Tsitureti

[bullvar_katip]

Tsitureti, tarihsel Klarceti bölgesindeki yerleşimlerden biriydi. Artvin ilinde, bugünkü Borçka kasabasının yakınlarında yer alan bu yerleşim, Rus idaresi sırasında köy halkının tamamının Osmanlı ülkesine göç etmesiyle ortadan kalkmıştır. Tarihçe Gürcüce bir yer adı olan Tsitureti (წითურეთი), “kızılca” anlamına gelen “tsituri” (წითური) kelimesinden türemiştir. Öte yandan köyün adının aile adı olan Tsituridz'den (წითურიძე) geliyor olma ihtimali de bulunmaktadır. Köyün adı Türkçeye “Kızılcaköy” olarak çevrilebilir. Tsitureti Türkçeye Zituret olarak girmiştir. Tsitureti, orta çağda Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti’de yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirmiştir. Tistureti, 19. yüzyılın ilk yarısında Batum sancağının Borçka nahiyesine bağlıydı. Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Tsitureti’de 60 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 120 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Tsitureti, 19. yüzyılın ikinci yarısında Lazistan sancağının Gönye (Gonio) nahiyesinin sınırları içinde yer almasına karşın, 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde geçmemektedir. Tsitureti 1886 Rus nüfus tespitinde de bir köy olarak kaydedilmemiştir. Bununla birlikte Klarceti bölgesini gezen Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze Tsitureti’yi Livana’nın Gürcü köyleri arasında saymıştır. Çiçinadze’nin 1893 yılında verdiği bilgiye göre Borçka köyünün yakınında bulunan Tsitureti köyünün halkı Rus idaresi sırasında Osmanlı ülkesine göç etmiş, köyde kimse kalmamıştı. Göçten önce köyün nüfusu yaklaşık 60 haneden oluşuyordu. Nitekim Gemlik ilçesi hakkında bir çalışmada Tsitureti köyü sakinlerinin 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından göç etmiş ve 1882 yılında Gemlik ilçesine bağlı Hamidiye köyüne yerleştirildiği belirtilmiştir. Tsitureti köyünün ön tarafında, Çoruh Nehri kıyısındaki küçük bir kayalığın üzerine büyükçe bir kule bulunuyordu. Bu kule halk tarafından Kraliçe Tamar Kulesi olarak adlandırılıyordu. Çiçinadze ayrıca Murgul vadisinin Borçka’nın üst tarafında, Tsitureti köyünün yakınında, Murgul Çayı’nın Çoruh Nehri’ne karıştığı yerde başladığını belirtmiştir. Bu tarif, Tsitureti köyünün Borçka kasabası ile Civan köyünün arasında bir yerde bulunduğunu göstermektedir. Kaynakça Kategori:Artvin tarihi Kategori:Borçka Kategori:Tao-Klarceti