Şenocak, Şavşat

[bullvar_katip]

Şenocak, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Şenocak köyünün eski adı Çakvelta'dır. Gürcüce bir yer adı olan Çakvelta (ჩაქველთა), Gürcistan'da bir yerleşim olan Çakvi'den (ჩაქვი) türemiş olabilir ve bu durumda "Çakvi'lilerin yeri" anlamına gelir. Çakvelta Türkçeye aynı biçimde Çakvelta (چاكولتە) olarak girmiş, ancak "Çakolta" biçiminde okunmuştur. Çakvelta köyü, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Çakvelta'da 9-10. yüzyılda inşa edilmiş Bara Kalesi buranın çek eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Ayrıca köyün adı ve buradaki Gürcüce mevki adları da o dönemden kalmış olmalıdır. Çakvelta köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin de Çakvelta (Чаквелта) adıyla kaydettiği yerleşim, Artvin sancağı içinde Şavşet-İmerhevi kazasının köylerinden olan Svirevani köyünün beş mahallesinden biriydi. 1886 tarihli nüfus sayımında Çakvelta mahallesinde 12 hane bulunuyordu. Svirevani köyünde ise 72 hanede 453 kişi yaşıyordu. Köyde hane başına düşen ortalama kişi sayısı üzerinden Çakvelta’nın nüfusunun yaklaşık 75 kişiden oluştuğu söylenebilir. Svirevani köyünün ve Çakvelta mahallesinin nüfusunun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze 1890'ların başında Çakvelta'yı İmerhevi vadisinde Gürcü dilinin konuşulduğu köyler arasında saymış, köyünün yakınında bir ormanda bir kilisenin bulunduğunu belirtmiştir. 1886 tarihli Rus nüfus sayımından önce Çakvelta köyünden 12 hanenin Osmanlı ülkesine göç ettiğini yazmıştır. Çakvelta, 1904 yılında Şavşeti bölgesini ve köyü gezmiş olan Doğubilimci Nikolay Marr’ın verdiği bilgiye göre Svirevani köyünün altı mahallesinden biriydi. Çakvelta köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Çakvelta köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı. Çakvelta köyü, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde ayrı bir köy olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte de Svirevani köyünün mahallesi olduğu bilinmektedir. 1925 yılında Svirevani'nin adı Dultu olarak değiştirilmiş, Çakvelta ise adı değiştirilmeden "Çakolta" olarak kalmıştır. 17 Şubat 1947 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan bir tamimle Çakolta, Dutlu köyünden alınmış ve bir mahalle olarak Kayabaşı köyüne bağlanmıştır. 1970 genel nüfus sayımında "Şenocak" olarak kaydedilmiş olan yerleşim, Artvin iline bağlı Şavşat ilçesinin merkez bucağının köylerinden biriydi ve nüfusu 427 kişiden oluşuyordu. Şenocak köyünün bür süre önce Kayabaşı köyünden ayrıldığı anlaşılmaktadır. Nitekim Kayabaşı köyünün nüfusu 1965 yılında 636 kişiden oluşurken, 1970 yılında bu sayısı 175 kişiye gerilemişti. Çakvelta’da bilinen tek tarihsel yapı, Çakvelta ve Cvarishevi sınırında yer alan Bara Kalesi’dir. Kireç harcıyla inşa edilmiş olan orta büyüklükteki Bara Kalesi'nin (87 × 25 m), yapısal özelliklerine bakılarak 9-10. yüzyıllarda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Coğrafya Şenocak köyü, Artvin il merkezine 100km, Şavşat ilçe merkezine 25km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Şavşat belde ve köyleri