Sırpça

[bullvar_katip]

Sırpça (Sırp Kiril: , Latin: srpski jezik), Slav dillerinin güney grubuna ait, çoğunlukla Sırplar tarafından konuşulan dil. Hırvatça, Karadağca ve Boşnakçanın da dahil olduğu Sırp-Hırvat dili'nin standart bir formu olarak kabul edilmektedir. Sırpça, Sırbistan'ın ve Kosova'nın resmî dilidir. Ayrıca Bosna-Hersek'in 3 resmî dilinden biridir. Dil aynı zamanda Karadağ, Hırvatistan, Makedonya, Romanya, Slovakya ve Çekya'da azınlık dili olarak tanınmaktadır. Yaklaşık 10 milyon Sırp tarafından konuşulmaktadır. Dil Türkçeden kelimeler almıştır. Dilsel özellikler Alfabe Sırpça hem Latin alfabesi (латиница, latinica) hem de Kiril alfabesi (ћирилица, ćirilica) kullanılarak yazılmaktadır. 19. yüzyılda Kiril alfabesi Sırpçaya uyarlanırken, her ses için bir harf oluşturulmuştur. Bu yüzden Türkçe gibi Sırpça da yazıldığı gibi okunan ve okunduğu gibi yazılan bir dil olmaktadır. Otoriteler her ne kadar iki alfabeyi de tarih boyunca resmî olarak kabul etmiş olsa da tarihsel nedenler öne sürülerekten 2006 yılında Sırbistan Kiril alfabesini tek resmî alfabesi olarak kabul etmeye başlamıştır. Bu yasa sadece resmî evrakları ve devlet konuşmalarını kapsadığı ve günlük dil veya medya, ticaret ve yayın dilleri üzerinde bir hükmü bulunmadığı için Latin alfabesi özellikle özel yayın organları ve sokak levhalarının yazımında yaygınca kullanılmaktadır. 2014 yılında yapılmış bir anket Sırp halkının 47%'sinin Latin alfabesini, 36%'sının ise Kiril alfabesini tercih ettiğini ortaya koymuştur. Kiril alfabesi А Б В Г Д Ђ Е Ж З И Ј К Л Љ М Н Њ О П Р С Т Ћ У Ф Х Ц Ч Џ Ш Latin alfabesi A B C Č Ć D Dž Đ E F G H I J K L Lj M N Nj O P R S Š T U V Z Ž Şiveler Sırpçanın iki büyük şivesi vardır: Shtokavian: Standart lehçedir. Torlakian: İkinci büyük diyalektdir. Sırbistan, Kosova, Makedonya başta olmak üzere diğer Balkan ülkelerinde konuşulur. Osmanlı Türkçesi ile etkileşim [[Dosya:Serbo croatian languages2006.png|küçükresim|500px|Sırpça'nın Sırp-Hırvatça içindeki coğrafi dağılımı (2006)]] Sırp-Hırvatçada Osmanlı Türkçesi kökenli yaklaşık 8965 sözcük bulunmaktadır. Aşağıdaki tablo bu kelimelere örnekler içermektedir. Sırpça kelime ve cümle kalıpları Zdravo: Merhaba. Ćao: Selam Kako si: Nasılsın ? Kako ste: Nasılsınız ? Dobro sam: İyiyim. A vi?: Peki ya siz? A ti?: Peki ya sen? I ja sam dobro: Ben de iyiyim. Hvala: Teşekkür ederim. Hvala lepo: Çok teşekkür ederim. Vidimo se: Sonra görüşürüz. Drago mi je/Milo mi je: Memnun oldum. Molim vas: Lütfen. (sizli) Molim te: Lütfen. (senli) Volim te: Seni seviyorum. Dobro došli: Hoş geldiniz. Do viđenja: Hoşça kal. Dobar dan: İyi günler. Dobro jutro: Günaydın. Dobro veče: İyi Akşamlar. Laku noć: İyi geceler. Ne razumem: Anlamıyorum. Ne razumem te: Seni anlamıyorum. Ko ste vi?: Kimsiniz? Ko si ti?: Kimsin? Razumete li srpski: Sırpça anlıyor musunuz? Da li govoriš srpski: Sırpça konuşuyor musun? Razumem srpski: Sırpça anlıyorum. Govorim srpski: Sırpça konuşuyorum. Učim srpski: Sırpça öğreniyorum. Volim jabuku: Elmayı severim. Od kojijaste: Kimlerdensiniz? Kako se zovete?: Adınız nedir? Kako se zoveš?: Adın ne? Zovem se . . .: Adım. . . Iz Turske: Türkiye'den. Ja sam iz Turske: Türkiyeliyim. Ja sam Turčin/Turkinja: Türküm. (eril-dişil) Izvinite: Affedersiniz. Izvini: Affedersin. Izvolite: Buyrun. Kako je vreme: Hava nasıl? Da: Evet. Ne: Hayır. Gde: Nerede? Šta radite: Ne yapıyorsunuz? Šta radiš: Ne yapıyorsun? Jeste li Englez/Engleskinja: İngiliz misiniz? (eril-dişil) Jeste li Srbin/Srpkinja: Sırp mısınız? (eril-dişil) Jeste li gladni?: Aç mısınız? Jesam: olumlu. (ben) Nisam: olumsuz. (ben) Šta: Ne? Zašto?: Niçin? Nemoguće: İmkânsız. Ne razumem srpski: Sırpça anlayamam. Ne govorim srpski: Sırpça konuşamam. Učenik: Ögrenci Advokat: Avukat Lekar: Doktor Novinar: Gazeteci Imate li rezervacije: Rezervasyonunuz var mı? Imam . . . godina/godine/godinu: Ben . . . yaşındayım. (Yaşın son hanesine bağlı olarak 1 godinu; 2,3 veya 4 godine; 5> ve 11/19 arası godina kullanılır.) Da li si dobro: İyi misin? Majka/Mama: Anne Otac/Tata: Baba Sestra: Kız kardeş Pasoš: Pasaport Carinik: Memur Vino: Şarap Gladan: Aç Belo: Beyaz Crna: Siyah/Kara Gora: Dağ (Günlük dilde "planina" kullanılır.) Reka: Nehir Ovo: Bu Voda: Su Hladno: Soğuk Vreme: Hava Srbija: Sırbistan Beograd: Belgrad Crna Gora: Karadağ Turska: Türkiye Bosna i Hercegovina: Bosna Hersek Makedonija: Makedonya Hrvatska: Hırvatistan Smrt: Ölüm Država: Devlet Republika: Cumhuriyet Kraljica: Kraliçe Čokolada: Çikolata Ostrvo: Ada Kaynakça Ayrıca bakınız Sırp-Hırvatça Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti Dış bağlantılar Sırpça-Azerbaycan Türkçesi konuşma cümleleri