Toni Morrison

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Toni Morrison (18 Şubat 1931 - 5 Ağustos 2019), Amerikalı Nobel ödüllü yazar. Morrison "Afro-Amerikan" edebiyatının tanınması ve gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Sevgili (Beloved) adlı romanıyla 1988 yılında Pulitzer Ödülü'nü kazanan Morrison, 1993 yılında ise Nobel Edebiyat Ödülü'nü almaya hak kazanmıştır. Yazar, eserlerinde çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ırkçılık ve bu ırkçılığın yıkıcı sonuçlarını konu edinmiştir. Yaşamı Toni Morrison Afro-Amerikalı işçi sınıfı bir ailenin dört çocuğundan ikincisi olarak Ohio eyaletine bağlı Lorain'de dünyaya geldi. Babası George Wofford on beş yaşındayken iki siyah iş adamının beyazlar tarafından linç edildiğine tanıklık etmiştir ve Morrison'a göre bu durum babasında travma yaratmıştır. Linç olayından sonra George Wofford, gerek ırkçılıktan kaçmak gerek de ekonomik sebeplerden ötürü ırksal olarak iç içe geçmiş ve endüstrisi gelişmekte olan Ohio'nun Lorain bölgesine göç etmiştir. Morrison'ın annesi Ramah Wofford ise dindar bir ev hanımıdır. Morrison yaklaşık olarak iki yaşındayken, ailesi ev kirasını ödeyemediği için oturdukları ev, aile içerideyken ev sahibi tarafından ateşe verilmiştir. Morrison, ailesinin bu durum karşısında çaresiz hissetmek ya da ümitsizliğe düşmek yerine, ev sahibine gülerek tepki gösterdiklerini belirtmiştir. Morrison'ın ailesi Afro-Amerikan halk hikâyeleri, hayalet öyküleri ve Afro-Amerikan ezgileri vasıtasıyla onun Afro-Amerikan kimlik bilinci geliştirmesini sağlamıştır. Çocukken sık sık kitap okuyan Morrison'ın en sevdiği yazarlar Jane Austen ve Leo Tolstoy'dur. On iki yaşında Katolik olarak Anthony adını alan Morrison, daha sonra mahlaz olarak Toni'yi kullanmaya başlamıştır. 1949'da, siyahi entelektüel çevreye katılmak amacıyla çoğunlukla Afro-Amerikalılara tahsis edilmiş olan Howard University'ye kayıt oldu. Okul, ırksal olarak segrege olmuş/ayrıştırılmış restoranlar ve otobüsler ile ilk kez karşılaştığı yer olan Washinton D. C.'deydi. Üniversitenin İngilizce bölümünden 1953 yılında mezun olduktan sonra masterını 1955 yılında Cornell University'de yaptı. Master tezi Virginia Woolf ve William Faulkner üzerineydi. Texas Southern University'de iki yıl, Howard University'de ise yedi yıl İngilizce eğitimi verdi. Howard University'de eğitmen olarak görev yaptığı esnada Jamaikalı bir mimar olan ve 1958 yılında evleneceği Harold Morrison ile tanıştı. 1964 yılında boşandıklarında ikinci çocuklarına hamileydi. Boşandıktan sonra yaşamına Random House'ta editorlük yaparak devam etti ve Random House'un hikâye/öykü alanında ilk kıdemli siyahi kadın editörü oldu. Morrison, siyah edebiyatının ana akım medyada görünür hale gelmesinde önemli rol oynadı. Üzerinde çalıştığı ilk kitaplardan biri de Nijeryalı yazarlar Wole Soyinka ve Chinua Achebe ile Güney Afrikalı oyun yazarı Athol Fugard'ın çalışmalarını içeren bir koleksiyon niteliğinde olan ve çığır açan Modern Afrika Edebiyatı (Contemporary African Literature) adlı çalışmasıdır. Eserleri arasında kölelikten 1970'lere dek Amerikalı siyahların hayatından fotoğraflar, araştırma yazıları, ilustrasyonlar ve diğer bilgilerin bir antolojisi niteliğinde olan The Black Book (1974) da yer almaktadır. Morrison yazım hayatına Howard University'de şairler ve yazarların oluşturduğu gayrıresmî bir grubun parçası olarak başladı. İlk romanı olan En Mavi Göz'de mavi gözlere sahip olmak isteyen küçük bir siyahi kızın hikâyesini anlatıyordu. "En Mavi Göz" adlı kısa romanı ilk yayımlandığında Morrison otuz dokuz yaşındaydı. Kitap ilk yayımlandığında pek ilgi görmese de daha sonra yazarın tanınmış romanları arasında yerini aldı. 1975'te, Morrison'ın ikinci romanı olan ve iki siyah kadının arkadaşlığın anlatan "Sula", National Book Award adaylığına seçildi. Üçüncü romanı olan "Solomon'un Şarkısı" ile yazar, ulusal anlamda ün ve beğeni kazandı ve pek çok ödül aldı. Sonraki romanı "Tar Baby"de dış görünüşü konusunda takıntılı olan fashion model Jadine ve Jadine'in âşık olduğu meteliksiz bir serseri ve siyahiliğiyle barışık olan Son'un hikâyesini anlatır. İlk oyunu Dreaming Emmett, beyaz erkekler tarafından öldürülen Emmett Till adlı siyahi genç hakkındadır. Sevgili (Beloved) Üçlemesi ve Nobel Edebiyat Ödülü Morrison 1987'de en çok ödül alan romanı Sevgili (Beloved)'i yayımladı. Roman, köleleştirilen Afro-Amerikalı bir kadın olan Margaret Garner'ın gerçek hikâyesinden esinlenilerek yazıldı. Kölelikten kaçan Garner, köle avcıları tarafından takip edilmektedir ve köleliğe geri döneceğini anladığında yakalanmadan önce iki yaşındaki kızını öldürür, fakat kendi yaşamına da son vermeden önce köle avcıları tarafından yakalanır. Morrison'ın romanı Sevgili'de, ölen bebek hayalet olarak annesi ve ailesini ziyaret etmektedir. Haftalarca best-seller olarak kalan roman, Morrison'a 1988 yılında Pulitzer ve 1993'te de Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandırdı. 5 Ağustos 2019'da New York'ta 88 yaşında öldü. Kaynakça Kategori:1931 doğumlular Kategori:Lorain County doğumlular Kategori:Ohio doğumlu yazarlar Kategori:Amerikalı Nobel Ödülü sahipleri Kategori:Cornell Üniversitesinde öğrenim görenler Kategori:2019 yılında ölenler Kategori:Amerika Birleşik Devletleri'nde zatürreden ölenler Kategori:New York'ta enfeksiyon hastalıklarından ölenler Kategori:Howard Üniversitesinde öğrenim görenler Kategori:Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri Kategori:Kurgu dalında Pulitzer Ödülü sahipleri Kategori:American Academy of Arts and Letters üyeleri Kategori:Afrikalı Amerikalı Katolikler Kategori:20. yüzyıl Amerikalı roman yazarları Kategori:20. yüzyıl deneme yazarları Kategori:21. yüzyıl Amerikalı roman yazarları Kategori:Amerikalı deneme yazarları Kategori:Afrikalı Amerikalı akademisyenler Kategori:Afrikalı Amerikalı feministler Kategori:Afrikalı Amerikalı roman yazarları Kategori:Amerikalı çocuk kitabı yazarları Kategori:Amerikalı feminist yazarlar Kategori:Bard College öğretim üyeleri Kategori:Büyülü gerçekçi yazarlar Kategori:Amerikan Felsefe Topluluğu üyeleri Kategori:National Humanities Medal sahipleri Kategori

ostmodern feministler Kategori

ostmodern yazarlar Kategori:Başkanlık Özgürlük Madalyası sahipleri Kategori

rinceton Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:Nobel Ödülü sahibi kadınlar Kategori:Amerikalı okul yöneticileri Kategori:American Book Award sahipleri Kategori:Amerikalı libretto yazarları Kategori:New York'ta ölenler Kategori

ulitzer Ödülü alan yazarlar

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Toni Morrison

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi