Tiyatro Direktörü

[bullvar_katip]

Tiyatro Direktörü (Orijinal Almanca adı Der Schauspieldirektör), (Köchel Dizini: K.486), bestesi Wolfgang Amadeus Mozart tarafından, Almanca olan librettosu bir Avusturyalı tiyatro direktörü olan "Gottlieb Stephanie" tarafından hazırlanmış, uvertür ve 1 perdeden oluşan bir singspiel janrında komik opera eseri. Hazırlanma ve Temsilleri [[Dosya:Orangerie_07932.JPG|küçükresim|sağ|200px|Eserin ilk temsilinin yapıldığı Schönbrunn Sarayı'nda "Kış Bahçesi Orangerie Pavyonu"]] Bu eser Avusturya ve Kutsal Roma İmparatoru II. Joseph'in bir "imparatorluk emiri" üzerine sipariş verilip hazırlanmıştır. Bu opera siparişi İmparatorun kızkardeşi olan ve kocası Prens Albert Saksonyalı ile Habsburg Hollanda'nın ortak olarak genel valisi olan Prenses Maria Christina'nın Viyana'yı ziyaretinde Schönbrunn Sarayı'nda " Kış Bahçesi Orangerie Pavyonu"'nda kışın Şubat ayında yapılan "Bir Kış Günü İlkbahar Festivali (Fruhlingfest an einem Wintertage)" eğlenceleri için verilmiştir. Bu eğlenceler imparatorun Almanca liberettolu Alman singspiel janrında operaların hazırlanmasını destekleme ana fikirden gelmiştir ve imparator bu eğlenceler için sipariş ettiği eserlerin tiyatro oyuncularının kaprislerini ele alan komedi olmasını istemiştir. Bu eğlenceler için en önemli etkenlik imparatorun sipariş ettiği iki opera eseri arasında bir yarışma şeklini almıştır. Mozart'ın hazırladığı "Der Schauspieldirektör (Tiyatro Direktörü)" eseri ile İtalyan asıllı saray müzik direktörü olarak görevli olan Antonio Salieri tarafından hazırlanan Prima la musica e poi le parole (Önce Müzik ve Sonra Söz) adını taşıyan benzer konulu opera eseri arasında yapılmıştır. 7 Şubat 1786 günü imparatorun davet ettiği özel misafirler dahil 80 kadar seyirci için Mozart'ın eseri "Orangerie" pavyonunun bir tarafında ve Salierinin eseri öbür tarafında temsil edilmiştir. Özel davetli seyircilerin Salieri'nin eserini tercih ettikleri bildirilmektedir. Eserin halka açık ilk prömiyer yapımı ve temsili imparator için özel temsilden dört gün sonra 11 Şubat 1786'de Kärntnertor Tiyatrosu, Viyana'da yapılmıştır, Bu yapım için eser ancak 4 gün arka arkaya temsil edilmiştir. Bu 1 perdelik operanın müziksel olan kısmı hayli kısadır ve müziksel katkı 20 dakikayı geçmemektedir. Toplam 10 rolden 6 tanesi konuşma rolü olup müziksel katkı için bir bas, bir tenor ve iki soprano şarkı söylemektedirler. Bu müziksel kısımda 1 arietta, 1 rondo, 1 üçlü trio ve 1 kuartet finale şarkısı bulunmaktadır ve konuşma rollerinin konuşma diyalogları müziksel parçalardan çok daha fazla yer almaktadır. Bu eserin orijinal konuşma dilli diyaloglarında ve hatta müziksel parçalarının libretto metinlerinde bestelenme zamanında moda olmuş ama günümüzde hemen hemen unutulmuş oyunlar ve librettolar kısımlarına imalar bulunmaktadır. Bunun için 20. yüzyıl başından beri Mozart eserlerinin yeniden popüler olduğu dönemde bu eserin yapımlanıp temsil edilmesi sırasında çok kere libretto metninde büyük revizyonlar ve hatta tümüyle yeni değiştirmeler yapılmaktadır. Roller Konu Özeti Zaman: 1786Mekan: Viyana Müziksel parçalar Bu 1 perdelik kısa operanın müziksel olan kısmı hayli kısadır ve müziksel katkı 20 dakikayı geçmemektedir. Toplam 10 rolden 6 tanesi konuşma rolü olup müziksel katkı için bir bas, bir tenor ve iki soprano şarkı söylemektedirler. Eserin müziksel kısmında 4 müziksel parça bulunmaktadır: "Da schlägt die Abschiedsstunde", arietta, Madam Herz "Bester Jüngling", rondo, Matmazel Silberklang "Ich bin die erste Sängerin", üçlü, Matmazel Silberklang, Madam Herz, Mösyö Vogelsang "Jeder Künstler strebt nach Ehre", kuartet finale şarkısı, Matmazel Silberklang, Madam Herz, Mösyö Vogelsang, Buff Seçilmiş audio ve video disk kayıtları Ayrıca bakınız Wolfgang Amadeus Mozart Kaynakça Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Der Schauspieldirektor" maddesi kaynaklıdır. Online: . Dış kaynaklar Anderson, James,(1993) The Complete Dictionary of Opera and Operetta, Wings Books, ISBN 0-517-09156-9 Rushton, Julian (1998), "Der Schauspieldirektor" Kaynak: Stanley Sadie (Ed.), [[The New Grove Dictionary of Opera Cilt:4 sayfa: 213–214. Londra: MacMillan, ISBN 0-333-73432-7, ISBN 1-56159-228-5 Smith, Erik (2001), "Der Schauspieldirektor", Kaynak: Holden, Amanda (Ed.), The New Penguin Opera Guide, Harmandsworth: Penguin. say.608. ISBN 0-14-029312-4 Dış bağlantılar IMSLP Petrucci Music Library websitesi "Der_Schauspieldirektor, K.486 (Mozart, Wolfgang Amadeus)" maddesinde partisyon notaları ve libretto Opera.stanford.edu websitesinde eserdeki müziksel parçalar librettosu: Online: YouTube websitesinde "Mozart - Der Schauspieldirektor" maddesinde orkestra şefi Peter Hirsch idaresindeki "Sinfonieorchester des Südwestfunks" orkestrasının Almanca 1983 yapımı ve temsilinin tümümün video kaydı. YouTube websitesinde "The Impresario (Mozart)" maddesinde orkestra şefi John Burrows idaresindeki "The Lyric Opera of Dallas" orkestrasının İngilizce yapımı ve temsilinin tümümün video kaydı. Kategori:1786 operaları Kategori:Almanca operalar Kategori:Wolfgang Amadeus Mozart operaları