Tetrakuark

[bullvar_katip]

Tetrakuark, parçacık fiziğinde, dört valans kuarktan oluşan ve varlığı tahmin edilmesine karşın henüz kanıtlanamamış egzotik mezondur. Prensipte, bir tetrakuark durumu kuantum renk dinamiği içinde yer alabilmektedir. Tarihi [[Dosya:TQ EB ape hyp r1 8 r2 14 Act 3D Sim.jpg|küçükresim|300px|sol|Kafes kuantum renk dinamiği altında oluşturulan ve dört statik kuark ve antikuark tarafından üretilen renkli akış borularını gösteren bir bilgisayarla oluşturulmuş görsel. Kuantum renk dinamiği altında oluşturulmuş olması, renk yükleri arasında bağlantı kuran akış borularının oluşturulmasına yol açmıştır.]] 2003'te, Japonya'da devam eden Belle deneyi esnasında keşfedilen ve geçici olarak X(3872) olarak adlandırılan parçacık, kendisi için oluşturulan teoride bir tetrakuark adayı olarak gösterildi. Parçacığın geçici adındaki X, henüz test edilmesi gereken ve kesin olarak bilinmeyen özellikleri olduğunu; devamındaki numara ise bazındaki kütlesini temsil etmekteydi. 2004'te, Fermilab tarafından gerçekleştirilen SELEX adlı deneyde karşılaşılan D(2632) durumu, olası bir tetrakuark adayı olarak gösterildi. 2007'de, Belle deneyi sırasında gözlemlenen Z(4430) adlı parçacığın şeklindeki durumunun bir tetrakuark adayı olduğu açıklandı. Yine aynı deney sırasında 2007 yılında keşfedilen Y(4660) parçacığının da tetrakuark durumunda olabileceği belirtildi. 2009'da Fermilab, geçici olarak Y(4140) adını verdikleri parçacığın tetrakuark olabileceğini açıkladı. 2010'da, DESY'den iki fizikçi ile Kaid-i Azam Üniversitesi'nden bir fizikçi, eski deney verilerini tekrar analiz etmeleri sonrasında, Υ(5S) mezonu (bir tür bottomonyum) ile bağlantılı olarak iyi tanımlanmış tetrakuark rezonansının var olduğunu açıkladılar. Haziran 2013'te, Çin'deki BES III deneyi ile Japonya'daki Belle deneyi, birbirinden bağımsız olarak yaptıkları açıklamalarda, Z(3900) adlı parçacığın doğrulanan ilk dört kutarklı durum olduğu bilgisi yer aldı. 2014'te, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda yapılan LHCb deneyinde, Z(4430) durumunun varlığı 13,9 σ üzerinde bir değerle doğrulandı. Şubat 2016'da, DØ deneyi sırasında gözlemlenen ve X(5568) adı verilen parçacığın dar bir tetrakuark adayı olduğu bildirildi. Ancak, 51. Rencontres de Moriond sırasındaki elektrozayıf oturumunda sunulan LHCb deneyinde elde edilen ilk sonuçlarda, bu durum için herhangi bir kanıt olmadığı belirtilmekteydi. Haziran 2016'da, LHCb deneyinde keşfedilen X(4274), X(4500) ve X(4700) adlı parçacıkların tetrakuark adayı oldukları açıklandı. Ayrıca bakınız Renk hapsi Hadron Pentakuark Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Hipotetik bileşik parçacıklar Kategori:Mezonlar