Tarım Mumyaları

[bullvar_katip]

küçükresim|320x320pik| 'Xiaohe prensesi' veya 'Loulan'ın Güzeli', 3800 yıl öncesine uzanan en eski Tarım mumyasıdır. Tarım mumyaları, günümüzde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yer alan Tarım Havzası'nda keşfedilmiş ve yaşları 3800 ile 2000 yıl arasında değişen bir dizi mumyadır. Mumyalar, özellikle en yaşlı olanları, Tarım Havzası'nda Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Tohar dillerinin varlığı ile yakından ilişkilendirilmekle birlikte, Tohar dilerinin tarihteki ilk yazılı kaynağı ile mumyalar arasında yüzyılların yer alması, bu kanıtların tamamiylen kesin olarak değerlendirilememesine yol açmaktadır. Mumyaları incelemiş Victor H. Mair ve ekibi, mumyaların muhtemelen Toharlar gibi bir Hint-Avrupa dili konuştukları ve Kafkas ırklarına ait oldukları sonucuna varmıştır. Arkeolojik kayıt [[Dosya:Bm_taklamakan.jpg|küçükresim| Taklamakan Çölü'nün uydu görüntüsü ]] [[Dosya:AurelSteinWithDog.jpg|küçükresim| Tarım Havzası'nda Sir Aurel Stein, 1910 ]] 20. yüzyılın başında, Sven Hedin, Albert von Le Coq ve Sir Aurel Stein gibi Avrupalı kaşifler, Orta Asya'da tarihi eser arayışları sırasında buldukları kurutulmuş insan bedenlerinden bahsetmiştir. O zamandan beri, çok sayıda başka mumya keşfedilmiş ve analiz edilerek Sincan'da yer alan müzelerde sergilenmiştir. Bu mumyaların çoğu Tarım Havzası'nın doğu (Turfan, Loulan ve Kumul yakınlarındakiLop Nur, Subeşi bölgesi) veya güney (Hotan, Niya ve Çerçen/Kiemo) uçlarında bulunmuştur. Qäwrighul'da bulunan ve M.Ö 1800'e tarihlenen en eski Tarım mumyaları, Tunç Çağı'nda Güney Sibirya, Kazakistan, Orta Asya ve Aşağı Volga'da yaşamış Kafkas ırkı kökenli halklar ile fiziksel açıdan yakınlık göstermektedir. Yanbulaq'da bulunan mezarlıkta yer alan ve MÖ 1100-500 yıllarına tarihlenen 29 mumyadan 21'i Mongoloid, 8'i ise Qäwrighul'da bulunan daha eski mumyalar ile benzer şekilde Kafkas ırklarının fiziksel özelliklerine sahiptir. Çıkartılmış önemli mumyalara; "Çerçen adamı" veya "Ur-David" (MÖ 1000) olarak adlandırılan uzun boylu, kızıl saçlı mumya; bu mumyanın oğlu olan 1 yaşındaki kahverengi saçlı, başında kırmızı ve mavi keçeden örülmüş bir şapka ile gömülmüş bir bebek; Kızılcaqa'da bulunmuş "kızıl saçlı güzellik" olarak tanımlanan "Hami Mumya" lakaplı kadın ve "Subeşi'nin Cadıları" ismi verilmiş düz kenarlı, siyah keçeden koni şeklinde şapkalar giyerek gömülmüş mumyalar örnek verilebilir. Subeşi'de aynı zamanda karnında cerrahi işlem izleri olan bir adam bulunmuştur ve kesi at kılından yapılmış dikişlerle dikilmiştir. Mumyaların çoğu, çölün kuraklığının cesetlerde yol açtığı kuruma nedeniyle çok iyi durumda saklanmıştır. Mumyalar birçok Kafkas ırkı kökenli vücut özelliğini paylaşır (uzun gövdeler, açılı yüzler, gömülü gözler) ve çoğu sarışından kırmızıya, kırmızıdan koyu kahverengiye kadar değişen, genelde uzun, kıvırcık ve örgülü saçlarla bulunmuştur. Giysiler ve tekstil ürünleri, Hint-Avrupa neolitik kıyafet teknikleriyle ortak bir kökene veya ortak bir düşük seviye tekstil teknolojisine işaret eder. Çerçen adamı kırmızı renkli kabartma çizgili kumaştan tunik ve tartan desenli pantalon giyerek bulunmuştur. Tartan tarzı kumaşı inceleyen tekstil uzmanı Elizabeth Wayland Barber, Hallstatt kültürüyle ilişkili tuz madenlerinden çıkartılmış kalıntılar ile aralarındaki benzerlikleri öne sürmüştür. Genetik çalışmalar küçükresim|Loulan'ın Güzelliği 2009-2015 arasında, Xiaohe mezar kompleksinde bulunmuş 92 mumyanın kalıntıları, Y-DNA ve mtDNA belirteçleri için analiz edildi. Mumyaların genetik analizleri, Xiaohe halkının anne soylarının hem Doğu Asya hem de Batı Avrasya'dan geldiğini, babalık soylarının ise hepsinin Batı Avrasya'dan geldiğini göstermiştir. Mitokondriyal DNA analizi, Xiaohe'deki insanlar tarafından taşınan anne soylarının şu anda Batı Avrasya'da yaygın olan H, K, U5, U7, U2e, T ve R* mtDNA haplogruplarını içerdiğini gösterdi. Ayrıca Doğu Asya'daki modern popülasyonlarda yaygın olan B5, D ve G2a gibi haplogruplar da vardı. Orta Asya ya da Sibirya popülasyonlarında günümüzde yaygın olan C4 ve C5 haplogrupları ile tipik olarak Güney Asyalı kabul edilen M5 ve M* haplogrupları da bulunmuştur. Neredeyse tüm bireylerin, 12'den 11'inin, Batı Avrasya'daki en yaygın Y-DNA haplogruplarından biri olan R1a1'e sahip olduğu bulunmuştur. Bir bireyin ise çok nadir bulunan paragrup K * (M9) 'a ait olduğu ortaya konmuştur. R1a1, bu popülasyonun Andronovo kültürü ve erken Hint-Avrupalılar ile yakınlığını göstermektedir. Mair, Tarım Havzası'ndaki en eski mumyaların tamamiylen Kafkas ırklarına ait olduklarını, Doğu Asya kökenli halkların 3.000 yıl önce Tarim Havzası'nın doğu kısımlarına göç ettiklerini, Uygurların ise bölgeye MS 842 yılı civarında geldiğini öne sürmektedir. Mair ve ekibi, bölgedeki ilk halkların bölgeye yaklaşık 5.000 yıl önce Pamir Dağları'ndan gelmiş olabileceğini de iddia etmiştir. Ayrıca bakınız Pazırık kültürü Karadeniz-Hazar stepleri Atıflar Kaynakça Baumer, Christoph. (2000). Southern Silk Road: In the Footsteps of Sir Aurel Stein and Sven Hedin. White Orchid Books. Bangkok. (HC); (TP). Davis-Kimball, Jeannine, with Mona Behan (2002). Warrior Women: An Archaeologist’s Search for History’s Hidden Heroines. Warner Books, New York. First Trade Edition 2003. (pbk) . . . . . . . . . Kategori:Tarım mumyaları Kategori:Mumyalar