrelerinin kullanıldığı durumlardan birisi denk gelirse de her bir üst basamağın kaynağı da bilgi kutusunda gösterilir. Örnek verilecek olursa: Buradaki kodda bir basamak üstünün sıralamasını yapan yazar verilmiştir. Ebeveyn taksonun da isimli sayfasında yine kaynak belirtildiği için bilgi kutusunda kaynak otomatik olarak gözükmektedir. Fakat bu durumda da bir takson kutuda iki farklı kaynak kullanıldığı için adlandırma bu defa, ve şeklinde olacaktır. Yandaki örnekte ise, ile etiketleri kullanılarak madde içerisinde kaynaklar çağırılabilecektir. Tüm parametrelerin listesi Ayrıca bakınız TemplateData