İrtifak hakkı, yararlanan taşınmaz malikine yüklü taşınmaz üzerinde doğrudan bir hak sağlar. Bu hakkın kullanılması için yüklü taşınmaz malikinin iznine ihtiyaç duyulmaz; yüklü taşınmaz malikini pasif konumda bırakır ve yararlanan kişi eylemlerine karışmamalıdır. Bu ilişkide tarafların belirli yükümlülükleri vardır:
Yararlanan Taşınmaz Malikine İlişkin Hükümler:
- Yararlanan Taşınmaz Malikinin Yetkileri:
1. Hakkını korumak için gerekli önlemleri alma yetkisi vardır. Örneğin, kaynak irtifakı durumunda, suyu taşınmaz mal sahibinden alarak birtakım tesisler kurabilir.
- Yararlanan Taşınmaz Malikinin Yükümlülükleri:
1. Hakkını kullanırken, taşınmaz mal sahibine en az zarar verme zorunluluğu vardır. Aksi takdirde mal sahibinin mülkiyet hakkına tecavüz etmiş olur.
Yüklü Taşınmaz Malikine İlişkin Hükümler:
- Yüklü Taşınmaz Malikinin Yetkileri:
1. İrtifak yerinin başka bir yere taşınmasını talep etme hakkı vardır.
- Yüklü Taşınmaz Malikinin Yükümlülükleri:
1. İrtifak hakkının kullanılmasına engel olmamalıdır.
2. Tesisatın bakım masraflarına katılma yükümlülüğü vardır.
Bu şekilde düzenlenmiş olan irtifak hakkı, taraflar arasındaki ilişkilerin adil ve dengeli bir şekilde yürütülmesini sağlar.
Yararlanan Taşınmaz Malikine İlişkin Hükümler:
- Yararlanan Taşınmaz Malikinin Yetkileri:
1. Hakkını korumak için gerekli önlemleri alma yetkisi vardır. Örneğin, kaynak irtifakı durumunda, suyu taşınmaz mal sahibinden alarak birtakım tesisler kurabilir.
- Yararlanan Taşınmaz Malikinin Yükümlülükleri:
1. Hakkını kullanırken, taşınmaz mal sahibine en az zarar verme zorunluluğu vardır. Aksi takdirde mal sahibinin mülkiyet hakkına tecavüz etmiş olur.
Yüklü Taşınmaz Malikine İlişkin Hükümler:
- Yüklü Taşınmaz Malikinin Yetkileri:
1. İrtifak yerinin başka bir yere taşınmasını talep etme hakkı vardır.
- Yüklü Taşınmaz Malikinin Yükümlülükleri:
1. İrtifak hakkının kullanılmasına engel olmamalıdır.
2. Tesisatın bakım masraflarına katılma yükümlülüğü vardır.
Bu şekilde düzenlenmiş olan irtifak hakkı, taraflar arasındaki ilişkilerin adil ve dengeli bir şekilde yürütülmesini sağlar.