Soranice

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Soranice (سۆرانی Soranî) veya Orta Kürtçe (کوردیی ناوەندی Kurdîy nawendî), Hint Avrupa dil ailesinin Kuzeybatı Hint-İran dilleri grubundan olan bir Kürt dilidir. Ayrıca Kürdistan Bölgesel Yönetiminin resmî dilidir. Soranicenin yazımı için çoğunlukla Arap - Fars alfabesi kullanılır. Son zamanlarda Kürtçede Latin alfabesine geçme teşebbüsleri de olmuştur. Bu lehçede yazılı kaynak nispeten çoktur. Yaygın olarak kullanıldığı yerler Soranice daha çok Irak ve İran'da konuşulmaktadır. Irak'ta nüfusun 1/4'ü Soranice konuşmaktadır. Soranice, Irak'ta daha çok Erbil, Süleymaniye ve Kerkük'te konuşulmaktadır. Bunun yanında Irak'ta Duhok'taki Kürtler ve Şengal'deki Yezidiler tarafından Kurmanci konuşulmaktadır. Fakat Irak'ta Kürtler'in çoğu Soranice konuşabilmektedir. İran'da ise Soranice daha çok Batı Azerbaycan, Kirmanşah ve Kürdistan vilayetlerinde konuşulmaktadır. Lehçeler Erdelanî, Silêmanî, Mukiryanî, Germiyanî. Soranice ve Kurmanççanın farkları Soranicenin, Kurmanççadan farklı olarak cinsiyet yapısı bulunmamaktadır. Bunun yanında Kurmanççada kişi adılları iki tür iken, Soranicede tek türdür. Örneğin Kurmanççada “Ben Kürt’üm” Ez kurd im, “Benim adım” Navê min şeklinde söylenir. Ama Soranicede bu ifadeler (sırasıyla) “Min kurd im” ve “Nawi min”dır. Yani “min” adılı iki durumda da aynı kalmaktadır. Soranice için bazı örnekler Selamlaşma/Tanışma Silaw / Selam (سڵاو، سەلام) : Selam Çonî / Çonî başî (چۆنی، چۆنی باشی) : Nasılsın Başim (باشم) : Iyiyim Baş nîm (باش نیم) : İyi değilim Xirapim (خراپم) : Kötüyüm Mandûm (ماندووم) : Yorgunum Nexoşim (نەخۆشم) : Hastayım Minîş başim (منیش باشم) : Ben de iyiyim Supas / Memnûn (سوپاس، مەمنوون) : Teşekkür ederim Tika dekem (تکا دەکەم) : Rica ederim Nawit çiye (ناوت چییە) : Adın ne Nawim Ehmed e (ناوم ئەحمەدە) : Adım Ahmet Xoşhalim (خۆشحاڵم) : Memnun oldum Bibûre / Bibexşe (ببوورە، ببەخشە) : Özür dilerim Zehmet nebêt (زەحمەت نەبێت) : Lütfen Be xêr û xoşî (بە خێر و خۆشی) : Hayırlı olsun Bexêrhatin (بەخێربێن) : Hoş geldiniz Xoşhal bûm (خۆشحاڵ بووم) : Hoş bulduk Kurdî dezanît (کوردی دەزانیت) : Kürtçe biliyor musun Belê (بەڵێ) : Evet Na / Nexêr (نا، نەخێر) : Hayır Beyanî baş (بەیانی باش) : Günaydın Roj baş (ڕۆژ باش) : İyi günler Êware baş (ئێوارە باش) : İyi akşamlar Şew baş (شەو باش) : İyi geceler Malawa / Xwa hafiz (ماڵاوا، خواحافیز) : Hoşçakal Kişisel bilgileri sorma Temenit çende: Yaşın kaç Temenim 25 sale : 25 yaşındayım Xelkî kwêy : Nerelisin Xelkî Estembulim : İstanbulluyum Le kwê dejît : Nerede yaşıyorsun Le Enqere dejîm : Ankara'da yaşıyorum Le kwê da denîşî : Nerede oturuyorsun Le Enqere da denîşîm : Ankara'da oturuyorum Le kuê kar dekeyt : Nerede çalışıyorsun Le xwendîngeh da kar dekem : Okulda çalışıyorum Pîşet çiye : Mesleğin ne Min Mamostam : Öğretmenim Nawnîşanit çiye : Adresin ne Nawnîşanî maltan çiye : Ev adresin ne Maltan le kuêye: Evin nerede Adresi karit çiye : İş adresin ne Jimarey telefonit çende : Telefon numaran kaç Le kuê zade bûy: Nerede doğdun Le Enqere zade bûm : Ankara'da doğdum Key le dayîk bûyî: Ne zaman doğdun Le berwarî ___ zade bûm :___ tarihinde doğdum Naw: İsim Naznaw : Soyisim Rojî bûn : Doğum günü Şiwênî bûn : Doğum yeri Berwarî bûn : Doğum tarihi Welat : Ülke Mal/Xanû(Xanî - Xane) : Ev Kargah: İşyeri Soranice sözcükler Soru sözcükleri Çî : Ne Çon: Nasıl Boçî : Neden Key : Ne zaman Kuê/Kû : Neresi Be kuê : Nereye Le kuê : Nerede Kê : Kim Bo kê: Kimin Çend : Kaç Be çend: Ne kadar (fiyat) Kam: Hangisi Sayılar Şimare: Sayı/Numara Yek : Bir Dû : İki Sê : Üç Çar/Çwar: Dört Penc : Beş Şeş : Altı Heft/Hewt : Yedi Heşt: Sekiz No : Dokuz De : On Yazde : On bir Dewazde : On iki Sêzde : On üç Çarde/Çwarde : On dört Panzde : On beş Şanzde : On altı Hefde : On yedi Hijde : On sekiz Nozde :On dokuz Bîst : Yirmi Bîst û yek : Yirmi bir Bist û dû: Yirmi iki Sî : Otuz Çil : Kırk Penca : Elli Şest: Altmış Hefta : Yetmiş Heşta : Seksen Nohet/Newet : Doksan Sed : Yüz Diwîst: İki yüz Sêsed : Üç yüz Çiwarsed: Dörtyüz Pansed: Beş yüz Şeşsed: Altı yüz Heftsed: Yedi yüz Hezar: Bin Dû hezar: İki bin Hezar nosed bîst û se : 1923 Dû hezar şanzde : 2016 Yekem/Yekemîn : Birinci Dûem/Dûemîn : İkinci Sewem/Sewemîn : Üçüncü Çarem/Çaremîn : Dördüncü Nohem/Nohemîn : Dokuzuncu Dehem/Dehemîn : Onuncu Yazdehem/Yazdehemîn: On birinci Sîem/Sîemîn : Otuzuncu Pencahem/Pencahemîn : Ellinci Günler/Aylar Roj : Gün Kat/Dem : Zaman Mang/Mah : Ay Sal : Yıl Mejû : Geçmiş(eski) Tarih Rojjimêr : günlük Tarih Katjimêr : Saat Beyanî/spêde : Sabah Nîwero/Nîmero/Zuhr: Öğle Eware : Akşam Şew : Gece Diwênê: Dün îmro : Bugün Sibeynê/Sibe : Yarın Dûşembe : Pazartesi Seşembe : Salı Çarşembe : Çarşamba Pencşembe : Perşembe Heynî/Cum'a: Cuma Şembe : Cumartesi Yekşembe : Pazar Emro çend şembe: Bugün günlerden ne Kanûni dûem: Ocak Şubat : Şubat Azar : Mart Nîsan : Nisan Ayar : Mayıs Huzeîran: Haziran Temmûz: Temmuz Ab : Ağustos Eylûl: Eylül Teşrîni yekem: Ekim Teşrîni dûem : Kasım Kanûni yekem : Aralık Bahar : İlkbahar Hawîn: Yaz Payîz/Xazan: Sonbahar Zistan: Kış Renkler Reng : Renk Sipî/Sefîd: Beyaz Reş/Siyah : Siyah Şin: Mavi Sor : Kırmızı Sewz(Kesk) : Yeşil Zerd: Sarı Pembe : Pembe Binefşî(Mor) : Mor Qaweyî: Kahverengi Nilî: Lacivert Xolemeşî: Gri Narencî : Turuncu Yönler Bakûr: Kuzey Başûr: Güney Rojhelat: Doğu Rojawa: Batı Bakûrî Rojhelat: Kuzeydoğu Bakûrî Rojawa: Kuzeybatı Başûrî Rojhelat: Güneydoğu Başûrî Rojawa : Güneybatı Yiyecek/İçecekler xwardin : Yemek/Yiyecek Xwardînewe : İçecek Aw : Su Nan : Ekmek Xwê : Tuz Şekir : Şeker Ard : Un Goşt : Et Kifte : Köfte Qîma: Kıyma Mirîşk : Tavuk Tirşîyat: Turşu Doşawî temate : Domates Salçası Run/Ron : Yağ Kere : Tereyağ Birinc: Pirinç Penîr : Peynir Zeytûn : Zeytin Şorba: Çorba Şîr : Süt Mast : Yoğurt Şerbet : Meyve suyu Şerbeti pirtaqal: Portakal suyu Mireba : Reçel Hengwîn : Bal Doşaw : Pekmez Meyveler Mîwe : Meyve Sêw: Elma Hermê, Gulabî : Armut Şutî : Karpuz Kelek, Gindore : Kavun Trê: Üzüm Kişmiş: Kuru üzüm Qeysî, Mişmiş: Kayısı Xox : Şeftali Limo : Limon Moz: Muz Henar: Nar pirteqal: Portakal Narengî, lalengî: Mandalina Gêlas: Kiraz, Vişne Tû: Böğürtlen Şatû : Dut Şilk: Çilek Alû, Gerez: Erik Hencîr : Incir Kiwi : Kivi Badem : Badem Findeq: Fındık Fisteq: Fıstık Gwêz, Guz: Ceviz Gwêzî hîndî: Hindistan cevizi Xurma: Hurma Sebzeler Sewze: Sebze Temate : Domates Petate: Patates Gêzer: Havuç Aru, Xiyar : Salata Deluce(Bîber): Biber Piyaz : Soğan Sîr : Sarımsak Spênax: Ispanak Baîncab: Patlıcan Madenus : Maydanoz GenmeŞamî,Şanderî: Mısır Berû : Kestane Na'ne : Nane Nîsk: Mercimek Qarçik,Kûarg: Mantar Tûr: Turp Kuleke, Kudû(Kudî): Kabak Kelerm(Kelem): Lahana Nok : Nohut Fasolya: Fasulye Vücudun bölümleri Leş: Vücut Ser: Baş Piriç/Qij/Bisk: Saç Mû : Kıl Çaw: Göz Bro/Ebrû: Kaş Pelûî çaw: Gözkapağı Birjang: Kirpik Lût/Kepû: Burun Nawçewan: Alın Demûçaw/Ruxsar: Yüz Rîş: Sakal Simł: Bıyık Kułm/Rumet: Yanak Dem: Ağız Lêw: Dudak Didan: Diş Ziman/Zuwan: Dil Qûrig: Gırtlak Mil: Boyun Gerû: Boğaz Guê/Gê: Kulak Dest: El Pence: Parmak Bazû: Kol Şan: Omuz Meçek: Bilek Nînok/Naxon: Tırnak Êsk: Kemik Pişt: Sırt Kemer: Bel Perasû: Kaburga Rîxołe: Bağırsak Sîne: Göğüs Şikim: Karın Nawik: Göbek Dil: Kalp lûle xwên: Damar Sî: Akciğer Ciger: Karaciğer Gurçîle: Böbrek Masulke: Kas Gede: Mide Mêşik: Beyin Demar: Sinir Dil bilgisi Kaynakça Kategori:Kürt dilleri Kategori:Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde kültür Kategori:Kürtçe

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Soranice

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi