Tulyum

[bullvar_katip]

Tulyum (kısaltması Tm), atom numarası 69, atom ağırlığı 168,9, yoğunluğu 9,3 olan, yaklaşık 1500°C'de eriyen nadir element. Tulyum elementi gümüş, altın ya da kadmiyum gibi nadir görülen, en az bulunan elementlerden biridir. Parlak, gümüşi bir renktedir. Nemden korunmalıdır. Element gümüşi gri, ve bir bıçak ile kesilecek kadar yumuşaktır. Nadir toprak metal, monazit gibi minerallerinde bulunur. Metalik tulyum, tulyum oksidin metalik lantanla ya da susuz tulyum florürünün metalik kalsiyumla indirgenmesiyle elde edilir. Saf haldeki tulyum metali gümüş parlaklığında ve havaya oldukça dayanıklıdır. Tulyumun atom kütleleri 161-176 arasında değişen 16 izotopu bilinmektedir. Doğal tulyum kararlı Tm-169 izotopundan oluşur. Tulyumun pahalı bir metal olması onun uygulama alanlarını sınırlandırır. Bununla birlikte bir nükleer reaktörde nötronlarla bombardıman edilen doğal tulyum taşınabilir X ışını cihazlarında radyasyon kaynağı olarak kullanılır. Tm-171 izotopu ise bir enerji kaynağı olarak kullanılma potansiyeline sahiptir. Doğal tulyum, mikrodalga cihazlarının yapımında kullanılan seramikten yapılmış manyetik maddeler olarak ferritlerin yapımında kullanılır. Tulyum da öteki lantanitler gibi zehirlenmelere yol açan bir maddedir. Bundan ötürü kullanımında çok dikkatli olunması gerekir. Kimyasal reaksiyonları küçükresim|sol|TulyumTulyum havayla temasında yavaş yavaş kararır ve 150°C de tulyum (III) oksit oluşturmak için reaksiyona girer: 4 Tm + 3 O → 2 TmO Tulyum oldukça elektropozitif ve tulyum hidroksit oluşturmak için sıcak su ile hızlı bir şekilde, soğuk su ile yavaş bir şekilde reaksiyona girer ve: 2 Tm (katı) + 6 HO (sıvı) → 2 Tm(OH) (aq) + 3 H (gas) Tulyum bütün halojenler ile reaksiyona girer. Reaksiyon, oda sıcaklığında yavaştır ama 200°C nin üstünde hızlıdır: 2 Tm (katı) + 3 F (gas) → 2 TmF (katı) [beyaz] 2 Tm (katı) + 3 Cl (gas) → 2 TmCl (katı) [sarı] 2 Tm (katı) + 3 Br (gas) → 2 TmBr (katı) [beyaz] 2 Tm (katı) + 3 I (gas) → 2 TmI (katı) [sarı] Kategori:Lantanitler Kategori:İndirgeyici maddeler Kategori:Elementler Kategori:Metaller