Sivas Katliamı

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Sivas Katliamı, Sivas Olayları, Madımak Katliamı ya da Madımak Olayı, 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta düzenlenen Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında Madımak Oteli'nin radikal İslamcı bir grup tarafından yakılması ve çoğunluğu Alevi 33 yazar, ozan, düşünür ile 2 otel çalışanının yanarak ya da dumandan boğularak hayatlarını kaybetmeleri ile sonuçlanan olaylardır. Katliam sırasında dışarıda toplanan saldırganlardan iki kişi ölmüştür. Büyük bir kısım, güvenlik görevlilerinin ellerinden geleni yapmadıkları görüşünü savunmaktadır. Katliamdan ağır yaralı olarak sağ çıkan Aziz Nesin, olaylardan sonra yaptığı basın açıklamasında dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'i ve Tansu Çiller/Erdal İnönü (DYP-SHP) koalisyon hükûmetini sert şekilde eleştirmiş, "Bir devlet var, diyordum ben. Bir devlet var, inanılacak devlet var. İyi-kötü, yanlış yapıyor-doğru yapıyor ama devlet var. Elbette bunu önleyecekler. Bu kadar ödün verilemez, diye düşünüyordum. Yanılmışım." demiştir. Katliam Pir Sultan Abdal Kültür Derneği tarafından organize edilmiş olan Pir Sultan Abdal Şenlikleri kapsamında pek çok sanatçı ve fikir insanı, dönemin Sivas Valisi Ahmet Karabilgin'in özel davetlisi olarak Sivas'a geldi. Kültür Merkezi içinde karşıt grupla çıkan taşlı-sopalı çatışma, fazla büyümeden, polis tarafından zor kullanılarak önlendi. Aziz Nesin'in, "Bin yıllık Kur'an'a neden inanayım? Bu yüzden Müslüman değilim." sözünün gazetelerde yankılanması olayı iyice körükledi ve gerilimi tırmandırdı. Binlerce kişiden oluşan karşıt grup, Kültür Merkezinden ayrılıp yeniden Hükûmet Meydanı'na geldi. Hükûmet Konağını taşlamaya ve slogan atmaya başlayan saldırganlar, ardından Madımak Oteli civarına ulaşarak slogan atmaya devam etti. "Şeytan Aziz!", "Sivas, Aziz'e mezar olacak!" gibi sözlerden sonra sloganlar devlete ve rejime yöneldi, "Kahrolsun laiklik!", "Müslüman Türkiye!", "Yaşasın Şeriat!" sloganları atıldı. Grup, önce Madımak Oteli önündeki araçları ateşe verdi ve oteli taşladı. Oteldekiler ise kurtarılmayı bekliyorlardı. Saldırganların Madımak Oteli'ni henüz yakmadıkları saatlerde Aziz Nesin, Ankara'daki Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü'yü arayıp "Bizi kurtarın." dedi. İnönü buna, "Hiç merak etmeyin. Gerekli tedbiri aldık." cevabını verdi. Fakat daha sonra tutuşturulan perdeler ve otelin alt katında bulunan eşyalarla birlikte Madımak Oteli yakıldı. Saldırganlardan bazılarının, "Allah'ım bu senin ateşin! İçeriye gönder!", "Cehennem ateşi işte!", "Şeytan Aziz!" dedikleri görüldü. Uzun süren bekleyiş sonunda oteldekiler kurtarılamadı. Otele sığınmış olan kişilerden aralarında Asım Bezirci, Nesimi Çimen, Muhlis Akarsu, Metin Altıok ve Hasret Gültekin'in de bulunduğu 35 kişi yanarak veya dumandan boğularak yaşamını yitirdi. Aralarında Aziz Nesin'in de bulunduğu 51 kişi de olaylardan kendi olanaklarıyla, ağır yaralarla kurtuldu. İtfaiye merdiveniyle kurtarılmaya çalışılan Aziz Nesin, merdivendeki görevli tarafından darp edilip merdivenden itfaiye aracı etrafında toplanan saldırgan kalabalığa doğru itildi. Başından yaralanan Aziz Nesin'i linç girişiminden araya giren polisler kurtardı. Yaralılar, polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesine götürüldü. Olaylar sonucunda 33 konuk, 2 otel görevlisi ve 2 saldırgan yaşamını yitirdi. Akşam saatlerinde valilikçe ilan edilen ”2 günlük sokağa çıkma yasağı” ile birlikte güvenlik güçleri şehirde tam bir hâkimiyet sağlayabildi. Bir iddiaya göre Sivas Katliamı, Özel Harp Dairesi tarafından planlanmıştı. Hayatını kaybedenler Şenlik katılımcıları Muhlis Akarsu - 45 yaşında, sanatçı Muhibe Akarsu - 44 yaşında, Muhlis Akarsu'nun eşi Gülender Akça - 25 yaşında Metin Altıok - 53 yaşında, şair, yazar, felsefeci Mehmet Atay - 25 yaşında, gazeteci, fotoğraf sanatçısı Sehergül Ateş - 30 yaşında Behçet Sefa Aysan - 44 yaşında, şair Erdal Ayrancı - 35 yaşında Asım Bezirci - 66 yaşında, araştırmacı, yazar Belkıs Çakır - 18 yaşında Serpil Canik - 19 yaşında Muammer Çiçek - 26 yaşında, aktör Nesimi Çimen - 62 yaşında, şair, sanatçı Carina Cuanna Thuijs - 23 yaşında, Hollandalı akademisyen Serkan Doğan - 19 yaşında Hasret Gültekin - 22 yaşında şair, sanatçı Murat Gündüz - 22 yaşında Gülsüm Karababa - 22 yaşında Uğur Kaynar - 37 yaşında, şair Asaf Koçak - 35 yaşında, karikatürist Koray Kaya - 12 yaşında Menekşe Kaya - 15 yaşında Handan Metin - 20 yaşında Sait Metin - 23 yaşında Huriye Özkan - 22 yaşında Yeşim Özkan - 20 yaşında Ahmet Özyurt - 21 yaşında Nurcan Şahin - 18 yaşında Özlem Şahin - 17 yaşında Asuman Sivri - 16 yaşında Yasemin Sivri - 19 yaşında Edibe Sulari - 40 yaşında, sanatçı İnci Türk - 22 yaşında, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğrencisi Otel çalışanları Ahmet Öztürk - 21 yaşında Kenan Yılmaz - 21 yaşında Saldırganlar Ahmet Turan Kılıç Hakan Türkgil Ahmet Alan Sonrası İlgili açıklamalar Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, "Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş... Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır... Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır." ifadelerini kullandı. Dönemin Başbakanı Tansu Çiller, "Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir." ifadelerini kullandı. Dönemin Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, "Ne yapayım, yetkim yoktu." ifadelerini kullandı. Dönemin İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu, "Aziz Nesin'in halkın inançlarına karşı bilinen tahrikleriyle halk galeyana gelerek tepki göstermiştir." ifadelerini kullandı. Refah Partisinin lideri Necmettin Erbakan, "Olaylar, Sivas'a girmiş bir ekibin halkı tahrik etmesinin sonucudur." ifadelerini kullandı. Yargılama Olaydan bir gün sonra 33 kişi gözaltına alındı. Daha sonra gözaltına alınanların sayısı 190'a çıktı. Gözaltına alınan 190 kişiden 124'ü hakkında "laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışma" suçlamasıyla dava açıldı, geri kalanlar serbest bırakıldı. Kamuoyunda "Sivas Davası" olarak bilinen davanın ilk duruşması, Ankara 1 No.'lu Devlet Güvenlik Mahkemesinde 21 Ekim 1993 günü yapıldı. 26 Aralık 1994'te karara bağlanan dava sonucunda 22 sanık hakkında on beşer yıl, 3 sanık hakkında onar yıl, 54 sanık hakkında üçer yıl, 6 sanık hakkında ikişer yıl hapis cezası, 37 sanık hakkında da beraat kararı verildi. Müdahil avukatlar, Devlet Güvenlik Mahkemesinin kararını "taraflı, hukuka ve adalete aykırı" olarak niteleyerek ayrıntılı bir savunmayla temyize gittiler. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, katliamın "Cumhuriyete, laikliğe ve demokrasiye yönelik olduğunu" belirterek Devlet Güvenlik Mahkemesinin kararını esastan bozdu. Ankara 1 No.'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi, Yargıtay'ın bozma kararına uyarak yargılamayı yeniden başlattı. 28 Kasım 1997'de açıklanan kararda, 33 sanık Türk Ceza Yasası'nın 146/1 maddesine göre idama ve 14 sanık da 15 yıla kadar değişen hapis cezasına mahkûm edildi. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 24 Aralık 1998'de hapis cezalarını onadı, 33 idam cezasını ise usul noksanlıkları nedeniyle bozdu. Şubat 1999 tarihinde usul eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonucunda 16 Haziran 2000'de 33 sanık Devlet Güvenlik Mahkemesince yeniden idam cezasına çarptırıldı. 2002 yılında idam cezasının yürürlükten kaldırılmasıyla idam cezası hükümlülerinin cezaları ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çevrildi. Sanıkların avukatlığını üstlenenler arasında olan Refahyol iktidarının Adalet Bakanı Şevket Kazan, bakanlığı sırasında onları hapishanede ziyaret etti. Geniş avukat listesinde çok sayıda Refah Parti üyesi ve yöneticisi olması eleştiri konusu oldu. Bu avukatlar ilerleyen yıllarda AK Parti ve Saadet Partisine katıldılar ve içlerinden üst yönetim görevlerine yükselenler oldu. 26 kişilik bu listede biri bakan olmak üzere 4 AK Parti milletvekili de bulunmaktadır. Geçen bu zaman zarfı içerisinde sanık sayısı tahliyelerle 33'e düştü. Olayın kilit ismi olarak nitelendirilen, dönemin Sivas Belediye Meclisi üyesi Cafer Erçakmak ve Yargıtay'ın 1997'deki bozma kararından sonra firar eden 8 sanık ise hâlen yakalanamamıştır. Davanın firari olan 5 sanık ile ilgili kısmı 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düşürülmüştür. Sivas Davası, İstiklal Mahkemeleri sonrasında tek bir davada bu kadar çok idam cezasının verildiği ilk davadır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ikinci kez af yetkisini kullanarak katliamın bir asli faili olan Hayrettin Gül'ün ömür boyu hapis cezasını kaldırdı. Kültürel etkisi Şiirler, şarkılar ve türküler Fethi Aslan, Sivas'da Temmuz Ateşi Edip Akbayram, Türküler Yanmaz, Yanmam mı Gerek Cengiz Özdemir, Madımak Ozan Emekçi, Sivas Ağıdı Sunay Akın, Kova Kaleci Grup Yorum, Sivas (Gün Tutuşur) Mahzuni Şerif, Sivas Dramı Demirhan Baylan, Bildiğin Şeyler (Yangın) Soner Canözer, Güneşin Ozanları Radical Noise, Çığlık Akın Eldes, Madımak Fevzi Kurtuluş, Hasret Moğollar, Issızlığın Ortasında Antisilence, Died On 2nd Of July Aşık Gülabi, Sivas Madımakta Canlar Metin - Kemal Kahraman, Renklerde Yaşamak Ferhat Tunç, Kızılırmak Boylarında Bir Şehir Serhad Raşa, Ey Felek Grup Kızılırmak, Sivas Şahverdi, Madımak Oteli Fazıl Say, Metin Altıok Ağıtı Fazıl Say, SES Selda Bağcan, Canımı Yakanlar Baktı Dumana Aziz Nesin, Sivas Acısı Çetin Gencero, Madımak Yusuf Kemal Metin, Sivas Yanığı Otuzyedi Temmuz Aydın Mazlum Çimen, Gittin Gideli İhsan Güvercin, Kızılırmak Boylarında Bir Şehir Catacombed, SVS Sezen Aksu, Dua Güler Duman, Hasret Almora, Güneşin Ozanları Serdar Koç, Temmuz Ayazı Duman, Köpekler Zülfü Livaneli, Ataol Behramoğlu Yangın Yeri Haydar Ergülen, Kül-kardeşlerim Radical Noise, Çığlık Can Aksel Akın, Senfoni No:1 - Aziz Nesin'e İthafen Şükrü Erbaş, Kimse Temizim Demesin Yeis Sensura ft. Sehabe, Gene Ne Var LEWO, Hani Nerdeler Şanışer ft. Sehabe, Aşılmaz Yollar Orhan Gencebay, Gelin Birlik Olalım Ahmet Kaya - Kim Susturabilir Fazıl Say & Serenad Bağcan - Ses (Sivas Acısı) Grup Derkan - "Sevgi götürdüm Sivas'a" - Don't Forget 02.07.1993 Tiyatro oyunu Genco Erkal'ın yazıp yönettiği "Sivas '93"adlı belgesel tiyatro oyunu, 11 Ocak 2008'de yoğun güvenlik altında Muammer Karaca Tiyarosunda sahnelendi. Belgelerden yararlanarak yazılan oyunun anlatıcıları arasında Genco Erkal'la beraber Meral Çetinkaya, Yiğit Tuncay, Nilgün Karababa, Murat Tüzün, Çağatay Mıdıkhan ve Şirvan Akan yer aldı. Oyunun müziğini Fazıl Say besteledi. Sinema filmi Ulaş Bahadır'ın yazıp yönettiği "Madımak: Carina'nın Günlüğü (Sivas 93)" adlı sinema filmi, 25 Eylül 2015 Pazar günü vizyona girdi. Katliamın yaşandığı sırada otelde konaklayan 23 yaşındaki Hollandalı Carina Cuanna Thuijs, Leiden Üniversitesi tezi için Türkiye'ye gelmiş ve Hollanda'da da olduğu gibi günlük tutmaya devam etmiştir. Carina Cuanna Thuijs'in günlüğünde anlatılanlara göre yazılan filmin oyuncuları ise Erdal Tosun, Selin Yiğit, Perihan Erener, Melek Şahin, Serkan Genç, Ulaş Bahadır, Barış Ordu, Can Varlı, Cihan Özdeniz, Denise Ankel, Füsun Demirel, Rıza Akın, Hakan Erekli, Muhlis Asan, Umut Kurt, Meray Ülgen ve Mustafa Alabora'dır. Televizyon programı 2014 yılında, katliamın yıl dönümünde, Gülen Cemaati ile ilişkili olan Samanyolu TV tarifi verilmesi tepkilere yol açmıştır. İnkâr edilmesi Yeni Akit gazetesi, yayın hayatı boyunca Sivas Katliamı sanıklarını aklama amaçlı çeşitli haberler yayımlamıştır ve asıl mazlumların sanıklar olduğu intibasını uyandırmaya çalışmıştır. Bu tip haberlerin en çok tepki çekenlerinden biri ise yaşamını yitirenlerin aslında kurşun yaralarıyla öldükleri iddiası ve yayımlanan fotoğraflar olmuştur. Söz konusu fotoğrafları ilk defa yayımlamış kişi olan fotoğrafçı Mehmet Özer, sosyal medyada, Yeni Akit gazetesinin "yalan söylediğini, gerçekleri çarpıttığını" ifade etmiştir ve de kurşun yarası olduğu söylenen görüntünün aslında saç örgüsü olduğunu açıklamıştır. Madımak Oteli'nin kamulaştırılması 17 Haziran 2010 tarihinde Madımak Oteli’nin kamulaştırılması sürecinin başladığı Sivas Valisi Ali Kolat tarafından duyuruldu. Otel sahipleri ile Sivas İl Özel İdare Sekreterliğinin kamulaştırma bedeli üzerine uzlaşmaya varamaması nedeniyle son kararı Sivas Asliye Hukuk Mahkemesi belirledi. Sivas 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 23 Kasım 2010'da aldığı kararla Madımak Oteli'nin bilirkişi raporu doğrultusunda 5 milyon 601 bin lira bedel ile kamulaştırılmasına karar verildi. Binanın lobi kısmından saldırgan 2 kişinin ismi çıkartıldı. Katledilen 35 kişinin adları alfabetik sırada yer almaktadır. Kaynakça Dış bağlantılar 'Sivas aydınlansın' davasına AİHM'den kabul, Radikal Sivas Katliamı televizyon görüntüleri derlemesi, YouTube Sivas '93 Tiyatro Oyunu, Dostlar Tiyatrosu Sivas Katliamı'nın ardından kim ne dedi? Kategori:Alevi katliamları Kategori:Türkiye'deki katliamlar Kategori:İslam ve şiddet Kategori:1993'te Türkiye Kategori:1993'te cinayet Kategori:1990'larda Sivas Kategori:Müslümanlara yönelik şiddet Kategori:Şii müslümanlara yönelik şiddet

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Sivas Katliamı

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi