Toplantı ve gösteri özgürlüğü

[bullvar_katip]

Toplanma ve gösteri özgürlüğü, bireylerin ve kurumların düşüncelerini açığa vurmak amacıyla toplanabilmelerini ve yürüyüş ya da başka yöntemlerle gösteri yapabilmelerini öngören özgürlüktür. İnsan hakları ve Siyasi özgürlükler kapsamında değerlendirilir. Kavram ve kapsam [[Dosya:Themeeting.jpg|küçükresim|sağ|233px|"Sammankomsten" ("Buluşma"): Orijinali İsveç Ulusal Müzesi'nde sergilenmekte olan İsveçli dışavurumcu ressam Ester Almqvist'in 1929 tarihli yağlıboya çalışması, Birleşmiş Milletler tarafından İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin kurulmasını gösteren bir anma motifi olarak seçilmiştir. (Paragraf 20: Toplanma Hakkı)]] Barışçıl toplanma ve gösteri özgürlüğü, insanların bir araya gelme ve fikirlerini toplu olarak ifade etme, teşvik etme ve savunma konusunda bir insan hakkı ve siyasi özgürlük olarak tanımlanır. Bazen birbirinin yerine kullanıldığı da görülen, toplanma ve gösteri özgürlüğü ile örgütlenme özgürlüğü terimleri, halka açık yerlerde toplanabilme özgürlüğü ile bir derneğe katılabilme özgürlüğü arasında ayrım yapmak için kullanılabilir. Toplanma özgürlüğü protesto hakkı bağlamında sıklıkla kullanılırken, örgütlenme özgürlüğü çalışma hakları gibi alanlarda kullanılır. Temel hak ve özgürlüklerin en önde gelen örneklerinden olan bu özgürlük, düşünce özgürlüğünü tamamlayıcı bir nitelik taşır. Kişilerin toplantılar yaparak siyasal düşünce ve irade oluşumuna katılması demokratik toplumun vazgeçilmez öğelerindendir. Siyasal iradenin oluşumu büyük ölçüde toplantılarda gerçekleşen bir toplumsal iletişime bağlıdır. Ayrıca toplantılar açıklanan düşüncelerin güç kazanmasına yardım ederler. Demokrasilerde en güçlü siyasal mücadele araçlarından biri olan toplantı ve gösteri özgürlüğü, 19. yüzyıldan bu yana birçok ülkede anayasayla güvence altına alınmıştır. Bu düzenlemelerde genellikle toplantı ve gösteri özgürlüğünün izne ya da bildirime bağlı olmaksızın kullanılabileceği, yalnızca açık hava toplantıları için yasayla sınırlama getirilebileceği hükmü yer alır. Ayrıca kolluk kuvvetlerinin yasal toplantı ve gösterilerin güvenliğini sağlama yükümlülüğü belirtilir. Kolluk kuvvetlerinin müdahalesine ise yalnızca toplantı ya da gösterinin barışçıl niteliğini yitirmesi ve yasadışı eylemlere yol açması durumunda izin verilir. Hukuka göre toplantı ve gösterilerin sınırlandırılmasında "gerçek bir tehlike"nin var olup olmadığına bakılmalıdır. Ancak o zaman devletin bu hakkı kısıtlaması haklı görülebilir. [[Dosya:Janitor strike santa monica.jpg|küçükresim|sağ|230px|Bina hizmeti işçilerinin Kaliforniya'nın Santa Monica şehrinde MTV binası önünde gerçekleştirdiği grev. Sendika tarafından gerçekleştirilen grev, toplantı ve örgütlenme özgürlüğünü kullanmanın bir yolu olsa da, burada gerçekleşen işçi hareketlerinin, bu sinyal kontrollü kavşaktaki araç trafiğinin yaya olarak engellenmesiyle, Kaliforniya Araç Kodu § 21950 (b) gibi yerel yasaları veya eyalet yasalarını ihlal edebilmektedir.]] [[Dosya:Occupy Oakland Nov 12 2011 PM 57.jpg|küçükresim|sağ|230px|2011 yılındaki gösterilerinde ABD Anayasası'ndan yapılmış bir alıntı.]] İnsan hakları belgeleri Toplantı ve gösteri özgürlüğü, yukarıda değinilenlerin yanı sıra, aşağıdaki insan hakları belgelerinde de yer almaktadır: İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi – Madde 20 Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi – Madde 21 Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi – Madde 11 ECHR – Madde 15 Toplanma ve gösteri özgürlüğünü tanıyan ulusal ve bölgesel anayasalara örnekler şöyle sıralanabilir: Almanya – Grundgesetz, (Federal Almanya Cumhuriyeti Temel Kanunu) Madde 8 GG Amerika Birleşik Devletleri – ABD Anayasası'nın Birinci Ek Maddesi Bangladeş – Bangladeş Anayasası Madde 37 ve 38 toplanma ve örgütlenme özgürlüğünü garanti altına alır. Birleşik Arap Emirlikleri – BAE Anayasası barışçıl toplantı özgürlüğünü korumaktadır. Brezilya – Madde 5 Filipinler - Filipinler Anayasası, Madde III, Bölüm 4 Fransa – Nouveau Code Pénal (Yeni Ceza Kanunu), Madde 431-1 Güney Afrika – Bölüm 2 Madde 17 Hindistan – Hong Kong – Temel Kanun, Bölüm 27 İrlanda – İrlanda Anayasası, Madde 40.6.1'in "Temel Haklar" başlığı altında sıralanmıştır. İspanya – İspanya Anayasası Madde 21 İsveç – İsveç Temel Kanunları Bölüm 2 İtalya – İtalya Anayasası, Madde 17 Kanada – , , Bölüm 2 Japonya – Japonya Anayasası, Madde 21 Macaristan – Macaristan Anayasası Temel Kanun, Madde VIII (1) Makao - Makao Temel Kanunu, Madde 27 Malezya – Malezya Anayasası, Madde 10 Norveç – Norveç Anayasası, Bölüm 101 Polonya – Polonya Anayasası, Madde 57 Rusya – Rusya Anayasası, Madde 30 ve 31, barışçıl toplanma ve örgütlenme özgürlüğünü garanti altına alır. Tayvan – Madde 14 toplanma ve örgütlenme özgürlüğünü garanti altına alır. Türkiye – Türkiye Anayasası'ndaki Madde 33 ve 34, örgütlenme özgürlüğünü garanti altına almıştır. Yeni Zelanda – Yeni Zelanda Haklar Kanunu 1990 Bölüm 16 Ayrıca bakınız Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Toplantı ve gösteri özgürlüğü Kategori:İnsan hakları sorunları Kategori:Özgürlük