Sihl

[bullvar_katip]

küçükresim|290px|Sihl'in geçtiği yerler ve ırmak kolları Sihl, İsviçre'de bir ırmak. Limmat ırmağının en büyük yan koludur. 68km (Sihl Gölü ile birlikte 73km) uzunluğundaki ırmak Kanton Schwyz'deki İsviçre Önalplerinden doğar, Sihl gölünde bir baraj gölü oluşturur ve Zürih'te Limmat ırmağına bağlanır. Sihl gölünden yararlanan Etzel hidroelektrik santrali Sihl'in su akış gücünü ve kalitesini azaltmıştır. Toplam 241km2'lik bir alanı sular. Irmağın adına ait ilk kayıtlar 1018 yılından kalmadır ve "Sylaha" olarak anılmaktadır. Keltçe kökenlidir ve "güçlü" anlamına gelir. Akış doğrultusu Irmak Kanton Schwyz'deki Drusbergs dağından doğar, Einsiedeln'de 11km2 büyüklüğündeki Sihl baraj gölünü oluşturur. (Bugün Sihl gölünün bulunduğu yerde bundan 15.000 yıl önce daha da büyük bir doğal göl vardı.) Baraj duvarına kadar yerine göre 0,3 ile 0,4 m3 su taşırken, bu miktar Zürih kanton sınırlarına geldiğinde 2,5 ile 3,0 m3 arasında değişir. Suyun ortalama yüzde 88'i enerji kazanımı için kullanılır. Bu su Etzel üzerinden taşıma borularıyla Altendorf'taki güç santraline aktarılır ve oradan da Zürih gölüne akıtılır. Baraj duvarının biraz altında, Egg SZ'de Teufelbrücke (şeytan köprüsü) bulunur. Burası aynı zamanda 16. yüzyılın önemli bilim adamlarından Paracelsus'un doğum yeridir. Einsiedeln ile Pfäffikon SZ'yi birbirine bağlayan yol Yakup'un tarihi hac yollarından biridir. Sihl'in en büyük alt kolu Alp ırmağıdır ve Biberbrugg'da ırmağa bağlanır.Hemen sonrasında Sihl Kanton Schwyz'den ayrılır ve Zug ve Zürih kantonlarının sınır çizgisini oluşturur. Kanton Zürih'in içinde oluşturduğu Sihl vadisinin solunda Albis sıradağları, sağında ise Zimmerberg tepelikleri bulunur. Sihlbrugg ve Langnau am Albis arasında ise bir zamanlar Zürih'in odun gereksinimini karşılayan yerlerden biri olan, şimdi koruma alanı yapılmış olan Sihl ormanı uzanır. Bu bölgede Sihl, suyunun önemli bir bölümünü kaybeder. 19. yüzyılda fabrikalar enerji elde etmek ya da işlemlerde kullanmak üzere "sınırsız süreyle" ırmak suyunu kullanma hakkına sahiplerdi. Irmak yatağı sayısız kez değiştirildiği için akarsu miktarı sürekli azaldı. Zürih-Brunau'da ırmak köprülerin ve Sihlhochstrasse adındaki otobanın altında kalır ve yukarıdan görünmez. Sihlhölzli'de tekrar yukarı çıkar ve kentin içinde Staufacherstrasse ve Selnau'daki köprülerin altından akar. Son 100 metresinde Zürih'in kent tahkimatı için yapılmış olan Schanzengraben ile birleşir. Hemen sonra Zürih Hauptbahnhof'un peronlarının altından geçer ve Platzspitz'de Limmat'a dökülür. Tarihçe Bugün enez bir biçimde akan Sihl ırmağı her zaman böyle dingin değildi. Günümüzden 20 yüzyıl önce yılda 18.000 m3 molozu Alpler'den alıp Zürih bölgesine yığıyordu. Sihl daha Limmat'a ulaşmadan önce Zürih gölüne doğru bir delta oluşturuyordu. MÖ 1. yüzyılda bugünkü Bahnhofstrasse ve Paradeplatz'ın bulunduğu bölgeler sular ve balçık içinde alanlardı. Böylece göl seviyesi yükseldi ve Limmat biraz daha kuzeye kaydı. Roma döneminde Sihl deltasındaki alüvyonların temizlenmesi ile göl seviyesi aşağı indi. Geç Roma döneminde ve Roma sonrası dönemde alüvyonlar hiç temizlenmedi ve göl seviyesi yeniden yükseldi ve Limmat yine birikti. Ortaçağın ilk dönemlerinde Sihl yeniden düzenlendi ve Fraumünster'in yapıldığı 853 yılında göl seviyesi bugünkü seviyeye geldi. Sel felaketi tehlikesi Sihl'den dolayı Zürih'teki son büyük sel baskını 1910 yılında oldu. Ancak Zürih'i içine alacak bir sel baskını tehlikesi her zaman vardır. Kanton Schwyz'de yaşanacak büyük bir fırtınada Önalplerden büyük bir sel suyu Zürih'e ulaşabilir. Sihl gölündeki baraj kapaklarının yıkılması durumunda Zürih kenti metrelerce sular altında kalabilir. Böyle bir felaket durumunda oluşacak sel, kent sınırındaki Leimbach'a bir buçuk saat içinde, kent merkezine iki saat içinde, kentin diğer yönündeki Altstetten'a ise 3 saat içinde ulaşabilecektir. Olası böyle bir tehlikeyi önlemek için 2015 yılında iki proje tartışılmaktadır. Bunlardan biri Etzel'deki taşıma borularını genişleterek, daha fazla enerji üretiminin yanında Sihl gölünün havzasını genişletmek, diğeri de Langnau am Albis ile Zürih gölü arasına galeriler yapmak biçimindedir. Resim galerisi Kaynakça Kategori:İsviçre'deki nehirler Kategori:Aare kolları Kategori:Schwyz (kanton) Kategori:Zürich (Kanton)