Şemsi Ahmed Paşa

[bullvar_katip]

Şemsi Ahmed Paşa (Osmanlıca: شمسي أحمد پاشا); (ö. 5 Mart 1580); Şam, Anadolu ve Rumeli beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır. Soyu Şemsi Ahmed Paşa Candaroğullarından Mirza Mehmed Paşa'nın oğlu olup Bolu'da doğmuştur. Annesi Osmanlı Sultan II. Bayezid'in oğlu Şehzade Abdullah'ın en büyük kızı Şahnisa Sultan'dır. Hayat Şemsi Paşa, dönemin imparatorluk konutu olan Topkapı Sarayı'nda büyüdü ve Osmanlı Enderûn okulu'na devam etti. Daha öncesinde bu görevde olması muhtemel olmakla birlikte 1534 yılı Temmuz'unda dergâh-i âlî müteferrikalığı yaptığı görülmektedir. 1537 yılı Mayıs ayında da bu görevde bulunan Ahmed Paşa, daha sonra rikâb ağalığı görevinde bulunmuştur. Bu görevinden sonra yaptıkları bilinmemekte olup 1548 yılı Şubat'ında serulûfeciyân-ı yemîn görevinde bulunmaktadır. Aynı yılın 24 Ekim'inde de sipahiler ağası olmuştur. 1553 yılında Safeviler üzerine yapılan sefer başlangıcına Sadrazam Rüstem Paşa'nın yanında sipahiler ağası olarak katılmış, devamında da Nahcıvan Seferi'nde yer almıştır. Sefer dönüşü 8 Ocak 1555'te Şam beylerbeyi olarak görevlendirilmiştir. Şeyhülislamın oğlu ve Şam kadısı olan Mehmed Çelebi ile anlaşmazlığı nedeniyle görevinden alınmıştır. İlerleyen yıllarda Rum beylerbeyi, 1562 yılında Anadolu beylerbeyi, 1564 yılında da Rumeli beylerbeyi olmuştur. Rumeli beylerbeyi olarak 1566 yılındaki Zigetvar Kuşatması'na katılmıştır. Zigetvar'ın fethinden sonra kendisine Babócsa kalesinin ele geçirilmesi görevi verilmişse de kendisi bu göreve yerine getirmekten kaçınmış ancak abisi Vezir Mustafa Paşa'nın baskısıyla Babócsa'ya hareket etmiş ve savunucuların yakıp terk ettiği kaleyi Osmanlı topraklarına katarak tamir ettirmiştir. 1569 yılı başlarında emekli olmuştur. Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa'nın başkasını istemesine karşın padişah II. Selim tarafından vezirlikle birlikte musâhiplik görevine getirilmiştir. II. Selim'in ölümünden sonra arasının iyi olmadığı Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa tarafından Bolu'ya gönderilse de padişah III. Murad tarafından yeniden musâhiplik görevine getirilmiştir. Yetenekli bir avcı olan Ahmed Paşa Paşa, III. Murad'ın av arkadaşı olarak sarayda etkin bir konumda bulunmuştur. 5 Mart 1580'de ölmüştür. Yaptırdıkları Osmanlı imparatorluk mimarı Mimar Sinan'ı, Boğaziçi kıyısındaki ana ikametgahı olan Şemsi Paşa Sarayı yakınında bir cami ve bitişik külliye inşa etme göreviyle görevlendirdi. Şemsi Paşa Camii, Mimar Sinan'ın kentteki en küçük camilerinden biri olmasına karşın, minyatür boyutları ve denize sıfır konumu nedeniyle en bilinen camilerden biridir. Mimar Sinan'ın mimariyi doğal peyzajla organik olarak harmanlama becerisinin başlıca örneği olarak bahsedilir.[[Dosya:İstanbul 5103.jpg|küçükresim|sol|200px|Şemsi Paşa Camii]] Şairliği Ahmed Paşa, Şemsî mahlasıyla şiirleri olan divan şairlerindendir. Çocukları Şemsi Paşa'nın biri kızı, ikisi erkek olmak üzere üç çocuğu oldu: Kızı Fahrünnisâ Hatun Oğulları Mahmud Paşa Mustafa Bey Kaynakça Dış kaynaklar Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954 6.bas.: 2011) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu, ISBN 978-975-16-0010) İbrahim Peçevi Efendi (haz. Baykal, Bekir Sıtkı) (1999), Peçevi Tarihi (2 Cilt), C.1 say.140-141, İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı. ISBN 975-17-1109-6 Uluçam, Müjdat. "Şemsi Ahmed Paşa (Kızılahmedli)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.583, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01. Afyoncu, Erhan "Şemsi Ahmed Paşa" (2010) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:38 Sayfa:527-529 İstanbul:TDV Yayınları. Online: Kategori:1580 yılında ölenler Kategori:Osmanlı paşaları Kategori:İstanbul'da ölenler Kategori:Candaroğulları Beyliği Kategori:Osmanlı Rumeli valileri Kategori:Osmanlı Anadolu valileri Kategori:Osmanlı Şam valileri