Şırnak (il)

[bullvar_katip]

Şırnak, (Kürtçe: Şirnex) Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan bir ildir. Güneyinde Irak, batısında Mardin, kuzeyinde Siirt, doğusunda ise Hakkâri vardır. Şırnak ili nüfusu: 557.605'dir. Bu nüfusun % 75,1'i şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 7.078km2'dir. İlde km2'ye 76 kişi düşmektedir. 2021 TÜİK verilerine göre 7 İlçe, 19 belediye, bu belediyelerde 91 mahalle, ayrıca 196 köy bulunmaktadır. Nuh Peygambere ait olduğu öne sürülen bir türbe, Şırnak'ın Cizre ilçesinde bulunur. Tufandan sonra Nuh'un ilk yerleştiği şehir olduğu rivayet edilir. İl, Irak ve Suriye'ye komşudur. Şırnak, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Siirt ilinden ayrılarak Türkiye'nin 73. ili olmuştur. Aynı kanunla Siirt'in Eruh ilçesine bağlı Güçlükonak bucağı bu ilin ilçesi olmuş, ayrıca Mardin'in İdil, Cizre ve Silopi ilçeleriyle Hakkari'nin Uludere ve Beytüşşebap ilçeleri buraya bağlanmıştır. Ağustos 2015 tarihinden itibaren Şırnak il merkezi ve Cizre, İdil ve Silopi ilçelerinde çatışmalar yaşanmıştır. Bu çatışmalar 3 Haziran 2016'da son bulmuştur. Toponimi İsminin Şehr-i Nuh'tan geldiği söylenir. Şırnak'ın Kürtçe'de karşılığı Şirnex'dir. İlçeler Şırnak ilinin yedi ilçesi vardır, Şırnak (il merkezi) Beytüşşebap Cizre Güçlükonak İdil Silopi Uludere Yönetim İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar. İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23) İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer. Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur. Şırnak Valisi, 1973-Elazığ doğumlu Cevdet ATAY’dır. Ağustos 2023 sayılı kararla Düzce Valisi iken atanmıştır. Şırnak Belediye Başkanı, 1963-Şırnak doğumlu Mehmet Yarka(AK Parti), 31 Mart 2019 seçimlerinde %61,72 oy oranıyla seçilmiştir. Cizre ve İdil'in HDP'li belediye başkanları seçildikten sonra İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınmış, yerine ilçe kaymakamları kayyum atanmıştır. 2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Şırnak İl Genel Meclisi üye sayısı, 9 AK Parti,18 HDP olmak üzere 27’dir.Şırnak Belediye Meclisi ise 17 AK Parti ve 8 HDP olmak üzere 25 üyeden oluşur. 2018 Genel seçimleri sonucu, Şırnak'ı temsilen TBMM'de AK Parti'den 1 milletvekili (Rizgin Birlik) ve HDP'den 3 milletvekili (Hasan Özgüneş, Nuran İmir, Hüseyin Kaçmaz) seçilmiştir. Nüfus Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2023 verileri ) Şırnak ili nüfusu: 557.605'dur. Bu nüfusun % 75,45'i şehirlerde yaşamaktadır (2022 sonu). İlin yüzölçümü 7.078 km'dir. İlde km'ye 79 kişi düşmektedir. (Bu sayı Cizre'de 360’dır.) İlde yıllık nüfus artışı % 2,02 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Cizre (% 2,90)- idil (%-0,79) 06 Şubat 2023 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 7 İlçe, 19 belediye, bu belediyelerde 91 mahalle ve ayrıca 196 köy vardır. Konum Spor küçükresim|Şırnak şehir stadyumu 2018-2019 Sezonu sonunda, Şırnak’ın futbol 3. Ligdeki temsilcisi Cizre Spor, grubunda 14.olmuştur. Voleybol erkek liglerinde Cizre Belediyesi 1. lige, Silopi Gençlik Merkezi de 2. Lige yükselmiştir. Ayrıca BAL’da ve kadın futbol liglerinde birer takımı vardır. Voleybol 2. Liglerinde 2 takımı kalmıştır. Hentbol erkeklerde Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Spor, 1. Ligde, Genç Yıldızlar SK da 2. Ligdedir. Ayrıca, Şırnak'ın 8 voleybol, 1 hentbol takımı daha bölgesel liglerde yer almıştır. Futbol Türkiye Kupası 'nda Cizre Spor, 2.turda elenmiştir. Erkekler Türkiye Kupası (hentbol)'nda Şırnak GHSİM SK. çeyrek finalde elenmiştir. Önemli spor tesisleri: Şırnak Şehir Stadyumu (3.050), Cizre İlçe Spor Salonu (2.000). Ayrıca bakınız Şırnak ilindeki yerleşim yerleri listesi Şırnak Üniversitesi Şırnak ili genel seçim sonuçları Kızıl Medrese Kaynakça Dış bağlantılar Şırnak Valiliği Şırnak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü