Şelomtzion

[bullvar_katip]

küçükresim|upright=0.91|"Promptuarii Iconum Insigniorum " Salome Aleksandra, Kudüslü Aleksandra veya Şelomtzion (MÖ 139 - MÖ 67) Haşmonayim Krallığında iktidarda olan tek kraliçeydi. Kayınpederi Yohanan Hurkanus vasiyetinde eşini hükümdar seçmesine rağmen eşi I. Aristobulus buna izin vermedi. Ayrıca Yehuda Krallığı'nda Atalya kraliçelik yapıp ülkeyi yönetmişti. Önce I. Aristobulus'un, ardından Aleksander Yanay'ın eşi olan Şelomtzion bağımsız krallığın son hükümdarıydı. Aile Soyağacı Josephus tarafından aktarılmamıştır. Rabinik kaynaklar, Bilge Şimon ben Şetah ile kardeş olduklarını belirtir. Eğer bu mecazi anlamda değil de gerçek ise Şelomtzion, haham Setah Bar Yosey'in kızı ve Yosey Bar Yohanan'ın torunudur. Salome Aleksandra'nın Aleksander Yanay'dan olan en büyük oğlu II. Hurkanus, genç kardeşi II. Aristobulus'a karşı başrahiplik için MÖ 60'ta savaştı. II. Hurkanus, Nebatiler kralı III. Aretas'ın desteğiyle başarılı oldu; aralarında Scaurus'un da bulunduğu Roma yetkililerine rüşvet verip kardeşini yenen Pompey'in desteğini kazandı ve kardeşini Roma'ya göndertti. Evlilikleri I. Aristobulus MÖ 103'te öldüğünde, hapiste olan kardeşi Aleksander Yanay, Şelomtzion tarafından serbest bırakıldı. Josephus'un anlattığına göre Aleksander'ın tahta geçişinden kısa bir süre sonra Şelomtzion ile evlendi. Kralın Ferisilere karşı olan saldırgan tavrı, Şelomtzion'un siyasette bu aşamada fazla aktif olmadığını göstermektedir. İktidara geliş Ragaba öncesindeki Yanay kampında Şelomtzion hükûmetin dizginlerini eline aldı (MÖ 76 veya 75) ve kuşatmayı sekteye uğratmamak için kalenin düşüşüne kadar kralın ölümünü gizli tuttu. Aleksander'in ölümü sırasında krallıkta can sıkan iç karışıklığı bir süre dindirmeyi başardı; bütün bunları barışçıl yolla, Yahudi devletinin dış politikasına zarar vermeden becerdi. Aleksander zamanında ızdırap çeken Ferisilerin desteğini alarak tahta geçti. Siyasi becerisi [[Dosya:1stMithritadicwar89BC.png|küçükresim|sol|Salome Alexandra hakimiyetinde Haşmonayim Krallığı'nın en geniş sınırları.]] Farisi partisinin lideri ve Şelomtzion'un erkek kardeşi olduğu söylenen Şimon ben Şetah'ın palasına sıkça yapılan ziyaretler, Aleksander iktidarının başlarında, Aleksander Ferisilerle olan ilişkisini açıkça bozmadan evvel gerçekleşmiş olmalıdır. Şelomtzion, kocasının bu sekte zalimce davranmasını engelleyebilmiş gözükmemektedir. Yine de bu kraliyet çiftinin ilişkisi samimiyet içinde son buldu; Aleksander ölüm döşeğinde hükûmeti çocuklarının yerine eşine bıraktı. Gizli mekanlarını bilen Şelomtzion'un bir sonraki çabası, Ferisilerle açık görüşmelere başlamak oldu. Siyaset geleceğinde kendilerine garanti verilen Ferisiler Aleksander'in cenazesini kraliyete teslim etti. Bu aşamada, hayata küskün halkın cenazede ölüye hakaret edilmesini engellemek için elinden geleni yaptı; eğer hakaretler gerçekleşmiş olsaydı Haşmonayim hanedanlığı için tehlikeli sonuçlar doğuracaktı. Sanhedrin'in tekrar kurulması Aleksander altında zulüm gören Ferisiler, bu zamanda hoşgörülen cemaat ve hatta hükmeden sınıf olmuştu. Şelomtzion, başrahipliğe Ferisilerin gönlünde yatan büyük oğlu II. Hurkanus'u getirdi ve Sanhedrin Ferisilerin arzularınca tekrar düzenlendi. Sanhedrin bu zamana kadar en yüksek rabbinik mahkemesi üyelerince oluşan "lordlar kamarası"ydı. Fakat bu aşamada, "anayasa mahkemesine" dönüştü ve adalet ve dini konularla ilgili verilecek kararlar Ferisilerin eline geçti. İç ve dış siyaset [[Dosya:Hasmoneese rijk.PNG|sağ|küçükresim|Salome Aleksandra hakimiyetindeki Haşmonayim Krallığı.]] Hakim olan partiden (Ferisiler) kendilerinin korunması için Sadukiler kraliçeye başvuruda bulundu. Partiler arası çatışmadan çekinen Şelomtzion, Sadukileri Kudüs'ten çıkarıp yaşamaları için onlara kale şehirler tahsis etti. Şelomtzion, ordusunu büyütüp dikkatlice kalelerindeki asker sayısını yükseltti böylece Yahudiye sınırları içindeki kaleli şehirleri gören komşu krallıklar layıkıyla bu krallığı imrenecekti. Savaşa girmekten de kaçınmadı; Şam'ı kuşatmak için oğlu II. Aristobulus'u gönderdi. Bu yapılan seferden bir sonuç çıkmadı. Yine de iktidarının son günleri çalkantılı geçti. Hükûmetin başına geçmeye çalışan Aristobulus annesinin ölümünden bir süre sonra bunu başardı. Varlık Şelomtzion zamandındaki Yahudiye'deki varlıklılık rabinik kaynaklarca göklere çıkarılır. Agada kraliçenin dindarlığı sebebiyle yağmurun sadece Şabat'ta yadığını böylece işçilerin gelirine zarar vermediğini belirtir. Buğdayların barbunya boyunda, yulafların zeytin boyunda ve mercimeklerin altın dinar boyunda oldukları anlatılır. Bilgelerin, bu örnekleri toplayıp gelecek nesillere dindarlığın ne kadar faydalı olduğunu göstermek için kullandığı rivayet edilir. İsim Bu ismin, modern İsrail'de kız ismi olarak kullanıldığı görülür. Ariel Şaron, 1977'de bu isimle bir siyasi parti kurup sonradan Likud partisi ile birleştirmiştir. Kaynakça Özel Genel Josephus, Ant. xiii. 11, § 12; 15, § 16; idem, B. J. i. 5; Heinrich Ewald, History of Israel, v. 392-394; Heinrich Grätz, Gesch. d. Juden, 2d ed., iii. 106, 117-129; Hitzig, Gesch. d. Volkes Israel, ii. 488-490; Emil Schürer, Geschichte i. 220, 229-233; Joseph Derenbourg, Essai sur l'Histoire et la Géographie de Palestine, pp.102–111; Wellhausen, I. J. G. pp.276, 280-285; F. W. Madden, Coins of the Jews, pp.91, 92; Hugo Willrich, Judaica: Forschungen zur Hellenisch-Jüdischen Geschichte und Litteratur, 1900, pp.74, 96. Dış bağlantılar Kraliçe Salome Alexandra Chabad.org The Salome No One Knows Ahitsel Arkeoloji Temmuz/Ağustos |} Bu konu 1901-1906 Yahudi (Jewish) Ansiklopedisi'nde Sunulmuştur. Kategori:Antik İsrail kralları Kategori:Haşmonayim Kategori:Kraliçeler Kategori:MÖ 139 doğumlular Kategori:MÖ 67 yılında ölenler