Soykırım

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

[[Dosya:Srebrenica massacre memorial gravestones 2009 3.jpg|küçükresim|Srebrenitsa Katliamı anıt mezar taşları]] Soykırım, jenosit veya genosit; ırk, canlı türü, siyasal görüş, din, sosyal durum veya başka herhangi bir ayırıcı özellikleri ile diğerlerinden ayırt edilebilen bir topluluk veya toplulukların bireylerinin, çıkar amacıyla, bir plan çerçevesinde ve yok edilmeleri niyetiyle girişilen eylem ve sonuçlar bütünü anlamına gelmektedir. Tam tanımı soykırım üzerinde çalışan akademisyenler arasında değişiklik gösterse de 1948’de Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Engellenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nde (SSECS) hukuksal bir tanımı bulunmaktadır. Sözleşmenin 2. maddesi soykırımı “Ulusal, etnik, ırksal ve dinsel bir grubun bütününün ya da bir bölümünün yok edilmesi niyetiyle girişilen şu hareketlerden herhangi biridir: Topluluğun üyelerinin öldürülmesi, topluluğun üyelerine ciddi bedensel ya da zihinsel hasar verilmesi, topluluğun yaşam koşullarının topluluğun bütününe ya da bir kısmına getireceği fiziksel yıkım hesaplanarak kasıtlı olarak bozulması, topluluk içinde yeni doğumları engelleyecek yöntemlerin uygulanması, topluluktaki çocukların zorla bir gruptan alınıp bir diğerine verilmesi.” şeklinde tanımlamaktadır. SSECS’nin giriş bölümünde soykırım olaylarının tarih boyunca yaşandığı fakat Birleşmiş Milletler’in Raphael Lemkin bu terimi oluşturana ve Nürnberg mahkemelerinde Holokost’un failleri yargılanana kadar soykırım suçunu uluslararası hukuk altında tanımlayan SSECS’ye karar vermemiş olduğu söylenmektedir. SSECS’nin yürürlüğe girmesi ile sözleşmenin uygulanmasıyla yapılan ilk yargılama arasında 40 yıllık bir boşluk vardır. Şimdiye dek olan tüm uluslararası soykırım yargılamaları, Ruanda Soykırımı için olan, Bosna Soykırımı için olan yargılamalar bu olaylara özel mahkemelerde yapılmıştır. Uluslararası Ceza Mahkemesi 2002’de kurulmuştur. Sözleşmeye taraf olan devletlerin vatandaşlarını yargılama hakkı vardır ancak henüz bu hak kullanılmamıştır. SSECS’nin 1951 Ocak ayında yürürlüğe girmesinden itibaren yaklaşık 80 Birleşmiş Milletler üyesi devlet SSECS’nin hükümleriyle uyum sağlayan yasalar çıkardılar ve bazı soykırım failleri bu tür yerel yasalarla yargılanıp suçlu bulundu. Alman mahkemeleri tarafından suçlu bulunan Nikola Jorgic buna örnek gösterilebilir. Gregory Stanton gibi soykırım üzerine çalışan akademisyenler soykırımdan önce, sırasında ve ardından ortaya çıkan kurban grubun hümanizm karşıtlığını (karşı tarafı insan olarak görmemek, karşı grubun üyelerini hayvanlar ya da hastalıklarla özdeşleştirmek) soykırımcı grupların güçlü bir şekilde örgütlenmesi ve faillerin soykırımı inkâr etmesi gibi durum ve hareketlerin fark edilebileceğini ve soykırım yapılmadan durdurmak için harekete geçilebileceğini belirtiler. Dirk Moses gibi bu görüşün eleştirmenleri bunun gerçekçi olmadığını söylemekte ve örneğin “Darfur bölgede çıkarları olan büyük güçler için uygun olduğunda bitecektir.” demektedir. Avustralya'nın Tasmanya adasında ve 1828-1832 yılları arasında yapılan Tasmanya Soykırımı kaydedilen ilk modern soykırım örneğidir. Kökeni [[Dosya:Nyamata Memorial Site 13.jpg|küçükresim|226x226px| Ruanda Soykırımının kurbanlarına ait kafatasları.]]Soykırım ya da jenosit (İngilizce: Genocide) kavramı 1944'te Polonya Yahudisi bir hukukçu olan Raphael Lemkin tarafından Yunanca “ırk”, “soy” anlamına gelen génos ile Fransızcada ve Latincede “katletmek” anlamına gelen cidium kökünden geçmiş cide sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Lemkin "Jenosit konusuna nasıl geldiniz?" sorusuna cevaben "Jenosit ile ilgilenmeye başladım, çünkü birçok kez gerçekleşti. Önce Ermenilerin başına geldi, ardından da Hitler harekete geçti." diye cevap vermiştir. 1944'te Carnegie Uluslararası Barış Vakfı, Lemkin’in en önemli çalışması olan "İşgal Altındaki Avrupa’da Mihver Devletleri’nin Yönetimi"ni ABD’de yayınladı. Bu kitap II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal edilmiş ülkelerdeki Alman yönetiminin soykırım terimi eşliğinde geniş bir hukuki analizini içeriyordu. Lemkin’in uluslararası yasaların ihlali olarak soykırım fikri uluslararası kamuoyu tarafından yaygınlıkla kabul edildi ve Nürnberg Mahkemeleri’nin hukuki temelini oluşturdu. 1943’te Lemkin soykırımı şu şekilde tanımlıyordu: Tanımları küçükresim|261x261px|Lemkin Jenosit kelimesinin ortaya çıkışını anlatıyor. (İngilizce) Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Roma Statüsü'ne göre soykırımın tanımı 6. maddede yapılmaktadır. Bu maddeye göre soykırım, bir milletin, etnik veya dini bir topluluğun veya bir ırkın tamamını ya da bir bölümünü yok etmek amaçlı yapılan aşağıdaki davranışlardır: (1) Topluluk üyelerini öldürmek, (2) Topluluk üyelerine ciddi fiziki veya zihinsel zarar vermek, (3) Topluluk üyelerini bilerek tamamen ya da kısmen fiziksel yok oluşa götürecek yaşam şartlarına tabi tutmak, (4) Topluluktaki yeni doğumları kasıtlı olarak engellemek, (5) Topluluğun çocuklarını zorla başka bir gruba transfer etmek. Birleşmiş Milletler'in 1948 tarihli Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ne göre bir eylemin soykırım olarak nitelendirilebilmesi için, belirli bir insan topluluğunun; milliyeti, ırkı, etnik kökeni veya dini dolayısıyla tümünün ya da bir bölümünün yok edilmesi niyetinin bulunması gerekir. Tarihte soykırımlar [[Dosya:Alexander Wienerberger Holodomor18.jpg|küçükresim|Holodomor, 1933. Fotoğraf Alexander Wienerberger tarafından çekildi.]] Soykırım kavramı, geçmişte yaşanmış birçok olay için kullanılabilir. SSECS'nin önsözüne göre, "Soykırım tarihin her döneminde insanlığa büyük kayıplar verdirdi." Soykırım terimini bulan Polonyalı Yahudi avukat Raphael Lemkin'in 1943'te dediğine göre, "Soykırım tarihte birçok kez gerçekleşti. Önce Ermenilerin başına geldi, ardından da Hitler harekete geçti." Soykırım iddialarını itiraz etme veya bunları onaylama gibi revizyonist girişimler, bazı ülkelerde yasa dışıdır. Örneğin, 14 Avrupa ülkesinde Holokost inkârını ve önemsizleştirmesini yasaklayan yasalar bulunur. İsviçre, Kıbrıs Cumhuriyeti, Slovakya ve Yunanistan Ermeni Soykırımı'nın inkâr edilmesini yasaklar. Türkiye'de ise Ermeni, Rum ve Süryanilere yönelik eylemlerin birer soykırım olduğunu söylemek veya ima etmek Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesi altında yasal işlem ile sonuçlanabilir. Tarihçi William Rubinstein, 20. yüzyıl soykırımlarının kökeninin, I. Dünya Savaşı'nın ardından Orta Doğu ve Güney Avrupa'da elit yapının ve alışıldık hükûmet tarzlarının çöküşü kadar geride bulunabileceğini savunur: 1951'de soykırım, Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası hukuk altında bir suç haline getirildi; buna rağmen bu tarihten beri dünya çapında gerçekleşen soykırım olaylarında 12 milyondan fazla sivil öldürüldü. Aşamaları ve engelleme çabaları 1996’da Genocide Watch’ın (Soykırım Gözlem Örgütü) başkanı Gregory Stanton “Soykırımın 8 Aşaması” isimli bir rapor sundu. Burada soykırımların “öngörülebilen fakat engellenemez olmayan” 8 aşamada gerçekleştiğini söylüyordu. Dünya Soykırım Kurbanları Günü Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1 Kasım 2005'te aldığı 60/7 numaralı kararla 27 Ocak'ı Dünya Soykırım Kurbanları Günü ilan etmiştir. Ayrıca bakınız Kültürel soykırım Ölüm mangası Nüfusun politik temizliği Kaynakça Dış bağlantılar Türkçe Soykırım Sitesi Daniel J. Goldhagen ile söyleşi: Uluslararası yargının yavaş çalışan çarkları Birleşmiş Milletler Soykırım Sözleşmesi (1948) Türkçesi (2. madde) Kategori:Toplu cezalandırmalar Kategori:İhtira Kategori:Irkçılık

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Soykırım

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi