Suriye demografisi

[bullvar_katip]

Suriye'nin 2011 Suriye İç Savaşı öncesi tahmini nüfusu, 21.124.000 Suriyeli 1,3 milyon Iraklı mülteci ve 500.000'den fazla vatansız Filistinli dahil olmak üzere 22 milyon daimi nüfustu. Savaş sırasında Suriyeli mültecilerin sayısı, ülke içinde yerinden edilmiş Suriyelilerin sayısı ve yaralı sayıları değişim içinde olduğundan, Suriye nüfusunun doğru bir şekilde sayılması zorlaşmaktadır. CIA World Factbook, Temmuz 2018 itibarıyla tahmini 19.454.263 kişiyi gösterdi. Savaş öncesi nüfusun, altı milyonu ülke dışında mülteci, yedi milyonu ülke içinde yerinden edilmiş, üç milyonu isyancıların elindeki topraklarda ve iki milyonu Kürt yönetimindeki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde yaşamaktadır. Günümüz Suriyelilerinin çoğu, günümüz dilleri ve Arap kültürü ve tarihine olan bağları nedeniyle Arap olarak tanımlanmaktadır. Genetik olarak, Suriyeli Araplar bölgeye özgü çeşitli Sami dillerini konuşan grupların bir karışımıdır. Nüfusun yaklaşık %10'u ile Kürtler ikinci en büyük etnik gruptur ve onları Türkmenler takip etmektedir. Suriye İç Savaşı'nda insan sayısı Zorla yer değiştirme Altı milyondan fazla mülteci iç savaş sırasında ülkeyi terk etti, bunların beş milyondan fazlası 2019 ortası itibarıyla BMMYK tarafından mülteci olarak kaydedildi. Çoğu Türkiye, Lübnan, Ürdün, ve Irak gibi komşu ülkelere ve Yunanistan, Almanya ve İsveç gibi Avrupa ülkelerine kaçtı. 2017'den bu yana, nüfusun yaklaşık yüzde 49'u yoksulluk içinde yaşıyor. Savaş, ülkede büyük çapta yerinden edilmeyle sonuçlandı. BMMYK, ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin yedi milyon olduğunu tahmin ediyor. 2016-18'de Ürdün sınırındaki Rukban'da 70.000 kişi daha mahsur kaldı ve 2019'da 40.000'e yakın kişi daha orada mahsur kaldı kaldı. Nüfusun önemli bir kısmı, hükûmet egemenliğinin dışındaki topraklarda yaşıyor. 2015'te gücünün zirvesindeyken IŞİD, Suriye ve Irak'ta on milyondan fazla insanı yönetti. Genellikle Rojava olarak adlandırılan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (KDSÖY) yaklaşık iki milyon nüfusa sahiptir. Muhalefet tarafından kontrol edilen bölgeler milyonları bulan bir nüfusa sahiptir. 2017 yılının ortalarında, BM OCHA, Haziran 2017 itibarıyla yaklaşık 540.000 kişinin kuşatma altındaki bölgelerde mahsur kaldığını ve çoğunluğun Doğu Guta'daki hükûmet güçleri tarafından kuşatıldığını tahmin etmektedir. Hükûmet Nisan 2018'de Guta'yı geri aldığında, yaklaşık 140.000 kişi evlerini terk etmişti ve 50.000 kadarı İdlib ve Halep valiliklerine tahliye edildi. İsyancı bölgelerin tahmini nüfusu 3 milyondu (bunların %40'ı yenilen isyancı bölgelerinden göç etti). İdlib'de çatışmalar, 250.000'e kadar insanın daha fazla yerinden edilmesine ve komşu Türkiye'ye yeni mülteci geçişlerine yol açtı. Yerinden edilme demografik değişimlere yol açmıştır. Bir örnek, Kuzey Suriye'deki Kürt liderliğindeki ve ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından kontrol edilen bölgedir. Uluslararası Af Örgütü ve çeşitli uluslararası örgütler de dahil olmak üzere birçok insan hakları grubu, SDG güçlerini diğer savaş gruplarından ele geçirdikleri Arap bölgelerinde etnik temizlik yapmakla suçladı. Suçlama, 8 Mayıs 2019'da Rusya dışişleri bakanı Sergey Lavrov tarafından tekrarlandı. STK'lar ve muhalefet de hükûmeti, çatışmayı demografik yeniden yapılanmayı etkilemek için kullanmakla suçladılar. Doğum-ölüm oranı Nisan 2016'da BM, savaşta 400.000 kişinin öldüğünü tahmin etti ve o zamandan beri kayıplar devam etti, 2019 ortasına kadar toplam ölü sayısının 220.000 kadar sivil, 175.000 kadar hükûmet savaşçısı ve 174.000 kadar hükûmet karşıtı savaşçı olduğu tahmin ediliyor. (bkz. Suriye İç Savaşı'nın kayıpları) Nüfus 1960 yılından bu yana 1960, 1970, 1981, 1994 ve 2004 yıllarında nüfus sayımları yapılmıştır. 2014 yılında, nüfus 17.951.639 kişi larak belirlenmiş olup, Suriye İç Savaşı nedeniyle ülkeyi terk eden yaklaşık 4 milyon Suriyeli mülteci ve ayrıca savaşta ölüm nedeniyle nüfusta büyük bir düşüş yaşanmıştır. Bu, bir önceki yıla göre %9,7'lik bir düşüş demektir. 2017 yılında Suriye Aile İşleri Komisyonu başkanı Muhammed Ekrem el-Kaş, Suriye nüfusunun 28 milyon olduğunu, bunun 21 milyonunun Suriye'de yaşadığını ve 7 milyonunun mülteci olduğunu söyledi. 2018'de nüfus 19.454.263 kişi olarak tahmin edildi. Yaş yapısı Medyan yaş Bu veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır: toplam: 24.5 yıl erkek: 24 yıl kadın: 25 yıl (2018 tahmini) Nüfus düşüş oranı Bu veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır: %0,797 (2012 tahmini) Doğum oranı Bu veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır: 20,7 doğum/1000 nüfus (2018 tahmini) Ölüm oranı Bu veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır: 4 ölüm/1000 nüfus (2018 tahmini) Net göç oranı Bu veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır: 57 göçmen/1000 nüfus (2018 tahmini) Cinsiyet oranı Bu veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır: Doğumda: 1,06 erkek/kadın 0-14 yaş: 1,05 erkek/kadın 15-24 yaş: 1,03 erkek/kadın 25–54 yaş: 0,99 erkek/kadın 55-64 yaş: 0,98 erkek/kadın 65 yaş ve üstü: 0,82 erkek/kadın Toplam nüfus: 1,01 erkek/kadın (2017 tahmini) Demografik istatistikler BM tahminleri Doğurganlık Evlilikte doğurganlık hızı Doğuşta beklenen yaşam süresi Bu veriler CIA World Factbook'tan alınmış: toplam: 75,2 yıl erkek: 72,8 yıl kadın: 77,8 yıl (2018 tahmini) Nüfus merkezleri Nüfusun %60'ı Halep Valiliği'nde Fırat vadisinde veya kıyı ovası boyunca kıyı dağları ile çöl arasındaki verimli bir şeritte yaşamaktadır. Genel nüfus yoğunluğu . Suriye İç Savaşı sırasında şehirler ve kasabalar Kentleşme Bu veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır: Kentsel nüfus: Toplam nüfusun %54,2'si (2018) Kentleşme oranı: %1,43 yıllık değişim oranı (2015-20 tah.) Başlıca kentsel alanlar küçükresim|Nüfus yoğunluğu, 1993 2018 itibarıyla; bu veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır: Şam (başkent): 2,32 milyon Halep: 1,754 milyon Humus: 1,295 milyon Hama: 894.000 Irk ve etnik köken 1 Ocak 2011'de Suriye'de ikamet edenlerin sayısı 14 vilayete dağılmış olarak 24 milyondu. Araplar nüfusun %80-85'ini temsil etmekte ve geri kalanı aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi birçok etnik ve dini mezhebin bir karışımıdır: CIA World Factbook, Temmuz 2018 itibarıyla etnik gruplar için şu rakamları veriyor: yaklaşık olarak Arap %50, Nusayri %15, Kürt %10, Levanten %10, diğer %15 (Dürzi, İsmaili, İmami, Nusayri, Asur, Türkmen, Ermeni ve Çeçen). Ancak Profesör John A. Shoup 2018'de Kürtlerin nüfusun %9'unu oluşturduğunu, ardından toplam nüfusun %4-5'ini Türkçe konuşan Türkmenler, %4'ünü Süryaniler, %2'sini Ermeniler ve yaklaşık %1'ini Çerkeslerin oluşturduğunu söyledi.1960'tan beri Suriye'de din ile ilgili bir soru içeren bir nüfus sayımı yapılmadı, bu nedenle eldeki son resmi istatistikler bunlardır: 1991'de Profesör Alasdair Drysdale ve Profesör Raymond Hinnebusch, Suriyelilerin yaklaşık % 85'inin Müslüman olduğunu ve geri kalanın neredeyse tamamının Hristiyan olduğunu, ancak her iki dini grubun da birçok etnik mezhebe bölündüğünü söyledi. İlki arasında, Suriyelilerin yaklaşık %75'i Sünni Müslüman'dı, bunların %60'ı Arapça konuşuyordu ve Sünnilerin geri kalanı olarak %8.5 Kürtler, %3 Türkmen ve %1'den az oranda Çerkes vardı. Ayrıca nüfusun %5,5'ini Nusayriler, %3'ünü Dürziler ve %1,5'ini İsmaililer oluşturuyordu. Hristiyanlara gelince, bunlar Rum Ortodokslar %4.7, Ermeniler %4 ve Süryaniler %1 olarak alt gruplara ayrıldılar. Dr. Pierre Beckouche'ye göre, 2011'den önce Sünni Müslümanlar, 500.000 Filistinli mülteci ve Arap olmayan Sünni Müslümanların (Kürtler %9-10 ve Türkmenler %4) da toplamıyla Suriye nüfusunun %78'ini oluşturuyordu. Diğer Müslümanlar arasında Şiiler ve Nusayriler %11-16, Hristiyanlar ise nüfusun %6'sını oluşturuyordu. Halep ve Şam'da da birkaç Yahudi cemaati vardı. CIA World Factbook, dini gruplar için şu rakamları veriyor: dinler - Müslüman %87 (resmi din; %74 Sünni ve %13 Nusayri, İsmaili ve Şii içerir) %10 Hristiyan (esas olarak Rum Ortodoks ve Yunan Katolik kiliselerinden - Hristiyanların ülkeden kaçması sonucu daha küçük olabilir), Dürzi %3. Mezhepsel dağılıma odaklanan ilk nüfus sayımı 1932'de Fransız mandası altında yapılmış, ancak bu sayım sadece kısa ömürlü Lazkiye Hükûmeti'ne (Fransızlar tarafından kurulan Nusayri Devleti) bağlı topraklarda yapılmıştır. Bu ülke sadece toprağa sahipti. Modern Suriye'nin toplam yüzölçümü ise . 1943'te Suriye'de yapılan genel bir nüfus sayımı, nüfusun dini gruplarının ayrıntılarını ve her birinin büyüme oranını verdi ve 1953'teki nüfus tahminleri isimsiz bir kaynaktan şöyleydi: Ekonomik sınıf - okuryazarlık Eğitim 6 ila 11 yaşları arasında ücretsiz ve zorunludur. Eğitim, 6 yıllık ilköğretimi takiben 3 yıllık genel veya mesleki eğitim ve 3 yıllık akademik veya mesleki programdan oluşur. Üniversiteye kabul için ikinci 3 yıllık akademik eğitim dönemi gereklidir. Ortaöğretim sonrası okullara toplam kayıt 150.000'in üzerindedir. 15 yaş ve üzeri Suriyelilerin okuryazarlık oranı erkeklerde %86,0 ve kadınlarda %73,6'dır. Diller Arapça resmi ve en çok konuşulan dildir. Arapça konuşanlar nüfusun %85'ini oluşturmaktadır. Gündelik hayatta birkaç modern Arap lehçesi kullanılmaktadır, özellikle batıda Levanten ve kuzeydoğuda Mezopotamya Arapçası konuşulur. BMMYK tarafından yayınlanan bir rapor, "Suriyelilerin çoğunluğu Arap olarak kabul edilirken, bu terimin etnik kökene değil, konuşulan dile (Arapça) dayalı bir terim olduğuna" dikkat çekmektedir. Arap Dili ve Dilbilimi Ansiklopedisi'ne göre, ülkede Arapça'ya ek olarak, konuşmacı sayısına göre şu diller konuşulmaktadır: Kürtçe, Türkçe, Neo-Aramca (dört lehçe), Çerkesçe, Çeçence, Ermenice ve son olarak Yunanca. Bu dillerin hiçbiri resmi statüye sahip değildir. Eğitimli birçok Suriyeli ayrıca İngilizce ve Fransızca konuşmaktadır. Kaynakça Dış bağlantılar Suriye Arap Cumhuriyeti: 2004 Nüfus Sayımı Verileri , İnsani Müdahale, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi Kategori:Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler Kategori:Suriye demografisi