Şoreti Manastırı

[bullvar_katip]

Şoreti Manastırı (Gürcüce: შორეთის მონასტერი) Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Aspindza belediyesinde konumlanmış, taş vadide yer alan bir Orta Çağ Hristiyan manastırıdır. Birkaç yapıdan oluşan manastırdaki ana kilise, Aziz Yorgi'ye adanmıştır. Ana kilise, 6–7. ve 15. yüzyıllar arasında birkaç inşaat evresinde inşa edilmiştir. Kalıntılar içinde duran kilise, 2018 yılında tamamen yeniden inşa edilmiştir. Kilise, mozaik süslemeleri ve Orta Çağ yazıtları için dikkat çekicidir. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Konumu ve tarihi küçükresim|sol|Nushuri alfabesiyle yazılmış Gürcüce bir yazıt, anlamı: "Tanrım, masonların lideri Nikoloz'a merhamet et, Amen!" (1909 yılında yayımlanmış). Şoreti Manastırı, kayalık bir vadide, Aspindza belediyesindeki modern Ota kasabasının 6km kuzeydoğusunda konumlanmıştır. Kiliseye off-road veya yürüyüş yolu kullanılarak erişilebilmektedir. Kilisenin bulunduğu "Aspindzis-Hevi" olarak bilinen yayla, tarihi Mesheti ilinde, Cavaheti ve Trialeti arasındaki sınırda konumlanmıştır. Manastırdan nadiren yazılı kayıtlarda bahsedilmektedir. Manastırın orijinal ve daha doğru adı Şorota'dır (შოროთა). Şorota adı, Vani İncilleri el yazmasının 13 ve 14. yüzyıllara ait kenar notlarında ve 1595 tarihli bir Osmanlı mali belgesinde yer almaktadır. 1745'te Description of the Kingdom of Georgia adlı kitabı derleyen Prens Vahuşti, o dönemde terk edilmiş olan manastırı hatalı bir şekilde "Şorapani" olarak ifade etmiştir. Fransız "Kafkasya Antikları" antikaları öğrencisi Marie-Félicité Brosset, 1849'un karlı kışında manastıra yaptığı ziyaret sırasında manastırı "Çoloth" adıyla not etmiştir; onun notlarında, Diasamidze ailesinden Müslüman soylu Gürcü Kiamyl-Beg'in, manastırı alternatif olarak "Taïdj" şeklinde adlandırdığı görülmektedir. Günümüzdeki Şoreti adı, 1902'de yarı yıkık manastırı araştıran tarihçi Ekvtime Takaişvili tarafından yaygınlaştırılmıştır. İhmal ve depremler eski manastır kompleksini tamamen çökmenin eşiğine getirmiştir. 1986 ve 2009 yılları arasında, manastırda bir dizi arkeolojik çalışmalar ve koruma çalışmaları yapıldı. Sonrasında sistematik olarak incelenen bina, 2015 ve 2018 yılları arasında tamamen yeniden inşa edildi. Planı küçükresim|2014 yılında manastırın güneyden görünümü Şoreti Manastırı, ana kilise, çan kulesi, scriptorium, küçük bir şapele sahip kale ve kaya hücrelerden oluşmaktadır. İki nefli bir bazilika planında yer alan ana kilise, tarih boyunca geniş ölçüde değiştirilmiş, yeniden inşa edilmiş ve genişletilmiş iki katlı bir kompozit yapıdır. 6 ve 7. yüzyıldan kalma mevcut tapınaktan daha eski bir inşaat evresinin varlığı, sığınağın altındaki kapıya oyulmuş stilize haç, dikili taş, iki kilise bodrumu ve yemekhanedeki tuğla işçiliğinden anlaşılmaktadır. Üst kat ise uzatılmış haç şekilli salondur. Zemin katın güneyinde bir sundurma bulunmaktadır. Dokuz kemerli ve paralel kenarlı açıklıkları olan çan kulesi, 14 veya 15. yüzyılda bu amaç için genişletilmiş sundurmaya eklenmiştir. Bu yapının güney cephesinde üç parçalı bir yapı bulunmaktadır. Yapıda, sekizgen bir sütunla desteklenen iki kemerin tepesine, üçüncü bir kemer eklenerek bir giriş oluşturulmuştur. 12 veya 13. yüzyılda, kilisenin güney ve batısına sırasıyla küçük bir şapel ve scriptorium eklenmiştir. Aynı dönemde kilise önemli ölçüde büyütülmüş ve bir lavraya dönüştürülmüştür. Kilise, Theotokos tasvirli Bizans duvar mozaiğiyle dikkat çekicidir. Gürcü sanatında nadir görülen bu mozaik, gevşek tesserae mozağinin günümüze kadar gelen parçasıdır. Bu mozaiğin bu kilise dışında sadece üç kilisede örneği görülmüştür: Tsromi, Gelati, ve Martvili Manastırı. Kilise, Orta Çağdan kalma birkaç Gürcüce yazıta ev sahipliği yapmaktadır. Güney cephesinde bulunan yazıt, baş mason Nikoloz'dan; başka bir yazıt ise Katolikos Mikel'den bahsetmektedir. Kaynakça Kategori:Gürcü Ortodoks manastırları Kategori:Gürcistan'daki kiliseler Kategori:6. yüzyılda tamamlanan kiliseler Kategori:15. yüzyılda tamamlanan kiliseler