Sapanca Gölü

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

küçükresim|Sapanca Gölü'nün kuzeyden bakışla hava fotoğrafı, Haziran, 2012 [[Dosya:Aşağıdere Köy'ü Sapanca Gölü Sahilinden Bir Görüntü 2014-06-16 20-22.jpg|küçükresim|sağ|Aşağıdereköy'den Sapanca Gölü Manzarası]] Sapanca Gölü, Türkiye'nin Sakarya ve Kocaeli illerinde yer alan bir göldür. Arifiye, Sapanca, Serdivan ve Kartepe ilçelerinin sınırları içerisindedir. Sapanca Gölü, Doğu Marmara Bölgesi’nde, Sakarya il merkezinin 12km batısında, İzmit ilçesinin ise 27km doğusundaki tektonik kökenli bir tatlı su gölüdür. Doğu-batı uzanımlı olan gölün doğu kesimi Sakarya ilinin sınırları içerisindeyken, batı kesimi ise Kocaeli ilinin sınırları içinde yer alır. Gölün içinde bulunduğu bölge, güneyde Samanlı Dağları, kuzeyde ise Kocaeli Penepleni olarak adlandırılan morfotektonik yapılar arasında yer alan ve Kuzey Anadolu Fayı'nın kuzey koluna ait segmentlerce sınırlandırılmış olan İzmit-Sapanca Koridoru üzerindedir. Bu koridor Neotektonik dönemde bir çek-ayır havza niteliğinde gelişmiştir. 17 Ağustos 1999 depremi yüzey kırığı Sapanca Gölü’ne güneydoğu sınırından girmiş ve göl içerisinde ~600 m sağ yönlü bir sıçrama yaptıktan sonra gölün kuzeybatı sınırından çıkmıştır. Bu sıçrama uzun dönem içinde gölün çökmesini kontrol etmiştir. Fiziksel özellikleri Uzunluğu Doğusunda yer alan Sakarya Nehri ve batısındaki İzmit Körfezi arasında, deniz seviyesinden 33 m yükseklikte yer alan gölün uzunluğu, doğu-batı doğrultusunda 16km, eni ise kuzey-güney doğrultusunda 5km'dir Yüzölçümü Gölün uzun dönem ortalama yüzölçümü 46,9km2’dir ve su havzasının alanı da 296km2 olarak hesaplanmıştır. Derinliği Gölün derinliği en çok 61 m'dir. Göl merkezinde 40–50 m derinliğinde bir düzlük bulunur. 50 m ve 60 m izobatları dar alan kaplar. Göl tabanı kuzeydoğu ve batıda yükselir. Göl tabanı kuzeyden, güneyden ve güneydoğudan fay kontrollü sarp çanak duvarları ile çevrilidir. Hacmi Sapanca Gölü’nün hacmi 1,7km3dür. Ortalama derinlik 36 m'dir. Çanağın en çukur yeri deniz seviyesinden 28 m daha aşağıdadır. Göl seviyesinin değişiminde depremlerinde etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir. En büyük seviye değişimi 1967 Mudurnu Depremi sonrası hesaplanmıştır. Gölün fazla suları doğu ucundaki gideğenle Çark Suyu'nu oluşturur. Çark Deresi Ferizli Seyifler köyü civarında Sakarya nehri ile birleşir. Sapanca'nın suları bir kapakla kontrol edilerek Çark Suyu'na bırakılır, su kotu 29,90 m ile 31,50 m arasında tutulması hesaplanmıştır. Gölü besleyen akarsular Sapanca Gölü, dağlardan inen küçük derelerin dibindeki kaynaklardan beslenmektedir. Sapanca Gölü’nün güney kıyısındaki dereler, doğudan batıya doğru; Arifiye, Keçi (Kuruçeşme), İstanbul, Mahmudiye, Kurtköy, Yanık, Kuruçay ile kuzey kısmındaki dereler ise Cehennem, Aygır, Altıkuruş, Çakalöldü Maden, Kuru, Liman, Eşme, Fındık, Tuzla, Çiftepınar, Balıkhane dereleridir. Yüksek debili derelerin kaba taneli çökelleri taşıması nedeniyle bu dereler üzerindede göl yatağının dolmasını önlemek amacıyla DSİ tarafından tersip bentleri yapılmıştır. Bu derelerden başka göl içerisinde mevcut olan kaynaklar da gölü devamlı olarak beslemektedirler. Bölgede Devlet Su İşleri (DSİ) ve Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİEİ) tarafından açılan gözlem istasyonları ile gölün su seviyesi değişimi ve akımı denetlenebilmektedir. EİEİ tarafından yapılan ölçmelere göre, gölün suyu kış ve ilkbahar aylarında yükselmekte, sonbahara doğru ise alçalmaktadır. İki seviye arasında 70–90cm, bazen 120–130cm fark görülür. E-5 Karayolu gölün kuzey kıyısından, TEM Otoyolu ve demiryolu ise güney kıyısından geçmektedir. Doğal yaşam Göl çevresinde yıl boyunca yapılan gözlemlerde 12 takımdan 28 familyaya 69 kuş türü belirlenmiştir. Bu türlerden 29'u tüm mevsimlerde görülen yerli tür, 23'ü yazın görülen yaz göçmeni, 12'si kış göçmeni, 5'i bir defa rastlanan transit göçmendir. En çok tür 42 ile Nisan ayında, en az tür 26 ile Mart ayında sayılmıştır. Alanda görülen Pasbaş patka NT (neredeyse tehdit altında) koruma statüsünde, Dikkuyruk EN (doğal hayatta soyu tükenme tehlikesi çok büyük) statüsündedir. Kalan türler asgari endişe içerir (LC) grubuna dahildir. Gölde bulunan türler incelendiğinde alanın önemli bir sucul ekosistem olduğu kabul edilmektedir. En yüksek tür sayısı yazın, kışın ise en yüksek birey sayısı gözlenmiştir. Göç yolunda olması, çok fazla tür ve bireyin burada barınması ve üremesi Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar listesine alınmasını gerektirmektedir. Göl kıyılarında gözlemlenen türler Sakarmeke Dikkuyruk Pasbaş patka Bahri Gümüş martı Bayağı serçe Küçük batağan Karabatak, Küçük karabatak Elmabaş patka Tepeli patka Kızıl tuygun Saztavuğu Kumru Küçük kumru Kır kırlangıcı Kızıl kırlangıç Saz kamışçını Büyük kamışçın Leş kargası Saksağan Ağaç serçesi, Sessiz kuğu, Bayağı uzunbacak, Yeşil ağaçkakan, Erguvani balıkçıl, Kılkuyruk Bayağı aynak Yeşilbaş Orman çıvgını Bayağı çıvgın Sorunlar Sakarya şehrinin içme suyunun %90'nını karşılayan Kocaeli'nin içme suyu, Tüpraş'ın sanayi suyu temin ettiği göl çeşitli kirleticilerin etkisindedir. Kuzeyinden geçen D-100, güneyini çevreleyen TEM ile demiryolunun kirliliği yağış sularıyla göle taşınmaktadır. 1997 yılında yapılan çalışmayla karayollarından yağışlı havalarda göle ağır metaller, katı madde ile gres- yağ taşındığı tespit edilmiştir. Yollardan gelen kirliliğin arıtılması için doğal arıtma yöntemi olan Yağmursuyu Sulak Alanları kurulması tavsiye edilmektedir. Havzadaki tarımsal kimyasallar, turistik tesisler ve NATO'ya ait petrol boru hattı diğer muhtemel kirletici unsurlardandır. Göl çevresinde bulunan yerleşmelerin ve son yıllarda artan yazlık konutların evsel kirli suları arıtılmaktadır. Gölden su kullanan kurumların ve aldıkları suyun miktarının belirsiz olması planlama yapmayı zorlaştırmaktadır. Galeri 300px|Arifiye Gölparktan panorama 300px|Sapanca Gölü'nün kuzeydoğudan güneybatıya panoramik görünüşü. Fotoğraf: Zekeriya Gündoğdu [[Dosya:Sakaryalacustrine.jpg|300px|Sakarya Üniversitesi'nden Sapanca Göl Manzarası]] 300px|2013 yılında Sapanca Gölü [[Dosya:Çark Deresi.jpeg|400px| Sapanca Gölü'nden Çark Deresi'nin çıkış alanı]] Ayrıca bakınız Oluşumlarına göre Türkiye'nin gölleri listesi Türkiye'deki göller Kaynakça Dış bağlantılar Sakarya B.B.B. sitesinde Sapanca Gölü Sakarya Valiliği sayfasında Sapanca Gölü Uzaydan Sapanca Gölü18px Kategori:Sapanca Kategori:Sakarya'daki göller Kategori:Sakarya'daki görülecek yerler Kategori:Kocaeli'deki yeryüzü şekilleri Kategori:Serdivan Kategori:Kartepe Kategori:Türkiye'deki Önemli Kuş Alanları Kategori:Türkiye'deki göller

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Sapanca Gölü

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi