Şapsığ lehçesi (Adığece шапсыгъабзэ Şapsığabze ; Kabardeyce шапсыгъэбзэ Şapsığebze), Adığecenin Şapsığlar (шапсыгъхэр) tarafından konuşulan lehçesidir. Adigey’deki küçük bir grup dışında bugün Krasnodar Krayı’nın Tuapse ve Lazarevsk ilçelerine bağlı köylerde yaşayan (yaklaşık 10 bin) Şapsığların dil değişkesi, 1924-1945 yıllarında feshedilene kadar Şapsığ Ulusal Rayonu'nda yazı ve edebiyat dili olsa da, Adigey Cumhuriyetinin dışında kaldıklarından günümüzde anadillerinde eğitim ve yayın hakkından yararlanamamaktadırlar. Şapsığca Çerkeslerin ibadet dilidir ve 1906'da İstanbul'da yayımlanan Adıgece Mevlid (Адыгэ Мэулыд) Şapsığ lehçesiyle kaleme alınmıştır. Şapsığ Adığecesi, Türkiye’de 1923 yılına değin, Kabardeyler dışında Osmanlı Adiğeleri arasında bir yazı ve ibadet dili olarak kullanılmıştır. Şapsığ lehçesi, Türkiye’de Kabardeyce dışındaki Çerkes lehçelerini şu ya da bu ölçüde etkilemiş ya da eritmiştir. Bu da şimdiki Adigey Cumhuriyetinin dili olan ve Çemguy lehçesine dayanan Adığece ile diaspora arasındaki kopukluğu daha da derinleştirmiştir. Kafkasya’da ikişer adet ç (ч, чъ), ç’ (чӀ, кӀ), j (ж, жь), ş (ш, щ) sesi, vb vardır. Bu sesler Türkiye’de tek sese inmiş, Kafkasya’da kullanılan fakat Türkiye’de kullanılmayan bu farklı sesler diasporada anlaşılamamakta ve sorun oluşturmaktadır. Bu arada Kafkasya’da bulunmayan “ge”, ”ke” ve “k’e” (кӀьэ) gibi sesler Türkiye’de vardır ve halen kullanılmaktadır. Türkiye'de “Kabe”, “kitap”, “Kemal” denirken, Kafkasya'da “Çabe”, “Çıtap” ve “Çemal” denmektedir. Lehçeleri Kuzey Şapsığ, Büyük Şapsığ, Kuban Şapsığ (шапсыгъэ шху) Güney Şapsığ, Küçük Şapsığ, Kıyı Şapsığ, Karadeniz Şapsığ (шапсыгъэ-цIыкIу) Temirgoy-Şapsığ, Pseuşko (кIэмгуе-шапсыгъ) Kfar Kama Şapsığ lehçesi (Кфар Камэм ешапсыгъэбзэ): İsrail'de Kfar Kama kasabasında konuşulur Hakuç lehçesi (хьакӀуцубзэ, къaрaцхaибзэ): Kıyıboyu Şapsığya'da Soçi'ye bağlı Thağapş (Kirova) köyünde ve Türkiye'de konuşulur Karşılaştırma = Şapsığ alfabesi = 1924-1945 yılları arasında Şapsığ Ulusal Rayonu'nda ve Kfar Kama'da yazı ve edebiyat dili olarak kullanılan alfabe aşağıdaki gibidir: Kaynakça Kategori:Çerkesçe Kategori:Adigece Kategori:Şapsığlar