Sinan Cemgil

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Sinan Cemgil (d. 15 Kasım 1944, İstanbul - ö. 31 Mayıs 1971, Nurhak), siyasi aktivist. Türkiye'de 68 kuşağının önemli isimlerindendir. 1964 yılında Mimarlık Fakültesi öğrencisi olarak girdiği ODTÜ'de üniversite reformu talebiyle gerçekleştirilen boykot, işgal eylemlerine ve ABD Büyükelçisi Robert Komer'in arabasının yakılmasına önderlik etmiştir. Silahlı Marksist-Leninist bir örgüt olan Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu örgütünün kurucularındandır. Yaşamı 15 Kasım 1944 tarihinde İstanbul’da doğdu. Her ikisi de öğretmen olan Adnan Cemgil ve Nazife Cemgil çiftinin ikinci oğludur. Anne tarafından dedesi Erzurumlu Cemal Bey Kurtuluş Savaşı'na Muğla'dan IV. Kuvâ-yi Milliye başkanı olarak katılıp mücadeleyi örgütleyenlerdendir. 1950 yılında kurulan Türk Barışseverler Cemiyeti'nin sekreterliğini üstlenen babası, cemiyet Türkiye'nin Kore Savaşı'na TBMM kararı olmaksızın asker göndermesini protesto eden bir bildiri dağıttığı için tutuklanan dernek yöneticileri arasındaydı. Annesi de aynı dava yüzünde Yozgat’a sürgüne gönderilmiştir. Babası 1951 yılında tahliye edildikten sonra annesinin yanından ayrılarak babası ve kardeşi ile İstanbul'a gitti. Yozgat'ta kalan annesi 1955'te istifa ederek yanlarına geldi. Sinan Cemgil, liseyi İtalyan Lisesi'nde okudu. Onun lise yıllarında anne ve babası Türkiye İşçi Partisi'ne katıldı ve partinin önemli kademelerinde yer aldı. Annesi Nazife Cemgil 1965 genel seçimlerinde Aydın milletvekili adayı, babası Adnan Cemgil 1965 genel seçimlerinde Bursa milletvekili adayı, 1968 senato seçimlerinde Zonguldak senatör adayı olmuştur. Sinan Cemgil, 1964'te Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mimarlık Fakültesi'ne girdi. Öğrencilik yıllarında siyasetle ilgilendi. 1965 yılında arkadaşlarıyla Dönüşüm adlı bir dergi çıkardı; dergi satarken arkadaşı Şirin Yazıcıoğlu ile birlikte gözaltına alındı. Aynı yıl ODTÜ Sosyalist Fikir Kulübü’nün (SFK) kuruluşuna katıldı, bir süre genel başkanlığını yaptı ve Türkiye İşçi Partisine (TİP) de üye oldu. 1964 Kıbrıs olayları sonrasında ABD'nin politikaları nedeniyle Türkiye'de o yıllarda yaygınlaşan Amerikan-karşıtı görüşleri benimsedi. Bir sınav esnasında ABD'li bir öğretim üyesinin, "İngilizce bilmiyorum" diyen bir öğrenciye, “Yıllardan beri ODTÜ’de İngilizce eğitim görüyorsunuz. Nasıl İngilizce bilmezsiniz?” demesi üzerine, onun adına verdiği şu yanıt ünlüdür: “Biz, ODTÜ’de İngilizce üç kelime öğrendik: Yanke Go Home" 1966 Varto depremzedeleri için ODTÜ’nün 10 ev yaptığı Muş'un Korkut ilçesine bir ilkokul yapma amacıyla 1967 yılında giden ODTÜ kafilesinde yer aldı. İlçede sekiz hafta kalarak ilkokulu bitiren kafiledekiler, bir yandan da halk kültürü üzerine incelemelerde buludu. Bu sırada öğrendikleri ”Çift jandarma" türküsü, o yıllarda öğrenciler arasında çok söylenen bir türkü olmuştur. 1967'de Antalya'nın Elmalı ovasındaki topraksız köylülerin toprak sahibi ağalarla mücadelesi ile başlayan Elmalı Olayları sırasında köylülere destek vermek için değişik aralıklarla yöreye giden öğrenciler arasında yer aldı. Elmalı köylülerini ziyaretinin Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Merkezi tarafından tepki ile karşılanması üzerine TİP’ten istifa etti. "Üniversite Öğrenci Birliği seçimlerine “Toplumcu Grup” adıyla katılan grupta yer aldı. Ekim 1968'de üniversite reformu talebiyle ODTÜ’de gerçekleşen boykota, Ocak 1969'da ABD Büyükelçisi Robert Komer'in ODTÜ ziyaretinde arabasını yakılması olayına, Nisan 1969’daki ODTÜ'nün öğrenciler tarafından işgaline önderlik etti. 8 Şubat 1969 yılında Şirin Yazıcıoğlu ile evlendi. 28 Ocak 1970'te bu evlilikten bir oğlu oldu. Oğluna, faili meçhul bir cinayet sonucu öldürülen arkadaşı Taylan Özgür'ün adını verdi. Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu ve eylemler 1970 yılında, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Alpaslan Özdoğan, Deniz Gezmiş ve Cihan Alptekin'le birlikte Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nun (THKO) kuruluş çalışmalarını yürüttü. THKO'nun şehir gerillası eylemlerinde yer aldı. 12 Mart 1971 muhtırası’ndan sonra, arkadaşlarıyla birlikte Ankara'dan ayrıldı. Sinan Cemgil ve arkadaşları, Yozgat'ı geçtikten sonra anayoldan güneye doğru inerek Sarıkaya ilçesinde ve tanıdıkları bir üsteğmenin evinde konakladı (üsteğmen daha sonra bu olay nedeniyle tutuklanacaktır). Bir müddet dinlendikten sonra tekrar yola çıkartılar. Tecer İstasyonu'ndan trenle Malatya'ya kadar gittiler. Elbistan civarındaki Nurhak Dağı'na çıkarak burada arkadaşlarıyla birlikte THKO'nun gerilla kampını kurdular. Sinan Cemgil komutasındaki gerilla birliği, planlandığı gibi Kürecik Radar Üssü'nü basmak için harekete geçti. Ölümü Kürecik Radar Üssü’ne yapacakları baskın öncesinde Sinan Cemgil ve arkadaşları, Adıyaman ili Gölbaşı ilçesine bağlı İnekli (yeni adıyla Yeşilova) Köyü muhtarının ihbarı üzerine kuşatıldı. Cemgil, 31 Mayıs 1971’de Nurhak dağlarında arkadaşları Kadir Manga ve Alpaslan Özdoğan ile birlikte askerlerle çıkan çatışmada öldürüldü. Naaşını almaya anne ve babası gelmiştir. Annesi oradaki köylülere şunları söylemiştir: Naaşı, 10 Haziran 1971 günü naaşı İstanbul'a getirildi ve Karacaahmet Mezarlığına gömüldü. Yazılarda Sinan Cemgil Kitaplar Sinan: Nurhak Dağlarından Sonsuzluğa, Turhan Feyizoğlu, Ozan Yayıncılık, İstanbul, Ağustos 2000, ISBN 975-7891-29-0 Gülünün Solduğu Akşam, Erdal Öz, Can Yayınları, İstanbul, 1997, ISBN 978-975-510-086-9 Öldükleriyle Kalmadılar, Orhan İyiler, Ceylan Yayıncılık, İstanbul, 1996, ISBN 978-975-842-606-5 Filmler Hoşçakal Yarın (Sinan Cemgil'in rolünü Rıza Sönmez oynamıştır) Diziler Hatırla Sevgili (Sinan Cemgil rolünü Çetin Demir oynamıştır) Ayrıca bakınız Türkiye'de 68 kuşağı Deniz Gezmiş Hüseyin İnan Yusuf Aslan Mustafa Yalçıner 12 Mart Darbesi Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi Mahir Çayan İbrahim Kaypakkaya Harun Karadeniz Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF) Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu (DEV-GENÇ) Notlar Kaynakça Kategori:1944 doğumlular Kategori:1971 yılında ölenler Kategori:Türk devrimciler Kategori:Türk marksistler Kategori:Türk sosyalistler Kategori:Karacaahmet Mezarlığı'na defnedilenler Kategori:Çatışmada ölen Türkler Kategori:Türkiye'de ateşli silahtan ölenler Kategori:Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu Kategori:68 kuşağı Kategori:Kahramanmaraş'ta ölenler Kategori:İstanbul doğumlular

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Sinan Cemgil

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi