Tsihia Kilisesi

[bullvar_katip]

Tsihia Kilisesi (Gürcüce: ციხიას ეკლესია), Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Tsihia olan Yoncalı köyünde orta çağdan kalma Gürcü kilisesidir. Tarihçe Tsihia köyünde Gürcülerden kalma üç adet kiliseden biri olan Tsihia Kilisesi, 12. yüzyılda, bugün "Cakeller" (ჯაყელები) olarak adlandırılan mahallede inşa edilmiştir. Mahallenin adı Samtshe-Saatabago devletini yöneten Cakeli sülalesinden gelir. 1886 Rus nüfus tespitinde “Çakellar” (Чакелларъ) olarak kaydedilmiş olan mahallede sadece 4 hane bulunuyordu. Kilisenin inşa tarihi, kiliseye ait Gürcüce yazıtın 2005 yılında Gürcü tarihçi Buba Kudava tarafından tespit edilmesiyle anlaşılmıştır. Bu yazıtta 12. yüzyılda yaşamış Gürcü devlet adamı Abulasani'nin adı geçmektedir. Tsihia Kilisesi'nin ve Tsihia köyünün bulunduğu Şavşeti bu sırada Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bugünkü köyün sınırları içinde üç kilisenin bulunması buranın büyük bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Kalıntılar Gürcüce yazıtı olan Tsihia Kilisesi, günümüzde "Cakeller" (ჯაყელები) olarak adlandırılan mahallede bulunuyordu. Bugün kilisenin bulunduğu yerde kaba yonu büyük taşlar kalmıştır. Bu kiliseye ait irice ve pembe kesme taş ise, kilisenin kalıntısının olduğu noktanın 400 metre güneybatısında, eski mezarlığın olduğu yerde 2005 yılında bulunmuştur. Taşın üzerinde dört satırdan oluşan ve Gürcü alfabesinin Asomtavruli harfleriyle oyulmuş bir yazı vardır. Bu yazılı taş, köylülerin verdiği bilgiye göre, kilisenin bulunduğu “Çakeller” mahallesinden buraya taşınmıştır. Söz konusu yazı da bu taşın bir kiliseye ait olduğunu göstermektedir. 12. yüzyıla ait bu yazıda, kilisenin banisi Gürcü yerel yönetici Abulasani’nin adı geçmektedir. Kaynakça Kategori:Artvin'deki Gürcü Ortodoks kiliseleri