Taşir-Dzoraget Krallığı

[bullvar_katip]

Taşir-Dzoraget Krallığı (Ermenice: Տաշիր-Ձորագետի Թագավորություն Tashir-Dzorageti t'agavorut'yun), alternatif olarak daha sonraki tarihçiler tarafından Lori Krallığı veya Kiurikyan Krallığı olarak bilinir, Bagratuni Hanedanının bir kolu, Ermeni Bagratuni Krallığı'nın bir vasal krallığı olarak 979 yılında Kiurikyan hanedanı tarafından kurulan bir Orta Çağ Ermeni krallığıydı. Krallığın ilk başkenti, şu anda günümüz Azerbaycan'ının bir parçası olan Matsnaberd'di. Tarihçe Krallık günümüz kuzey Ermenistan, kuzeybatı Azerbaycan ve güney Gürcistan topraklarında bulunuyordu. Krallığın ve Kiurikiyan hanedanının kurucusu kral I. Kiurike (I. Gurgen olarak da bilinir) idi. 979'da Ermenistan Kralı II. Smbat, Taşir eyaletini kardeşi Kiurike'ye kral unvanıyla verdi. Bu hanedan branşı, Ani'deki ana branştan daha uzun süre varlığını sürdürmeye devam etti. Özellikle babası Kiurike'nin halefi olan ve 989 ile 1048 yılları arasında hüküm süren Kral I. Davit Anhoğin'in saltanatı sırasında krallık güçlendi. I. Davit Anhoğin, Tiflis ve Gence Emirliklerinden bazı bölgeleri fethetti ve Samşvilde'yi ikametgâhı olarak seçti. 1001'de Bagratuni krallarından bağımsızlık kazanmaya çalıştı ancak başarısız oldu. Başarısız olduktan sonra, tüm mal varlığına el koyan Kral I. Gagik tarafından cezalandırıldı; bundan sonra Davit, "Topraksızlar" anlamına gelen "Anhoğin" olarak bilinecekti. I. Davit'in yerine 1048 ile 1089 yılları arasında hüküm süren oğlu II. Kiurike geçti. 1045'te Ermeni Pakraduni Krallığı'nın yıkılmasından sonra, II. Kiurike'ye Bizanslılar tarafından Kouropalat unvanı verildi ve bağımsız bir hükümdar oldu. II. Kiurike, başkenti 1065'te Matsnaberd'den Lori'ye taşıdı. Gücünün zirvesinde, Taşir-Dzoraget krallığı, Tiflis Emirliği ve Kiurikian hanedanlığının bir kolunun 1029-1105 arası dönemde yönettiği Kaheti-Hereti Krallığını kendisine bağladı. 1089'da II. Davit, babası II. Kiurike'nin yerine geçti ve Taşir-Dzoraget'in Gürcistan Krallığı tarafından ilhak edildiği 1118'e kadar hüküm sürdü. Bundan sonra, Tavuş, Matsnaberd ve Nor-Berd kalelerinde güçlenen Kiurikliler, Moğolların bölgeyi fethettiği 13. yüzyılın başına kadar kraliyet unvanını korudu. Bagratuni Hanedanı'ndan akrabalarının aksine, Kiurikian kralları kendi sikkelerini basmakta benzersizdiler ve arka yüzünde yazılı beş satırda "Rab Khorapaghat (Kouropalates) Kiurike'ye (George) yardım etsin)" yazıyordu. Sanahin, Hağpat ve Hağartsin'dekiler de dahil olmak üzere, kuzey Ermenistan'da bir dizi kilise ve manastırın inşasına sponsor oldular, kralların birçoğu buraya defnedildi. Galeri Kaynakça