Trialetiyen Mezolitik

[bullvar_katip]

Trialetiyen, Güney Kafkasya'da görülen bir Üst Paleolitik - Epipaleolitik taş alet endüstrisidir. Geçici olarak MÖ 16.000/13.000 ile MÖ 8.000 arasındaki döneme tarihlenmektedir. Arkeoloji Arkeolojik kültürün adı, Gürcistan'ın güneyindeki Hrami nehri havzasındaki Trialeti bölgesindeki yerleşimlerden gelmektedir. Bu yerleşimler arasında Barmaksyzkaya ve Edzani-Zurtaketi bulunmaktadır. Bir Üst Paleolitik yerleşim yeri olan Edzani'de, eserlerin büyük çoğunluğu obsidiyenden yapılmıştır. Trialetiyen kültürünün Kafkas - Anadolu bölgesi, doğuda ve güneyde Irak - İran Zarzian kültürüne, güneybatıda ise Levanten Natufyan'a komşuydu. Alan H. Simmons, kültürü "çok kötü belgelenmiş" olarak tanımlamaktadır. Buna karşılık, Trialetiyen bölgesinin kuzeyindeki Kvirila Nehri Vadisi'nde yapılan son kazılar, Mezolitik bir kültür özellikleri sergilemektedir. Bu grupların geçimi Capra caucasica, yaban domuzu ve boz ayı avcılığına dayanıyordu. küçükresim|403x403pik| Kozłowski ve Kaczanowska'ya (2004) göre Trialetiyen'in dağılımı Triletiyen yerleşimleri Kafkasya ve Transkafkasya : Edzani (Gürcistan) Chokh (Azerbaycan), katmanlar E-C200 Kotias Klde, katman B Doğu Anadolu : Hallan Çemi (yaklaşık MÖ 8.6-8.5.bin yıl ila MÖ 7.6-7.5.bin yıl arası) Nevali Çori, bir PPNB bağlamında bazı Trialetiyen karışımını göstermektedir. Trialetiyen etkileri şuralarda da görülebilir: Cafer Höyük Boy Tepe Hazar Denizi'nin güneydoğusu : Hotu (İran) Ali Tepe (İran) (cal. MÖ 10.5. bin yıldan MÖ 8.87'ye) Kemer Mağarası (İran), 28-11. katmanlar (son kalıntılar yaklaşık MÖ 6. bin yıl civarına tarihlenmektedir ) Dam-Dam-Çeşme II (Türkmenistan), katmanlar 7-3 Bu Hazar Mezolitik yerleşimlerinin Trialetiyene ait olup olmadığı tartışmalıdır. Kmlo-2 ile ilişki Kmlo-2, Ermenistan'da, Alagöz masifinde, Aparan Nehri vadisinin batı yamacında yer alan bir kaya sığınağıdır. Bu sit alanında, üç farklı yerleşim evresi görülmektedir (MÖ c. 11-10. bin yıl , c. MÖ 9-8. bin yıl ve c. MÖ 6-5. bin yıl). Üç fazın litik endüstrisi, hammadde olarak mikrolitler, küçük çekirdekler ve obsidiyenin baskınlığı gibi benzerlikler göstermektedir. Destekli skalen dilgicikler, mikrolitlerin baskın tipidir; bu aletler Kalavan-1'in Geç Üst Paleolitik Çağı ve Kotias Klde'nin Mezolitik B tabakası ile benzerlikler göstermektedir. Kmlo-2 litik endüstrisinin Toros-Zagros dağlarındaki Epipaleolitik ve Çanak Çömleksiz Neolitik yerleşimlerle kültürel yakınlıkları da kaydedilmiştir. Kmlo-2'nin III. Katmanı, varsayımsal "Kmlo araçları"na ev sahipliği yapmaktaydı. Kmlo araçları, "yan kenarlardan birinin veya her ikisinin basınçla pullanmasıyla sürekli ve paralel rötuş" ile karakterize edilir. Kmlo aletlerinin MÖ 9-8 bin civarında batı Ermenistan yaylalarında kurulmuş ve en azından MÖ 6.-5. binyıllara kadar devam eden bir kültürün ayırt edici özellikleri olduğu öne sürülmüştür. Kmlo araçlarının yerel bir gelişimi de araştırılmıştır. Genetik Gürcistan'daki Kotias Klde kaya sığınağının (KK1 etiketli) A2 tabakasında bulunan ve 9,700 BP'den kalma bir Mezolitik avcı-toplayıcı bireyin genomu analiz edildi. Bu birey, Kafkas Avcı-Toplayıcı (CHG) kümesi olarak adlandırılan Satsurblia Mağarası'ndan başka bir avcı-toplayıcı ile genetik bir küme oluşturur. KK1, Y kromozomu haplogrup J2a'ya aittir. Bağımsız bir analize göre ise J2a1b-Y12379* halogrubuna aittir. Hazar Mezolitik'inin Trialetiyen'e ait olduğu tartışmalı olsa da, MÖ 9.100-8.600 yıllarına tarihlenen Hotu Mağarası'ndan Mezolitik bir avcı-toplayıcı (Iran_HotuIIIb) ile Kotias Klde'den gelen CHG arasında genetik benzerlikler bulunmaktadır Iran_HotuIIIb bireyi, Y kromozomu haplogrup J'ye (xJ2a1b3, J2b2a1a1) aittir. Bağımsız bir analize göre bu sonuç J2a-CTS1085(xCTS11251,PF5073) -muhtemelen J2a2-'yi göstermektedir. Hem KK1 hem de Iran_HotuIIIb bireyleri, yfull tahminlerine göre yaklaşık 18.7. bin yıl önce yaşamış bir atayı paylaşırlar. (Otozomal düzeyde, CHG'ler ve İranlı Neolitik Çiftçiler kümesine girer. Ayrıca bakınız Mezolitik Tarihöncesi Gürcistan Natufian kültürü Kafkas Avcı-Toplayıcı Kaynakça Konuyla ilgili yayınlar Stefan Karol Kozłowski: The Trialetian “Mesolithic” industry of the Caucasus, Transcaspia, Eastern Anatolia, and the Iranian Plateau. In: Stefan Karol Kozłowski, Hans Georg Gebel (ed.): Neolithic chipped stone industries of the Fertile Crescent, and their contemporaries in adjacent regions., Studies in Early Near Eastern Production, Subsistence and Environment 3, Berlin 1996, pg. 161–170. Sagona, A. (2017). The Archaeology of the Caucasus: From Earliest Settlements to the Iron Age (Cambridge World Archaeology). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/9781139061254 Olivier Aurenche, Philippe Galet, Emmanuelle Régagnon-Caroline, Jacques Évin: Proto-Neolithic and Neolithic Cultures in the Middle East – the Birth of Agriculture, Livestock Raising, and Ceramics: A Calibrated 14C Chronology 12, 500-5500 cal BC, in: Near East Chronology: Archaeology and Environment. Radiocarbon 43,3 (2001) 1191–1202. (online Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine, PDF) Kategori:Tarih öncesi Gürcistan Kategori:Türkiye'de arkeolojik kültürler Kategori:Gürcistan'da arkeolojik kültürler Kategori:Azerbaycan'da arkeolojik kültürler Kategori:Batı Asya'da arkeolojik kültürler