Şevket Raşit Hatipoğlu

[bullvar_katip]

Mustafa Şevket Hatipoğlu (10 Ağustos 1898, Menemen, İzmir - 12 Kasım 1973), Türk devlet adamı, akademisyen. VI. dönem (ara seçim) Afyonkarahisar, VII., VIII., XII., XIII. dönem Manisa milletvekili olarak TBMM’de yer almış; 13., 14. ve 15. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetlerinde Ziraat Vekili (Tarım Bakanı), 27. hükûmette Millî Eğitim Bakanı olarak görev yapmış bir siyasetçidir. "Türkiye'de Çay İktisadiyatı" başlıklı kitabı ile çayın Türkiye’de üretiminin ekonomik şartlarını araştırdı. Türk çaycılığının kurucularından birisi kabul edilir. Yaşamı 10 Ağustos 1898 tarihinde İzmir'in Menemen ilçesi, Helvacı Köyü’nde doğdu. 1916 yılında Bursa Ziraat Okulu'nu bitirdi. Aynı yıl I. Dünya Savaşı'na subay olarak katıldı; 1920 yılında terhis oldu. 1920 yılında girdiği İstanbul Halkalı Yüksek Ziraat Okulu'ndan 1923 yılında Ziraat Mühendisi olarak mezun oldu. 1923-1925 yılları arasında İzmir Ziraat Okulu'nda öğretmenlik yaptı. 1925-1926 yıllarında Paris'te Ulusal Angronik Enstitüsü'nde, 1927-1929 yılları arasında Berlin Yüksek Ziraat Okulu'nda Genel Ekonomi ve Ziraî Ekonomi alanında ihtisas yaptıktan sonra 1929-1931 Leipzig Üniversitesi'nde felsefe doktorası yaptı. Doktorasını tamamladıktan sonra yurda dönerek 1932 - 1940 yılları arasında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde doçent ve profesör olarak görev yaptı. Çay İktisadiyatı 1936 yılında devrin Ziraat Vekili Muhlis Erkmen'le Rize’ye yaptığı tetkik gezisinden sonra çay konusunu araştırmakla görevlendirildi. Bu görev, onun Rize köylüsüne ithaf ettiği “Türkiye'de Çay İktisadiyatı” adlı kitabını yazması ve Tarım Bakanlığı'na sunması ile sonuçlandı. Kitaptaki önerilerin uygulanmaya konması, Türkiye'de çay üretiminin yerleşmesinde önemli rol oynadı.. Hatipoğlu bu araştırmayı yapmakla yetinmeyerek Tarım Bakanlığı ve hükûmet nezdinde de ısrarlı çalışmalarla çay işinin yeniden ele alınmasında baş rolü oynamıştır. Siyasi yaşamı Ara seçimde Afyonkarahisar milletvekili seçilerek VI. Yasama döneminde TBMM'ye girdi. VII. ve VIII. dönemlerde Manisa milletvekili olarak mecliste yer aldı. 1942-1946 yılları arasında Tarım Bakanı olarak görev yaptı. Bakanlığı sırasında 1943 yılında 4481 sayılı “Ziraat Vekâleti Teşkilatının Nakil ve Teknik İşletme Vasıtaları ile Teçhizi Kanunu”nun çıkarılmasını sağlayarak, tarım hizmetlerinin görülmesi için Tarım Bakanlığı teşkilatının teknik araçlar ve imkânlarla donatılmasını mümkün kıldı; 4486sayılı kanunla Teknik Tarım ve Teknik Bahçıvanlık Okulları açılmasını sağladı. 4604 sayılı kanunu çıkartarak, Türkiye Ziraî Donatım Kurumu'nu kurdu. 4753 sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu ile 5000 dönümden fazla toprak sahiplerinin topraklarını kamulaştırarak topraksız çiftçiye dağıtmayı sağlamak istedi ancak kanun uygulamaya geçmedi. Temsilciler Meclisi'nde Manisa İli temsilcisi olarak yer aldı (6 Ocak 1961 - 15 Ekim 1961). 1961 yılı seçimlerinde yeniden Manisa milletvekili seçildi. 1962-1963 yıllarında Millî Eğitim Bakanı olarak görev yaptı. Manisa milletvekilliği görevine XIII. yasama döneminde de devam etti. Evli ve 4 çocuk babası olup, 12 Kasım 1973 tarihinde hayatını kaybetti. Başlıca basılı eserleri Türkiye Ekonomisinin Temeli, Ziraat (1932) Türkiye Dış Ticareti'nde Ziraatın Payı (1936) Türkiye Ziraatında Hububatın Yeri ve Önemi (1937) Türkiye'de Çay Ekonomisi (1939) Ziraat Aleminden Vakıalar ve Düşünceler (1939) Ormancılıktan Vakıalar ve Düşünceler (1965) Başlıca diğer eserleri Prof. Dr. Şevket Raşit Hatipoğlu 1942-1946 tarihleri arasındaki Tarım Bakanlığı sırasında Türkiye'de Tarım Reformu'nun temel taşları olan yasaları hazırlamış ve kurumları kurmuştur. Özetle bunlar, Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu Türkiye Zirai Donatım Kurumu Devlet Üretme Çiftlikleri: Bunların en büyüğü 1,700,000,000 m2 (1,700,000 dekar) olan Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliğidir. Ormanların Korunması Kanunu ve Devlet Orman İşletmeleri Kurulması Teknik Ziraat ve Bahçıvanlık Okulları Ayrıca bakınız Zihni Derin Ali Rıza Erten Kaynakça Özel Genel KARAKAŞ, Y. (2014). Manisa Milletvekillerinden Şevket Raşit Hatipoğlu (1898-1973). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi; 12(3): 122-139. Kategori:1898 doğumlular Kategori:1973 yılında ölenler Kategori:İstanbul Halkalı Yüksek Ziraat Okulunda öğrenim görenler Kategori:Menemen doğumlular Kategori:Türk profesörler Kategori:Türk ekonomi akademisyenleri Kategori:Türkiye Cumhuriyeti Devlet Bakanları Kategori:TBMM 6. dönem Afyonkarahisar milletvekilleri Kategori:TBMM 7. dönem Manisa milletvekilleri Kategori:TBMM 8. dönem Manisa milletvekilleri Kategori:TBMM 12. dönem Manisa milletvekilleri Kategori:TBMM 13. dönem Manisa milletvekilleri Kategori:TBMM 1961 Kurucu Meclis Manisa il temsilcisi Kategori:Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeleri Kategori:TBMM Anayasa Komisyonu Kategori:TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Kategori:TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanları Kategori:Çay Kategori:İzmir doğumlular