Sembolik mantık

[bullvar_katip]

Sembolik Mantık kavramının anlaşılması için öncelikle önermenin açıklanması gerekir. Önerme; bir yargı belirten, doğru veya yanlış olan cümlelere denir. Örneğin; "Ankara, Türkiye'nin güneyindedir." cümlesi bir önermedir ve bu önerme yanlıştır. "1 Ocak, yeni bir yılın başlangıcıdır." önermesi ise doğru bir önermedir. Önermeler mantığında basit önermeler p, q, r, s, t, v, z, ... gibi önerme sembolleriyle gösterilir. Doğru ya da yanlış kesin hüküm bildiren ifadelere önerme denir. Matematikte önermeler; p, q, r, s, t gibi küçük harflerle ifade edilir. Önermelerin doğruluk değeri belirlenirken önerme doğru ise D veya 1 ile, yanlış ise Y veya 0 ile gösterilir. N tane önermenin doğruluk değeri için alabileceği 2 tane farklı durum vardır. Bir önermenin olumsuzuna önermenin değili denir. Bir p önermesinin değili ~p veya p' ile gösterilir. Önerme eklemlerinin sembolik mantıkta kullanımı aşağıdaki tablodaki gibidir. Değil: Olumlu bir önermeyi olumsuz hale, olumsuz bir önermeyi ise olumlu hale getirir. Mehmet öğrencidir. (q) Mehmet öğrenci değildir. (~q) Önerme iki defa değillenirse tekrar kendine döner. Yani ~[~(p)]=p Ve (∧): İki basit önermenin "ve" ile bağlanmasıyla oluşan önermedir. Önermenin doğruluğu, önermeyi oluşturan bütün bileşenlerin aynı anda doğru olmasına bağlıdır. Veya (∨): İki basit önermenin "veya" ile bağlanmasıyla oluşan önermedir. Bu önermenin doğru olabilmesi için, önermelerden en az bir tanesinin doğru olması yeterdir. Ya Da : İki basit önermenin "ya da" ile bağlanmasıyla oluşan önermedir. Bu önermenin doğru olabilmesi için, önermelerden sadece 1 tanesi doğru olmalıdır. İse (⇒): İki basit önermenin "ise" ile bağlanmasıyla oluşan ekleme koşul önermesi denir.Koşul önermesinde ön bileşen doğru, sonraki bileşen yanlış değer almışsa bileşik önerme yanlış değer alır. Diğer durumlarda önerme doğru değer alır. Ancak ve ancak (⇔): İki basit önerme "ancak ve ancak ... ise" ile birleştirilmişse, ortaya çıkan bileşik önermeye karşılıklı koşul önermesi adı verilir. Bu önerme türünde, bileşenlerin hepsi de aynı değeri almışsa önerme doğru, diğer hallerde yanlıştır. Dolayısıyla, karşılıklı koşul ekleminin doğru olabilmesi için, bileşenlerden ikisi de doğru ya da ikisi de yanlış olmalıdır. Önermelerin doğruluk değeri D ve Y harfleri, 1 ve 0 sayıları ile belirtilir. Önerme doğru ise doğruluk değeri D veya 1, yanlış ise doğruluk değeri Y veya 0 olur. Bu önerme çeşileri tek yargı belirttiği için basit önermedir. Bileşik önermeler iki veya daha çok yargıyı birleştiren önermelerdir. Bu önermelerdeki yargılar mantık eklemleri -ise, ve, veya, ya da, ancak ve ancak- ile birbirine bağlanır. Örneğin; "Ali öğretmen veya öğrencidir." Bu cümlede "Ali öğretmendir." ifadesi ile "Ali öğrencidir." önermeleri "veya" eklemi ile birbirine bağlanmıştır. n sayıda önermenin adet ihtimali vardır. Aşağıdaki tabloda (p∧q)' ∧ [r'∨(p∧q)] ⇒ r önermesinin ihtimalleri bulunmuştur. Ayrıca bakınız Matematiğin temelleri Kategori:Matematiksel mantık