Sovyetler Birliği başbakanları listesi

[bullvar_katip]

Sovyetler Birliği Başbakanı (; Glava Pravitel'stva SSSR), Sovyetler Birliği'ndeki hükûmet başkanının resmi olmayan adıdır. Bu makamın resmi adı, farklı yıllarda farklı şekilde olmuştur. Sovyetler Birliği'nin varoluş dönemde toplam 12 kişi başbakan olmuştur. İkisi görevdeyken öldü (Vladimir Lenin ve Josef Stalin), üçü istifaya gönderildi (Aleksey Kosıgin, Nikolay Tihonov və İvan Silayev). Aynı zamanda, SSCB başbakanı olarak görev yapan iki kişi parti başkanı olarak görev yaptı (Stalin ve Nikita Kruşçev). İlk başbakan Vladimir Lenin'di. Lenin bu makama Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması'ndan sonra, yani 1922'de geldi. Son başbakan İvan Silayev, 1991'de kabineye 126 gün başbakanlık etti ve bu görevi en kısa süre yapan kişi oldu. Aleksey Kosigin, 14 yıldan fazla bir süre başbakanlık görevini yaparak kabinede en fazla kalan kişi olmuştur ve kabindeki en uzun adam olmuştur ve hükûmeti iki kereden fazla oluşturan tek kişi. 1980 yılında emekli olduktan kısa bir süre sonra öldü. Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (; Predsedatel' Soveta Narodnykh Komissarov SSSR / Kısaca Sovnarkom) makamı 8 Kasım 1917'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) tarafından kuruldu. 1924 Anayasasının 38. maddesi, başbakanın gücünün, işlevlerinin ve sorumluluklarının, iş ve konseyin mevzuatını denetleyen Merkezi Yönetim Komitesi tarafından yönetildiğini belirtir. Halk Komiserleri Konseyi Sovyetler Birliği'nde zorunlu olan kanunları ve kararları yayınlıyordu. 1946'da, Halk Komiseri Konseyi, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği düzeyinde Bakanlar Konseyine dönüştürüldü. Böylece makamın resmi adı Bakanlar Konseyi Başkanı (; Predsedatel' Soveta Ministrov SSSR) olarak değiştirildi. Nikita Kruşçev'i Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin başbakanı makamından ve SSCB Bakanlar Konseyi Başkanı görevlerinden kovmuş ve 14 Ekim 1964'te gerçekleştirilmiş Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin genel kurulunda bir bireyin aynı anda Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin başbakanı ve Sovyetler Birliği'nin başbakanı olması kabul edilemez olduğu göz önüne alındı. Aleksey Kosıgin Bakanlar Konseyi Başkanı olduğu süreçte ekonomik yöneticilik görevindeydi. Ancak Kosıgin'in gücü 1965'te ekonomik reform önerisinden sonra zayıfladı. 1977 Anayasasına göre, Bakanlar Konseyi Başkanı SSCB hükûmetinin başıydı. SSCB Yüksek Sovyet Prezidyumunun başkanı, tam olarak hükûmetin ve yönetici hakimiyetin başıydı. 1990'da Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Başkanı (; Prezident Soyuza Sovetskikh Sotsialisticheskikh Respublik) makamının kurulmasına kadar hükûmet başkanlığı, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nde etki ve tanınma açısından en yüksek makamlardan biriydi. Hükûmet başkanı, SSCB Yüksek Sovyet'ine rapor vermek zorundaydı ve Yüksek Sovyet'i toplantıları arasındaki aşamalarda Yüksek Sovyet'in komisyonu önünde rapor veriyordu. Hükûmet başkanına Yüksek Sovyet ve komisyon ile yarışmayacak şekilde SSCB'nin hukuk sistemine uygun olarak yöneticilik işlerini halletmek görevi verilmişti. Hükûmet başkanına beş yıllık planlara liderlik ederek ve kültürel gelişimi sağlayarak ulusal ekonomiyi yönetiyordu. Nikolay Rıjkov'un yerine Valentin Pavlov'un geçmesi üzerine SSCB Bakanlar Konseyi Başkanı makamı SSCB Başbakanı ismini aldı. Başarısız Ağustos Darbesi üzerine kabine üyeleri darbeni destekledi ve 1991'de Bakanlar Kabinesi SSCB Ulusal Ekonominin Aktif Yönetimi Komitesi ile değiştirildi. SSCB Ulusal Ekonominin Aktif Yönetimi Komitesi SSCB Cumhuriyyetlerarası Ekonomik Komite ile değiştirildi. Bu kurumun ismi daha sonra SSCB Cumhuriyyetlerarası Ekonomik Komitesi olarak değiştirildi. Yetkiler Sovyetler Birliği Başbakanına geniş yetkiler verilmişti. Bu yetkiler 5 Temmuz 1978 tarihli "SSCB Bakanlar Konseyi hakkında" isimli kanunda belirtilmiştir: SSCB hükûmetinin faaliyetine önderlik; SSCB Yüksek Sovyetinin onayına verilmek için hükûmet üyeleri adaylarının seçilmesi; SSCB Yüksek Sovyetine hükûmet üyelerinin adanması ve kovulması için önergelerin verilmesi; SSCB'ni uluslararası ilişkilerde temsil etmek; Devlet yönetme konularında olağanüstü hâllerde kararların kabul edilmesi. Liste Notlar Kaynakça Kaynakça Başbakan Başbakan Kategori:Başbakanlar listeleri Kategori:Sovyetler Birliği başkanları Kategori:Sovyet siyasetçiler Kategori:Komünist liderler Kategori:Sovyetler Birliği hükûmeti