Toju İli (Tuva Türkçesi: Тожу кожуун / Toju kojuun) — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Toora-Hem. Öbür yerleşimler — Saldam, Adır-Kejig, Çazılar, İy, Irban, Sıstıg-Hem. Coğrafya Alanı bakımından Tuva'da Toju kojuun 1.sırada yer alır. Alanı — 44,100km2 (Tuva Cumhuriyetindeki en büyük yüzölçüme sahip). Relyef Bölge Toju vadisinin etrafıni kaplayan Batı ve Doğu Sayan Dağları be bu dağların uzantılarına sahiptir. Vadide - bitki örtüsü olarak tayga bitki örtüsü olan dağlık olanlarada görülen tundra vardır. Su kaynakları Su kaynakları epeyce boldur. Akarsuları : Biy-Hem, Hamsara (Ham-Sıra), Ulug-Oo, Sıstıg-Hem, Kiji-Hem vb. Gölleri: Toju (Azas), Noyon-Höl (Noyongöl), Ak Attıg göl. Şelaleler: Biy-Hem şelalesi. Nüfus Bölge nüfusu - 6.1 bin kişi (2007 ). Etnik nüfus olarak Tuva Türkleri — Toju Tuvaları olarak tanınırlar. Ayrıca Tuva Türklerinden başka Ruslar ve Moğol kökenli Buryatlar da vardır. Yönetim birimleri Bölge 6 köy idaresine bölünmüş olup toplam 16 yerleşim yeri vardır. Kırsal alan yönetimleri ve merkez köyleri şöyledir: Azas kırsal alan yönetimi - Adır-Kejig köyü; İy kırsal alan yönetimi - İy kasabası; Sıstıg-Hem kırsal alan yönetimi - Sıstıg-Hem beldesi; Toora-Hem kırsal alan yönetimi - Doora-Hem beldesi; Çazılar kırsal alan yönetimi - Çazılar beldesi; Irban kırsal alan yönetimi - Irban beldesi. İdari merkezler Adır-Kejig İy Sıstıg-Hem Doorа-Hem Çazılar Irban Ekonomi Bölgedeki başlıca uğraşlar — (dağlarda) başlıca uğraş alanı avcılık ve geyik yetiştiriciliğidir. Sıstıg-Hem (Sıstıg akarsuyu) üzerimnde — altın çıkarılır. Ulaşım Toora-Hem başkent Kızıl ile düzenli bir hava yolu ulaşımına sahiptir. Akarsu üzerinden tekne seferleri de yapılacaktır. Görülecek Ender görülen kunduz türü burada bulunmaktadır. Ünlüler Mihail Buhtuyev Artemyeviç - Sovyetler Birliği kahramı (doğumu 23 Kasım 1925 tarihi, Karagaş kasabası) Tarih Ayrıca bakınız Toju Tuvaları Toju ağzı Türk halkları Tuva Devlet Üniversitesi Tuva nüfusu Bay-Tayga (il) Tuva Türkçesi Tuva Türkleri Tuvalılar listesi Dış bağlantılar Tuva Cumhuriyeti Devlet Sitesinde Toju Bölgesi ile ilgili bilgiler Fotoğraflar Uzaydan Toju haritası Tuva Türkçesi Toju diyalektiği hakkında kitap Toju fotoğrafı Toju fotoğrafları Sovyetler Birliği devri Tuva ve Toju haritası Uydudan Toora-Hem haritası Toora-Hem dolayında bir video Toora-Hem Fotoğrafları Bölgenin görünümü Toora-hem Meteorolojik tahminler Azas Devlet Tabiat koruma kurumu. Toju bölgesi, Toora-Hem, Agbaana caddesi. no 20 Tuva Devlet istatistikleri Kaynakça