Taberî

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Muhammed bin Cerîr Taberî (839 - 923), 9. yüzyılda yaşamış din ve tarih bilgini. İran'da tarihî bir bölge olan Taberistan'da (günümüzde Mazenderan) doğduğu için 'Taberî' olarak ünlenmiştir. En önemli eserlerinden ikisi, İslâm dünyasında çok rağbet görmüş bir tefsir kitabı olan 'Tefsîru'l-Taberî' (Türkiye'de 'Taberî Tefsîri' ismiyle bilinmekte ve yayınlanmaktadır) ve Taberî Tarihi'dir. Hayatı Ebu Cafer Taberî, Taberistan'da Hazar Denizi'ne sahili olan Mazenderan Eyaleti'ne bağlı Amul şehrinde varlıklı bir ailede tahminen 838-9 yılında kış aylarında doğmuş ve ilk eğitimini burada yapmıştır. O erken büyümüş yedi yaşında hafız olmuş, sekiz yaşında imam, dokuz yaşında hadis ezberlemeye başlamıştır. 12 yaşında iken doğduğu memleketi bırakıp, İlim tahsili için Rey, Basra, Kufe, Medine, Suriye ve Mısır gibi şehir ve ülkeleri dolaştıktan sonra, Hilâfet merkezi olan Bağdat'a yerleşmiştir. Zamanında hadis, fıkıh (Hanefi, Şafiî ve Malikî fıkıhları), kırâat, tarih ve edebiyat sahalarında meşhur olan birçok âlimden ders almıştır, yetiştikten sonra da bütün bu ilimlerde eserler vermiştir. Fıkıhta önceleri Şafiî mezhebine mensup iken, sonradan mutlak müctehidlik mertebesine ulaşmıştır. Kaynaklar onun, Cerirî adında sonraları ortadan kalkmış olan bir mezhebin imamı olduğunu kaydederler. Kaynaklar Taberî'nin; Hanbelî mezhebinin kurucusu Ahmed bin Hanbel'den ilim almak üzere Bağdat'a geldiğini ancak onun vefatından sonra Bağdat'a ulaşabildiğini, bunun üzerine memleketine dönmeyerek Basra, Kufa ve Vasit'de bilginlerden ilim tahsiline devam ettiğini belirtiyorlar. Ölümü küçükresim|Taberî'nin mezar taşı 19 Şubat 923 yılında Bağdat'ta ölmüş ve muhaliflerinin çokluğu sebebiyle, ölümü gizli tutularak geceleyin öldüğü eve defnedilmiştir. Eserleri Ebu Cafer Taberî'nin yazdığı eserlerin birçoğu kaybolmuş ve zamanımıza kadar ulaşamamıştır. Taberî'nin eserlerinden bazıları şunlardır: Peygamberler ve Melikler Tarihi (Tarih er-Rusül ve'l Muluk ve'l Hulafa): Bu tarihsel kayıtlar eseri, İslâm erken tarihi ve Emeviler ile Abbasiler hanedanlığı üzerine bir kaynak oluşturur. Cami'ul Beyân an Tevil'il Kur'ân: Kısa adıyla Tefsir'ut Ṭaberi, 883 yılında tamamladığı bu eseri 'Taberî Tefsiri' olarak da bilinir. Taberî bir tarihçi olması kadar rivayet tefsirlerinin anası' olarak kabul edilen bu tefsiri ile de şöhret olmuştur. 1903 yılında ilk defa Kahire'de 30 cilt kapsayan kitap olarak basılmıştır. Gaririya İhtilafu'l Fukaha: Bu eseri İhtilâfu Ulemâi'l-Emsar f Ahkâmi Şerâii'l-İslâm adıyla 1933'te yayımlanmıştır. Usulu'l Fıkıh Letâifu'l Kavl fi Ahkam-i Şerai'l İslâm: Usul-i fıkha dair yazdığı bir eserdir. Kitabu'l Kıraat ve Tenzilu'l Kur'an Kitabu Şerhi's Sünne: Mezhebî ve itikâdî konuları içeren eser Mısır ve Mumbai'de (1321) basılmıştır. Kitab-u Adabi Menasiki'l Hacc Kitab-u Adabi'l Kudât Kitabu'l Muciz fi'l Usul Kitabu'l Garib ve't Tenzil ve'l Aded Kaynakça Fuat Sezgin: Geschichte des arabischen Schrifttums. Bd. 1, Brill, Leiden 1967, sayfa 323–328. The Encyclopaedia of Islam. New Edition. Brill, Leiden, Bd. 10, sayfa 11. Rosenthal, Franz, The Life and Works of al-Tabari''. Dış bağlantılar Biyografik verileri Kategori:839 doğumlular Kategori:Amul doğumlular Kategori:923 yılında ölenler Kategori:İranlı bilim insanları Kategori:İranlı hadis âlimleri Kategori:İranlı müfessirler Kategori:İslam filozofları

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Taberî

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi