Şanyu

[bullvar_katip]

Şanyu (Çince Geleneksel yazı: 單于, Basitleştirilmiş yazı:单于, Pinyin: chányú, (Wade-Giles): ch'an-yü, Orta Çağ Çincesi: (Guanyun): tɑn˥˩-ĭu˩ veya ʑĭɛn˩˥-ĭu˩, Hiung-nu dili: sanok / tsanak), Hiung-nu liderlerinin kullandıkları unvandır. Tam unvan Tengri Qut Tanyu olup Han Kitabı 'na göre "Gökyüzü" ("Tanrı"), "çocuk" ve "geniş sıfat". anlamına gelmektedir. Büyük Hun İmparatorluğu M.Ö. 204 - M.S. 216.yılları arasında kurulan Devlet şeklidir.Tarihte kurulmuş ilk Türk Devleti kurucusu Teoman Han ile başlar.Dünya bu büyük devlet bayrağını,devlet fikrini ve o'nun büyük Hakan'ı Mete ile tanımıştır.Kapladığı alan: Kuzeyde Sibirya; güneyde Tibet, Keşmir; doğuda Büyük Okyanus; batıda Hazar Denizi (18.000.000km2) dir. Büyük Hun İmparatorları listesi Yabgu Teoman - Karahan (Tou-Man Tovman) (?-M.Ö. 209) Mete Bagatır (Mo-dun) (M.Ö. 209 - Ö. 174) Lao - Şang (Ki-ok) (M.Ö. 174 - 161) Çun-Çen Yabgu (Kün) (161 - 126) İ-Çin-Hsien (İçihise) Yabgu (M.Ö.126 -114) Wu-Weri (Uvey) Yabgu (M.Ö. 114 - 105) Wu-Şih-Lu-Erh (U-Su-Liu-Usilu) Yabgu (M.Ö. 105 - 102) Çü-Li-Hu (Hiü-Li-Hu-Güylihu) Yabgu (M.Ö. 102 - 101) Çü-Ti-Hu (Tsie-Ti-Heu-Tsüydiheu) Yabgu (M.Ö. 101 - 96) Hu-Lu-Ku-(Hu-Lo-Ku = Hulugu) Yabgu (M.Ö. 96 - 85) Khuandi Yabgu (M.Ö. 85 - 68) Khuyluy Yabgu (M.Ö. 68 - 60) Uven-Güydi Yabgu (M.Ö. 60 - 58) Khukhasie Yabgu (M.Ö. 58 - 56) Çiçi Yabgu (M.Ö. 56 - 36) Joti Yabgu (M.Ö. 31 - 20) Seuse - Joti Yabgu (M.Ö. 20 - 12) Çeya - Joti Yabgu (M.Ö. 12 - 8) Üçjolu - Joti Yabgu (M.Ö. 8 - M.S. 13) Uluyjoti Yabgu (13 - 18) Şikao-Joti Yabgu (18 - 46) Vutatiho Yabgu (46) Panu Yabgu (46 - 83) Sanmuldutzu Yabgu (83 - 84) Yuliu Yabgu (84 - 89) Yuçukien Yabgu (89 - 93) Ankuo Yabgu (93 - 94) Tingtoşi - Suyheuti Yabgu (94 - 98) Vanşiçi - Suyti Yabgu (98 - 124) Vuçihu - Şihço Yabgu (124 - 127) Tejoşi - Suytsieu Yabgu (127 - 140) Çenieu Yabgu (140 - 143) Hulanjoşi Suytsieu Yabgu (143 - 147) İlingşi - Suytsieu Yabgu (147 - 172) Totejoşi - Suytsieu Yabgu (172 - 177) Huçing Yabgu (177 - 179) Kiangkiu Yabgu (179 - 188) Teçişi - Suyheu Yabgu (188 - 195) Huçutsiuen Yabgu (195 - ) Kaynakça