Tabakât-ı Nâsırî

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Tabakât-ı Nâsırî , adını Nâsırüddin I. Mahmud Şah'dan alan, Minhâc-ı Sirâc Cûzcânî tarafından Farsça olarak yazılan ve 1260 yılında tamamlanan ayrıntılı bir İslam tarihi eseridir. 23 bölümden oluşan ve açık sözlü bir üslupla kaleme alınan bu eserin yazımı için Cûzcânî uzun yıllarını harcamış, hatta verdiği bilgiler için referanslar göstermiştir. Kitabın birkaç bölümü Gurlular'a ayrılmış olsa da, Gazneli Sebük Tegin'in iktidarı ele geçirmesinden önce Gazne'deki seleflerinin tarihini de içermektedir. Cûzcânî Tabakât-ı Nâsırî'yi derlerken günümüze ulaşmayan başka eserlerden de faydalanmıştır. Cûzcânî'nin "Tabakât"ı kaleme alma şekli sonraki yüzyıllarda hanedan tarihi ile ilgili eserlere referans olmuştur. İçerik Tabakât-ı Nâsırînin yazılış amacı İran ve Orta Asya'da kurulmuş olan Müslüman hanedanlıklarını anlatmaktı. Ancak ilk peygamber'den başlayarak kendi zamanına kadar geçen olayları anlatan bir İslam tarihi eseri oldu. Üslubunun güzelliği ve zengin içeriği sebebiyle yazılan tarih eserleri arasında seçkin bir yere sahiptir. Özellikle Cûzcânî'nin yaşadığı dönemde Hindistan ve Afganistan’da meydana gelen olayları kendi gözlemlerine ve görgü şahitlerin ifadelerine dayanarak yazması Tabakāt-ı Nâṣırî'yi eşsiz bir kaynak yapmaktadır. Tabakât-ı Nâsırî, 1229-1230 yılları arasında Delhi sultanına karşı Bengal'de gerçekleşen, Halaciler'in isyan ettiğine dair tek kaynaktır. Bölümler Bu bölümler sırasıyla, Bölüm I: Peygamberler tarihi Bölüm II: Râşidîn Halifeliği Bölüm III: Emevîler Bölüm IV: Abbâsîler Bölüm V: İran’da hüküm süren hanedanlar Bölüm VI: Tubba‘ ve Yemen hükümdarları Bölüm VII: Tâhirîler Bölüm VIII: Saffârîler Bölüm IX: Sâmânîler Bölüm X: Deylemliler (Büveyhîler) Bölüm XI: Gazneliler; Sebük Tegin'den Hüsrev Melik'e kadar olan dönemin tarihidir. Bölüm XII: Selçuklular Bölüm XIII: Atabeylikler; İldenizliler, Salgurlular ve Sencer’den sonra Nîşâbur’da hüküm süren emîrler Bölüm XIV: Nimrûz ve Sîstan melikleri Bölüm XV: Eyyûbîler Bölüm XVI: Harezmşahlar Bölüm XVII: Gurlular; İktidara gelişlerinden başlayıp 1215'te Sultan Alâeddin Muhammed Harezmşah ile son bulana kadar olan dönemi anlatır. Bölüm XVIII: Gurlular’ın Bâmiyân ve Toharistan kolu Bölüm XIX: Gazne’de hüküm süren Gurlular; Seyfeddin Surî'den başlayıp Kutbiddin Aybek'e kadar uzanan dönemin tarihidir. Bölüm XX: Delhi Sultanlığı (Muizzîler/Kutbîler); Aybek'ten başlayıp Laknauti'nin ilk dört hükümdarının 1236'da İltutmuş tarafından öldürülmelerine kadar olan dönemin tarihidir. Bölüm XXI: Delhi Sultanlığı (Şemsîler) Bölüm XXII: Delhi Sultanlığı’na tâbi melikler (Şemsîler); 1227'den Vezir Balaban'ın erken dönemine kadar sultanlıktaki saray mensuplarının, generallerin ve eyalet valilerinin biyografik bir bölümüdür. Bölüm XXIII': Karahıtay ve Moğol istilâsı; Cengiz Han'dan 1259'a kadar olan halefleri ve Moğolların Müslümanlara karşı işlediği zulümler hakkında derinlemesine bilgi verir. Notlar Kaynakça Dış bağlantılar Tabaqat-i Nasiri of Juzjani, Archive.org'da. Minhaj-i-Siraj, Jowzjāni Iranica online 'da. Tabaqat-i Nasiri Iranica online 'da. Tabaqat-i-Nasiri Banglapedia 'da. Kategori:Gazne Devleti Kategori:Memlûk Hanedanı (Delhi) Kategori:İran ile ilgili tarih kitapları Kategori:Farsça kitaplar Kategori:Hindistan ile ilgili tarih kitapları Kategori:Gurlular Kategori

elhi Sultanlığı

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Tabakât-ı Nâsırî

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi